RIVM: ultrafijnstof rondom Schiphol schaadt gezondheid

Met name omwonende kinderen met astma en andere luchtwegaandoeningen hebben door het ultrafijnstof meer klachten op dagen met veel vliegverkeer.

Bij vliegverkeer komt relatief veel ultrafijn stof vrij.
Bij vliegverkeer komt relatief veel ultrafijn stof vrij. Foto Olivier Middendorp

Omwonenden van Schiphol staan door het vliegverkeer regelmatig bloot aan verhoogde concentraties ultrafijnstof die gevolgen kunnen hebben voor hun gezondheid. Met name kinderen met astma en andere luchtwegaandoeningen hebben op drukke dagen meer last en gebruiken hierdoor vaker medicijnen. Dit blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Veelgehoorde klachten bij omwonende kinderen zijn kortademigheid, hoesten en een piepende ademhaling. Bij volwassenen werd een kortdurende verandering van de long- en hartfunctie gemeten die op de lange termijn gevolgen kan hebben en kwetsbare mensen, zoals mensen met een longaandoening, direct raakt.

Ultrafijnstof is een verzamelnaam voor deeltjes in de lucht die 10.000 keer kleiner zijn dan een millimeter en dus onzichtbaar voor het blote oog. Dit soort deeltjes komt vrij bij vrijwel elk verbrandingsproces, denk aan diesel- en benzinemotoren of energiecentrales.

Lees ook: Luchtvaartbeleid moet radicaal anders.

Vliegtuigmotoren produceren relatief veel van de allerkleinste deeltjes binnen ultrafijnstof, al zijn er geen aanwijzingen dat de effecten bij vliegverkeer wezenlijk anders zijn dan ultrafijnstof van wegverkeer.

Onderzoek loopt door

Nog niet eerder is onderzoek naar blootstelling door ultrafijnstof op deze schaal uitgevoerd. De conclusies van het RIVM, dat samenwerkte met de Universiteit Utrecht en het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, zijn gebaseerd op drie studies. De resultaten daarvan geven volgens het instituut nog geen inzicht in mogelijke gezondheidseffecten van ultrafijnstof over een lange periode. Het onderzoek naar de hoeveelheid ultrafijnstof rond Schiphol loopt echter door. In 2021 worden de resultaten hiervan verwacht.

Volgens staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur, D66) worden de resultaten mogelijk meegenomen in de nieuwe luchtvaartnota, schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer. Dat geldt ook voor het zogeheten ‘Schone Lucht Akkoord’ waarin permanente verbetering van de luchtkwaliteit het doel is.