„Gewetenloos en onverschillig.” Zo typeert de Amsterdamse rechtbank Willem Holleeder: „In feite blijkt u een man die meent te mogen beschikken over leven en dood van anderen. En daarom veroordelen we u tot levenslang.”
Binnen een uur tijd oordeelt de Amsterdamse rechtbank keihard over Willem Holleeder. Hij wordt schuldig bevonden aan het uitlokken van vijf liquidaties, een poging tot liquidatie, een doodslag, een zware mishandeling en het lidmaatschap van een criminele organisatie die aan het begin van deze eeuw de Amsterdamse onderwereld bestierde.
Holleeder en zijn advocaten wierpen tegen dat Willem Holleeder voor andere criminelen een ideale kop van jut is geweest.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/02/data24461263-c22d66.jpg)
Zij zouden zijn imago als de grootste gangster van Amsterdam hebben gecultiveerd en misbruikt om hun eigen misdaden te verhullen. Dat oordeel, is door de rechtbank terzijde geschoven. Tot grote teleurstelling van Holleeder, zo blijkt uit een handgeschreven brief die zijn advocaten donderdagmiddag op Twitter hebben gepubliceerd.
Volgensanderja Sander Janssen Dit is de korte eerste reactie van onze cliënt Willem #Holleeder naar aanleiding van het vonnis van de rechtbank (en een draadje) https://t.co/vMYyJyH95Q
Ook de suggestie van Holleeder dat zijn zussen Astrid en Sonja belastende verklaringen over hem in elkaar hebben gezet uit financieel eigenbelang is door de rechtbank terzijde geschoven.
Geldzucht en machtsdenken
Sterker nog, volgens de rechtbank is het Willem Holleeder geweest die werd gedreven door „geldzucht en machtsdenken”. Holleeder heeft zich laten leiden door eigenbelang. Hij beschikte volgens de rechtbank over „het leven van anderen zonder zich te bekommeren over de mogelijkheid dat daarbij onschuldige slachtoffers zouden vallen.”
De serie liquidaties waarvoor Holleeder verantwoordelijk wordt gehouden kwalificeert de rechtbank als „schokkend” voor de samenleving. „Daarom klinkt steeds vaker de wens voor hard optreden en zware straffen”, aldus rechtbankvoorzitter Wieland.
De veroordeling van Holleeder voor alle vijf moorden op de tenlastelegging komt voor de meeste volgers als een verrassing. Zijn raadsman Sander Janssen verklaarde meteen na afloop van de uitspraak dat „een hoger beroep onvermijdelijk is”. Volgens Janssen is de vrees van Holleeder uitgekomen dat de beeldvorming rond zijn persoon als grote gangster de rechtbank zou beïnvloeden.
Kroongetuigen betrouwbaar
Het belangrijkste bewijs is geleverd door twee kroongetuigen: Peter la Serpe en Fred Ros. Zij hebben hun betrokkenheid bij de moorden op Houtman en Van der Bijl bekend in ruil voor een halvering van hun straf. De twee kroongetuigendeals zijn jarenlang onderwerp van discussie geweest maar de rechtbank heeft hun verklaringen als betrouwbaar beoordeeld en als bewijs gebruikt.
Ook de verklaringen van de zussen Astrid en Sonja Holleeder en zijn ex-vriendin Sandra Klepper zijn door de rechtbank bruikbaar geacht als bewijsmateriaal. De stelling van Holleeder dat zijn zussen verklaard hebben uit eigen financieel belang, acht de rechtbank ongefundeerd. Mede op basis van de verklaringen van zijn familieleden is Holleeder veroordeeld voor de moord op Cor van Hout, een van de ontvoerders van biermagnaat Freddy Heineken in 1983.
De zeer emotionele strijd binnen de familie is tijdens de behandeling ter zitting breed uitgemeten. Holleeder beschuldigde zijn zus Astrid van het in elkaar draaien van deze verklaringen om hem veroordeeld te krijgen. „Astrid heeft spinnen in haar hoofd, ze is wappie”, aldus Holleeder. Volgens de rechtbank is echter niks gebleken van financieel eigenbelang. „De getuigenissen van Astrid en Sonja zijn bruikbaar, betrouwbaar en geloofwaardig”, aldus de rechtbank.
Einde van een tijdperk
Met de veroordeling van Holleeder komt een einde aan een tijdperk waarbij crimineel geld van Amsterdamse gangsters via vastgoedbaron Wim Endstra werd geïnvesteerd in vastgoed. Deze vermenging van bovenwereld en onderwereld is een van de belangrijke motivaties geweest voor zeer omvangrijk strafrechtelijk onderzoek na de moord op Endstra in 2004. Willem Holleeder is in eerste instantie alleen veroordeeld voor afpersing van Endstra en drie andere personen. Dit tijdperk wordt nu afgesloten.