Moeten vergelijkingen tussen hedendaagse gebeurtenissen met de Holocaust getolereerd worden? Ja, schrijven meer dan tweehonderd internationale historici stellig in een maandag gepubliceerde brief. De wetenschappers roepen het United States Holocaust Memorial Museum op om een recente verklaring in te trekken, waarin het museum „pogingen tot analogieën tussen de Holocaust en andere gebeurtenissen, historisch of hedendaags, afwijst”.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data46456477-6016df.jpg)
De discussie begon twee weken geleden toen een jong Democratisch Congreslid Amerikaanse detentiecentra waar migranten onder erbarmelijke omstandigheden worden vastgehouden, ‘concentratiekampen’ noemde. Alexandria Ocasio-Cortez, een afgevaardigde uit New York die in korte tijd een van de belangrijkste gezichten is geworden van de progressieve tak van de partij, ging op Instagram in op het harde migratiebeleid van president Trump aan de grens met Mexico.
„Dit is niet alleen een crisis vanwege de migratiegemeenschappen die vast worden gehouden in concentratiekampen”, zegt Ocasio-Cortez in de video. „Dit is een crisis omdat het gaat over de vraag of Amerika in zijn principes en waarden hetzelfde blijft, of dat we aan het verliezen zijn van een autoritair en fascistisch presidentschap.” Later herhaalde ze haar standpunt op Twitter, en benadrukte ze dat de term ‘concentratiekamp’ niet hetzelfde is als ‘vernietigingskamp’.
This administration has established concentration camps on the southern border of the United States for immigrants, where they are being brutalized with dehumanizing conditions and dying.
This is not hyperbole. It is the conclusion of expert analysis ⬇️https://t.co/2dWHxb7UuL
— Alexandria Ocasio-Cortez (@AOC) June 18, 2019
‘Ahistorische kritiek’
Het kwam de Democraat op veel kritiek te staan van Republikeinen, maar ook van Joodse belangengroepen en het Holocaustmuseum in Washington D.C. Elke vergelijking met de massamoord op overwegend Joden door nazi-Duitsland zou geen recht doen aan het leed van overlevenden en nabestaanden. Bovendien, zei de 93-jarige Holocaustoverlevende Edward Mosberg: migranten die vandaag illegaal de Amerikaanse grens oversteken, worden daartoe niet gedwongen.
Maar die benadering is gevaarlijk, schrijven de historici in de brief die maandag door de New York Review of Books werd gepubliceerd. „Het volledig afwijzen van elke mogelijke analogie met de Holocaust, of de gebeurtenissen die daaraan voorafgingen, is fundamenteel ahistorisch.”
De brief is ondertekend door wetenschappers die gespecialiseerd zijn in de Holocaust en genocide, onder wie Timothy Snyder van Yale University en literatuurwetenschapper Sidra DeKoven Ezrahi van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Zij wijzen op het belang om te leren van de geschiedenis, en het trekken van vergelijkingen is daarin cruciaal. „De kern van Holocaust-onderwijs is om het publiek te waarschuwen voor gevaarlijke ontwikkelingen die zorgen voor mensenrechtenschendingen, pijn en lijden.”
Volgenandreapitzer Andrea Pitzer Part of the value of using the name “concentration camp,” as I’ve said, is that the past offers a window on what might come next. Another reason is because the term makes clear border detention has become harmful in a broad systemic way that drives destruction of the rule of law.