FVD sluit de rijen over ‘onhandige’ uitspraken senator

Hoe kan het toch, vroeg FVD-senator Toine Beukering zich zaterdag in De Telegraaf af, „dat de Joden – zo’n dapper strijdbaar volk – als makke lammetjes gewoon door de gaskamers werden gejaagd?” Hij vervolgde: „Er is heel weinig verzet geweest. Verzet door de Joden.”

Het eerste grote interview met de nieuwe volksvertegenwoordiger van Forum voor Democratie leidde nog vóór zijn beëdiging tot de nodige ophef – de nieuwe senaat werd dinsdag geïnstalleerd. Het was nou niet een geruisloze publicitaire kennismaking met de man die zich heeft gekandideerd als senaatsvoorzitter.

In de politiek en op sociale media vielen velen over de oud-brigadegeneraal. „Schande”, twitterde voormalig commandant der strijdkrachten Dick Berlijn. „Ik vind het een ontzettende zak”, reageerde PvdA-leider Lodewijk Asscher bij een lezing in Leeuwarden. „Hij heeft in elk geval zijn ruiten ingegooid als kandidaat voor het voorzitterschap van de Eerste Kamer.”

In weerwil van een poging van partijleider Thierry Baudet en fractievoorzitter in de Eerste Kamer Paul Cliteur om de uitspraken van Beukering te legitimeren – De Telegraaf was volgens hen „niet geïnteresseerd in een integer gesprek, maar in reuring” – waren er ook binnen de partij afwijzende reacties. „Nogal onhandig”, zegt Henk Otten, de voormalige sterke man achter Baudet, die dinsdag ook senator werd.

"Ongelukkige uitspraken"

Collega-senator Paul Frentrop: „Het waren ongelukkige uitspraken, maar ach, we zijn wel wat gewend.” Frentrop vertelt dat er de afgelopen dagen veel onderling overleg is geweest, via de app en telefoon.

Dat leidde ertoe dat dinsdagochtend, bij de eerste, besloten vergadering van de twaalfkoppige senaatsfractie, de rijen weer snel werden gesloten. ‘Onhandig’ is de kwalificatie die de FVD-senatoren lijken te hebben afgesproken.

Volgens Eerste Kamerlid Dorien Rookmaker heeft Beukering bij die vergadering zelf het woord genomen om op het interview terug te komen. „Hij maakte zijn excuses en zei zijn woorden niet zo te hebben bedoeld. Ik gaf hem nog als advies mee: don’t mention the war.”

Kort ná de installatie van de nieuwe Eerste Kamer kwam Beukering ’s middags ook met een publiek mea culpa. De ‘makke lammetjes’-opmerking was „fout”, zegt hij tegen de verzamelde pers. „Ik trek die woorden terug.” Opmerkelijk, want die woorden konden volgens Baudet en Cliteur dus wél door de beugel.

Beukering omschrijft zijn eerste mediaoptreden als „nou niet bepaald een warm bad”. Inmiddels is de kou wel uit de lucht, verwacht hij. Hij geniet de „unanieme steun”  van zijn fractie, zegt hij. „Ze hebben mijn goede intenties begrepen.”

De ophef rond de generaal was niet het enige gedoe rond de partij die in maart de grootste werd bij de provinciale verkiezingen maar eind mei weer iets moest inleveren bij die voor het Europees Parlement. Op dezelfde dag als het Telegraaf-interview was er in Amsterdam een congres van de jongerenafdeling van Forum, de JFVD.

Congres JFVD

Daar hield het Amsterdamse raadslid Annabel Nanninga een opmerkelijk verhaal voor een zaaltje met een honderdtal jonge FVD’ers, dat onbewust ook een link legde naar de omstreden uitspraken van Beukering.

Nanninga, sinds dinsdag op drie niveaus politiek actief (fractievoorzitter in Amsterdam, Provinciale Staten van Noord-Holland en Eerste Kamer), drukte de jongeren op het hart niet alleen achter filosofische vergezichten van de partijleiding aan te lopen, maar vooral ook te denken aan de achterban, „de mensen die op onze club stemmen omdat ze denken dat wij dingen voor hen gaan bereiken”.

„We hebben hier fantastische sprekers, met theorieën, met denkbeelden”, zei Nanninga na een lezing van een academicus die probeerde uit te leggen waarom de kunst van het ‘versieren van vrouwen’ raakvlakken heeft met een politieke beweging. Maar, waarschuwde Nanninga, „de actieve politiek, de volksvertegenwoordiging is geen debatclub”.

Ze preciseerde: „Verdiep je, neem kennis van ideeën, discussieer met elkaar, maar denk altijd aan de schoolpleinmoeder, aan de voetbalvader. Die zijn niet bezig met weidse academische vergezichten, of verleidingskunsten als de spreker voor mij. Die willen gewoon goed onderwijs, [...] die willen een eerlijke belastingafdracht.” En: „Als wij voortdurend allerlei op zich interessante intellectuele discussies voeren die controversieel zijn, waar ophef over is [...] dan zullen die mensen niet meer zo snel praten over een Forum-lidmaatschap. Of misschien wel weer VVD gaan stemmen.”

Na de Eerste Kamer-installatie dinsdag bleken veel FVD-senatoren het met de boodschap van Nanninga eens te zijn. Meer praktische politiek, minder gefilosofeer over controversiële onderwerpen.

„Wij zijn hier wat meer van de lijn-Annabel, ja”, zegt bijvoorveeld Dorien Rookmaker. En de man die twee maanden geleden zelf nog voor zoveel ophef zorgde door in een interview in NRC kritiek op partijleider Baudet te hebben, Henk Otten, zegt: „Dat is nou precies wat ik bedoelde.”