Sherida Spitse, regisseur in de machinekamer van winnend Oranje

Over zo’n fantastische traptechniek beschikken en dan de bal in blessuretijd een saai tikje de hoek in geven, waar Lineth Beerensteyn de tijd moet volspelen. Sherida Spitse hoeft zich niet nog eens te manifesteren. Doelpuntenmaker Vivianne Miedema mag van haar ook gerust tot beste speelster van de wedstrijd worden gekozen. Want de spil op het middenveld van Oranje heeft haar waarde allang weer bewezen.

Na afloop beseft Spitse (29) het nog niet. Met 2-0 gewonnen van Italië, geplaatst voor de Olympische Spelen van Tokio in 2020. Woensdag speelt de recordinternational haar 168ste interland in de halve finale van het WK in Lyon. Dankzij twee geweldige vrije trappen van haar, die door Miedema en Stefanie van der Gragt werden binnengekopt. „Ik was wel belangrijk ja”, houdt ze zich op de vlakte. Het team gaat bij de Nederlandse vrouwenploeg boven het individu. Maar toch. „Als je kijkt naar vrije ballen en corners, daar zijn we wel gevaarlijk uit.” Ze neemt ze bijna allemaal, al jaren.

Statisch

„Vrij statisch”, noemde oud-international Daphne Koster haar voormalige ploeggenote na twee wedstrijden op dit WK. De huidige manager van de Ajax-vrouwen stelde, net als meer volgers, voor om Spitse maar uit de ploeg te halen voor Jill Roord. Even dreigde de ervaren Friezin slachtoffer te worden van het matige spel van Oranje eerder dit WK. Japan overklaste in de achtste finale het middenveld en ook tegen een bepaald niet indrukwekkend Italië was het niveau in de eerste helft niet best. Maar of dat aan Spitse ligt?

Met afgezakte kousen en het haar strak naar achteren, komt ze het met 22.600 fans vrijwel uitverkochte Stade du Hainaut binnen voor de warming-up. Stoer, de eerste indruk kan niet anders zijn. Met de vier verdedigers passt ze op maat, maar de bal krijgt op het droge gras niet makkelijk vaart. Het kwik loopt op tot 35 graden, gekkenwerk om te voetballen, maar wereldvoetbalbond FIFA beslist. Spitse gooit langs de lijn wat water over gezicht, benen en armen. Om af te sluiten met een zuiver afgestoten wreefpass over vijftig meter door de lucht, als een liniaal in de voeten bij een medespeelster.

Machinekamer

Spitse voert de regie in de machinekamer van Oranje, in de as van het veld tussen defensie en middenveld. Bij balbezit verzorgt ze vaak de opbouw, bij balverlies moet ze zorgen dat de verdediging goed staat. Lastige dubbelfunctie, maar haar statistieken zijn goed. Veel ballen afgepakt, hoog percentage passes goed, meer dan veertig kilometer gelopen in de eerste vier duels. Assist uit een vrije trap op Anouk Dekker tegen Canada, uit een corner tegen Japan op Lieke Martens. In de slotfase voorkwam ze met een ultieme redding met haar knie de gelijkmaker. Kritiek? „Ik heb daar een beetje schijt aan”, zei ze eerder dit toernooi.

De kousen zijn opgetrokken als de middenvelder van het Noorse Valerenga even voor drieën de Italiaanse vrouwen fanatiek Il Canto degli Italiana hoort meeschreeuwen. Vanaf de aftrap krijgt ze geen meter ruimte om op te bouwen, Le Azzurre kennen haar. Hier en daar een onderschepping, mooie dieptepass half volley op Shanice van de Sanden. „Tempo”, schreeuwt ze een ploeggenote toe. Maar Oranje zit muurvast.

Typerend is de hoge bal op het achterhoofd van Merel van Dongen, die met haar rug naar de situatie terugloopt. Zo ontstaat na 36 minuten de tweede grote kans voor Italië. Spitse blijft even stil als Oranje opnieuw met de schrik vrijkomt. Ze heeft het druk genoeg met de grote ruimtes op het middenveld, waar Daniëlle van de Donk hard werkt maar aanvallend niet tot rendement komt. Jackie Groenen, de derde middenvelder, loopt en tackelt onvermoeibaar à la Johan Neeskens, maar heeft de pech dat Shanice van de Sanden voor haar staat en geen bal goed raakt.

Stroperig veld

Een vrije trap dan maar, als Miedema vijf minuten voor rust wordt neergelegd op de rand van het strafschopgebied? „Zelfde als de EK-finale”, schiet specialiste Spitse door het hoofd. Toen scoorde ze in de finale tegen Denemarken met een geplaatst schot over de grond in de rechterhoek. Maar een herhaling zit er niet in. „Hij was gewoon te zacht”, zegt ze na afloop. „Het veld was ook wat stroperig, hij had hoger gemoeten.”

Zelfkritiek hoort bij de Friezin, die tot haar zestiende aanvoerder was bij de jongens van VV Sneek. Sinds vorig jaar kijkt ze beelden van haar wedstrijden terug met de Groningse oud-basketballer Loran Vrielink van Your Tactical Analyst, dat ook andere topspelers als Stefan de Vrij en Jetro Willems als klant heeft. In drie symbolische plaatjes vatten ze de verschillende onderdelen van haar spel samen: een zebrapad voor het constant scherp oriënteren op een druk middenveld, een ijsje voor het opeisen van de bal in de opbouw en een navel om te letten op de houding van een tegenstander.

Opeisen doet ze vier minuten na rust, om open te draaien en een perfecte wreefpass te geven op Van de Sanden. Zo ver als de Oranjemiddenvelders in de eerste helft uit elkaar speelden, zo compact staat het nu. Donderspeech in de rust? „De bondscoach zegt wat, we krijgen beelden te zien”, vertelde Spitse. Zelf is ze nu de baas op het ‘zebrapad’. Al kijken voordat ze de bal krijgt, medespeelsters naar hun plaats wijzen, op tijd druk zetten. Uit een corner van haar raakt de nu sterk spelende Van de Donk de lat. Het fitte Oranje heeft de wedstrijd vast in handen, Italië hangt uitgeteld in de touwen. Maar wie scoort?

Spitse heeft al een vrije trap centimeters naast de paal geknald als ze in de zeventigste minuut aan de linkerkant weer mag aanleggen. Een aanloop van vijf passen, met binnenkant voet hard raken en het volgende moment ligt de bal via het voorhoofd van Miedema in het net: 1-0. Tien minuten later volgt een vrije trap op rechts. Spitse zoekt oogcontact met de mee naar voren gekomen Van der Gragt, slaat met haar vuist in haar handpalm. „Kom op Steef, gooi alles erin om de tweede te maken”, had ze gezegd. En weer is het raak. Dankzij de traptechniek van Spitse? „Ze worden natuurlijk ook fantastisch binnengekopt.”