Nederlandse reders willen veilige havens voor bootvluchtelingen

Drenkelingen Schepen zijn verplicht om drenkelingen op te pikken en doen dat ook steeds vaker. Maar ze snel van boord laten om onveilige situaties te voorkomen, wordt moeilijker zeggen de reders.

Commerciële schepen zijn verplicht om drenkelingen in nood te redden.
Commerciële schepen zijn verplicht om drenkelingen in nood te redden. Foto Fabian Heinz/EPA

Nederlandse reders die opereren op de Middellandse Zee maken zich zorgen. Opgepikte bootvluchtelingen kunnen namelijk steeds moeilijker worden afgezet, wat onveilige situaties creëert. De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KNVR) roept daarom dinsdag in Trouw Europese regeringen op om veilige havens in het gebied te garanderen.

Kapiteins zijn volgens zeerechtverdragen verplicht mensen in nood te redden, maar als de schepen eenmaal migranten aan boord hebben, kunnen onveilige situaties ontstaan, zegt KVNR-directeur Annet Koster tegen de krant: „De drenkelingen zijn vaak uitgeput, onzeker over hun toekomst en hebben al lange tijd geen eten en drinken gehad. Hierdoor kunnen aan boord van een koopvaardijschip spanningen ontstaan.”

Gekaapt containerschip

Zo werd in maart dit jaar een Turks containerschip gekaapt door vluchtelingen, die vreesden teruggebracht te worden naar Libië. De Maltezer marine moest het schip en zijn bemanning ontzetten. Aanvankelijk werd het schip toegang tot Italiaanse en Maltezer havens ontzegd.

Commerciële schepen komen vaker in actie om bootvluchtelingen te redden. 13 procent van deze drenkelingen werd tussen juni en november vorig jaar door koopvaardijschepen gered. Een jaar eerder was dat in dezelfde periode nog drie procent, blijkt volgens Trouw uit cijfers van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

Luister ook naar deze aflevering van onze podcastserie NRC Vandaag: In hoeverre is Europa verantwoordelijk voor de mensonterende detentiecentra in Libië?
U kunt zich ook abonneren via Apple Podcasts, Stitcher, Spotify, Castbox of RSS.

Een mogelijke verklaring voor die stijging is dat schepen van reddingsorganisaties minder vaak in actie komen doordat overheden harder optreden. In Italië zijn reddingsschepen met migranten aan boord niet langer welkom en kunnen ze boetes krijgen. „Deze verharde sfeer mag niet tot gevolg hebben dat koopvaardijschepen maar moeten afwachten waar ze welkom zijn”, stelt Koster in Trouw. Human Rights Watch waarschuwde in mei voor de gevolgen van het criminaliseren van de reddingsoperaties.

Hoe vaak Nederlandse commerciële schepen bij reddingsacties op de Middellandse Zee betrokken zijn, is onbekend. De KVNR stelt dat bijna alle Nederlandse reders, met zo’n tweeduizend schepen, wel eens over de Middellandse Zee varen. Vorige week stelde regeringspartij VVD voor om te onderzoeken of het redden van migranten op zee strafbaar gesteld kan worden.