Nederland gaat acht of negen extra F-35-straaljagers kopen

Nederland gaat acht of negen extra F-35’s aanschaffen. Het exacte aantal extra JSF-straaljagers hangt af van de koers van de dollar op het moment van de aankoop, bevestigt het ministerie van Defensie donderdag naar aanleiding van een interview met minister Ank Bijleveld (CDA) in Trouw. Het vorige kabinet had al besloten om 37 JSF’s te kopen.

Met de aankoop van de extra toestellen besteedt Bijleveld naar eigen zeggen „het grootste deel” van de in totaal 1,5 miljard euro die het kabinet in de voorjaarsnota voor de krijgsmacht uittrok. Het overgebleven geld gaat naar betere arbeidsvoorwaarden voor het personeel, digitale oorlogsvoering en speciale eenheden.

Bijdrage aan NAVO moet nog verder omhoog

De minister zei in Trouw dat dit nog maar het begin is van het inlopen van de achterstanden die zijn ontstaan na dertig jaar bezuinigen op het leger: „Ik ben optimistisch en positief, maar het gaat stap voor stap. We doen nu een aantal dingen en de rest leg ik klaar voor een volgend kabinet. Dan zal de defensiebegroting opnieuw omhoog moeten. Daartoe zijn we binnen de NAVO ook verplicht.”

Deze donderdag is premier Mark Rutte op bezoek in het Witte Huis. De Amerikaanse president Donald Trump heeft er herhaaldelijk bij Nederland en andere Europese landen op aangedrongen meer bij te dragen aan de NAVO. De F-35 wordt gebouwd in de VS, door Lockheed Martin.

Lees ook: Nederland koopt weer tanks en extra gevechtsvliegtuigen

De minister wijst er in het interview met de krant op dat er op dit moment nog te veel mensen de krijgsmacht verlaten, terwijl er juist extra mensen nodig zijn om uit te breiden.

In een ‘nationaal plan’ dat Bijleveld eind vorig jaar naar de Kamer stuurde was al aangekondigd dat Nederland extra F-35-toestellen zou gaan kopen naast de al eerder aangekondigde 37 JSF’s, maar hoeveel dat er precies zouden worden was toen nog niet duidelijk. De wens is om uiteindelijk een compleet extra squadron van vijftien JSF’s aan te schaffen, daar heeft de NAVO ook om gevraagd.

Dat is volgens Defensie nodig „vanwege de instabieler wordende veiligheidsomgeving”. Er zijn nu „meer en complexere dreigingen” dan voorheen, stelde het ministerie eind 2018.

VS zetten Turkije uit JSF-programma

Woensdagavond werd bekend dat de Verenigde Staten Turkije uit het programma rond de F-35-straaljager zetten. De VS vinden de Turkse deelname aan de ontwikkeling van de F-35 onverenigbaar met de aanschaf van een Russisch luchtafweersysteem door Ankara.

Of de Turkse verwijdering uit het programma de prijs van de straaljagers die Nederland koopt beïnvloedt, is nog niet duidelijk. De F-35 is het duurste gevechtsvliegtuig dat ooit is ontwikkeld. Het hele ontwikkelingsproces duurde veel langer dan gepland mede vanwege tegenslagen op het gebied van software. In Nederland gingen aan de beslissing om de F-35’s aan te schaffen als opvolger van de F-16 jarenlange politieke discussies vooraf.