Tropisch weer is nu gewoon in Nederland

Warm? Wen er maar aan. Warme weken zoals deze worden steeds normaler.

Zet alle juni’s en juli’s sinds 1901 maar eens op een rij. In dat jaar begon het KNMI te meten, en de dagelijkse uitkomsten daarvan staan online. Geef per jaar een kleurtje dat correspondeert met de gemiddelde temperatuur voor de twee maanden en schrik: het is de laatste jaren veel warmer dan een eeuw geleden. De laatste vijf juni’s en juli’s was het gemiddeld 18,2 °C. Tussen 1901 en 1905 was het 15,8 graden. Dat is een verschil van 2,4 graden. En dan te bedenken dat juli 2019 nog niet eens voorbij is, zodat het verschil nog een klein beetje groter zal worden.

Warme dagen waren een eeuw geleden nog iets bijzonders. Het KNMI noemt een dag warm als het warmer is dan 25 graden. In het eerste decennium van de twintigste eeuw telde een jaar gemiddeld circa tien warme dagen. En er waren toen jaren, zoals 1907, dat het maar drie dagen zo warm werd. Inmiddels zitten we al op een gemiddelde van bijna 23 warme dagen per jaar. En dat getal zal nog iets hoger zijn als 2019 voorbij is.

Zeldzaamheid

Lees ook: Even zijn we een tropisch land

Tropische dagen waren vroeger al helemaal een zeldzaamheid. Tropisch wordt het als het minimaal 30 °C wordt. In het begin van de twintigste eeuw kon het na een tropische dag soms jaren duren eer het weer eens zo warm werd. Na 1904 duurde het zelfs zeven jaar.

Dat is nu wel anders. Het laatste jaar dat het geen enkele dag tropisch werd, is 1993. Sindsdien zijn er drie jaren geweest met meer dan tien tropische dagen. Dit jaar zit, tot en met vrijdag, op acht dagen. Vorig jaar waren het er negen. In dit tempo zal het niet lang duren of één op de tien dagen van een jaar is warm te noemen, volgens de definitie van het KNMI.

Later op de dag

Aan hete dagen zal de Nederlander moeten wennen. Daar hoort ook gewenning bij aan een extra vervelend aspect van de hete dag. Want het is niet alleen heet, het is gedurende een dag ook steeds langer heet als het tropisch wordt. Op gewone ‘Hollandse dagen’, als de temperatuur onder de twintig graden blijft, wordt de maximumtemperatuur ergens tussen twee en drie uur ’s middags bereikt. Tijdens kantooruren, zo gezegd.

Maar hoe warmer het wordt, hoe later op de dag het maximum valt. Maxima van twintig tot dertig vallen meestal tegen half vier. En maxima van dertig-plus vielen de laatste drie jaar gemiddeld pas rond half vijf ’s middags. Veel mensen beleven die temperatuur dus ná kantoortijd, in de spits naar huis.

En dat het daarna vele uren kan duren voor het weer enigszins aangenaam is, is gebleken in de nacht van donderdag op vrijdag. In De Bilt bleef het bijna de gehele nacht warmer dan 25 graden. Dat was een temperatuur waar de meteorologen van het weerinstituut een eeuw geleden hun bed nog voor uit zouden komen.