Menno Snel overleeft lastig debat over toeslagen

Met een harde toezegging dat hij gedupeerde gezinnen in de kwestie rond onterecht stopgezette kinderopvangtoeslagen schadeloos zal stellen, heeft staatssecretaris Menno Snel (Financiën, D66) de Tweede Kamer gerust weten te stellen.

„Er moet gewoon een schadevergoeding komen voor de ouders die gedupeerd zijn”, beloofde hij donderdagmiddag stellig. „Daar zal ik me maximaal voor inzetten.” Een aangekondigde motie van wantrouwen kwam er om die reden uiteindelijk niet.

Halverwege het 4,5 uur durende debat, op de laatste dag van het parlementaire jaar, bleek dat Snel met zijn toezegging voor financiële compensatie voor de ruim driehonderd gedupeerde gezinnen de felle kritiek vanuit de Kamer afdoende kon pareren.

„Ik wil de staatssecretaris bedanken voor deze oplossing. Heel ruiterlijk”, sprak CDA’er Pieter Omtzigt, die het kritische verzet vanuit de vaste Kamercommisie Financiën in de afgelopen jaren leidde.

„Een dure belofte”, reageerde Bart Snels van GroenLinks. „Daar zal de Kamer u aan houden.” En Farid Azarkan, het Kamerlid van Denk, dat een motie van wantrouwen klaar had liggen, zei „ontzettend blij” te zijn.

Lees ook: Tweede Kamer duldt staatssecretaris Snel nu nog

Onder vuur

Staatssecretaris Snel ligt al maanden onder vuur vanwege een steeds hoger oplopend conflict rondom een gastouderbureau in Eindhoven.

In de zomer van 2014 werd de kinderopvangtoeslag van ruim driehonderd gezinnen abrupt stopgezet die via dat betreffende bureau een gastouder hadden ingeschakeld.

Aanvankelijk had de Belastingdienst vermoedens van misbruik van die toeslagen, maar die bleken ongegrond. Desondanks ging de fiscus door met het terugvorderen van vermeend te veel uitgekeerde kinderopvangtoeslagen: voor in totaal 2,9 miljoen euro. Veel van de gezinnen kwamen hierdoor in grote financiële en later ook psychische problemen.

Hoewel de affaire een erfenis was van Snels voorganger Eric Wiebes (VVD, nu minister van Economische Zaken) werd de huidige staatssecretaris in toenemende mate aangerekend dat hij de kwestie te lang heeft onderschat en een juiste afwikkeling op z’n beloop liet.

Ook moest hij enige malen verstrekte informatie aan de Tweede Kamer herroepen of kwam hij in de ogen van parlementariërs juist niet met alle gewenste informatie door.

Na druk vanuit de media – met name dagblad Trouw en nieuwsprogramma RTL Nieuws zaten er bovenop –, een vernietigend rapport van de Ombudsman en een uitspraak van de Raad van State begon Snel steeds meer de ernst van de zaak in te zien. Hij erkende donderdag in het debat dat ook hij „veel te lang in een tunnel was blijven hangen”. De Kamer heeft de Belastingdienst steeds verweten vast te hebben gezeten in een „tunnelvisie” in de vermeende fraudekwestie met de toeslagen.

Gesprekken ouders

In navolging van eerdere brieven aan de Tweede Kamer, en in een persoonlijk gesprek met enkele gedupeerde ouders, herhaalde Snel donderdag zijn excuses voor het lakse optreden in de kwestie. „Er is gewoon ontzettend veel misgegaan.”

Hij kwalificeerde het stopzetten van de toeslagen, wat in 2014 gebeurde op basis van verkeerde signalen bij de Belastingdienst, als „onrechtmatig”. Het label „machtsmisbruik door de Belastingdienst”, van PvdA-Kamerlid Henk Nijboer, ging Snel te ver. „Ik kies mijn eigen kwalificaties.”

Ook op een ander punt van de kritiek kwam Snel de Kamer tegemoet. Het bericht vorige maand dat een klokkenluider die de zaak aan het rollen heeft gebracht door de Belastingdienst op non-actief zou zijn gesteld, wilde Snel niet bevestigen maar hij kon wel beloven dat als daar al sprake van zo zijn, hij zich hier persoonlijk sterk voor ging maken om de persoon in kwestie geen sancties op te leggen.