Strijd tussen de regels en geest van de sport

Het gif was twaalf ronden voor het einde uit de race gezogen, maar zat daarna nog in de woorden en de daden van Sebastian Vettel. Hij was in Montreal als eerste over de finish gekomen, maar moest de zege aan Lewis Hamilton laten, nadat hij door een fout via het gras onveilig was teruggekeerd op de baan.

„Nee, nee, nee. Niet op deze manier”, kermde hij op de boordradio. Hij weigerde zijn Ferrari neer te zetten in het parc fermé, waar de topdrie geïnterviewd wordt, en beende naar het teamvertrek. Om vervolgens toch nog naar die plek te lopen, even naar het publiek te zwaaien en demonstratief het bordje met ‘1’ voor Hamiltons Mercedes te wisselen met de ‘2’ die stond waar zijn Ferrari had moeten staan. „Dit is niet het racen waar ik verliefd op ben geworden”, zei hij later, al iets gekalmeerd.

De winnaar op het circuit was niet de persoon die op de hoogste trede van het podium mocht staan – al trok Hamilton Vettel in een poging tot een vriendschappelijk gebaar nog naast hem. Het was nog lang na de Grand Prix van Canada het onderwerp van gesprek. Elf keer eerder in de geschiedenis van de Formule 1 gebeurde dit, schrijft website Racefans. Voor het laatst in 2008, toen het Hamilton zelf overkwam in België.

Het incident legt bloot waar de Formule 1 vaker kritiek op krijgt: de regelzucht. Laat de coureurs toch racen, is het algemene sentiment. Zo ook na de race, toen het vooral oud-coureurs waren die Vettels emoties verdedigden. Mario Andretti noemde het „zeer, zeer beschamend”, Mark Webber een „knettergekke straf” en Giedo van der Garde had het begrepen als Vettel niet naar de podiumceremonie was gekomen.

De regels naleven

Voor situaties als die tussen Vettel en Hamilton voorziet een sportreglement, waarop tijdens een race een viertal stewards zich beroept bij het al dan niet uitdelen van straffen. Sinds 2010 is onder hen ook een oud-F1-coureur. Zij zien toe op het eerlijke verloop van de race.

Straffen worden onder meer uitgedeeld voor het veroorzaken van ongelukken terwijl die te voorkomen zijn, het oneerlijk hinderen van een andere coureur, in de weg rijden als je op een ronde of meer achterstand bent gereden, te hard rijden in de pitstraat en de baan verlaten en zo een oneerlijk voordeel verkrijgen. Maar alleen, zo zijn de huidige regels, als er één duidelijke schuldige is aan te wijzen.

De meest voorkomende straffen zijn een tijdstraf van vijf seconden (ingelost tijdens een pitstop, of anders verrekend na de race), een ‘drive through’-penalty (door de pitstraat rijden op lage snelheid en weer terugkeren) en een stop and go-penalty van tien seconden. Dat is de zwaarste van de drie tijdens een race, aangezien de coureur dan door de pitstraat moet én verplicht tien seconden stilstaat in zijn pitbox. Deze straf kreeg Esteban Ocon vorig jaar in Brazilië bijvoorbeeld, toen hij tegen Max Verstappen aan reed. Vettel kreeg er een in Baku in 2017, toen hij uit frustratie bewust tegen de zijkant van Hamiltons auto botste.

De vijf seconden die Vettel in Canada kreeg waren een lichte straf, maar met grote gevolgen. De regels schrijven inderdaad voor dat als een coureur de baan verlaat, hij op een veilige manier moet terugkeren. Hamilton had nu geen ruimte en zei dat hij zonder ingrijpen tegen Vettel aan was gereden. Zo zagen de stewards het dus ook. Vettels argument: waar had ik anders heen gemoeten? Zo steekt Ferrari ook het beroep tegen de straf in. „Tegenwoordig klinken we net als advocaten”, zei Vettel.

Geest van de sport

Het is het volgen van de letters of het volgen van de geest van de sport. Daar zit een deel van de opwinding in. Het raakt coureurs in hun racehart en fans wordt hiermee een prachtig duel tussen twee wereldkampioenen ontnomen. Hamilton werd door een deel van de toeschouwers uitgejouwd in Montreal. Regels zijn regels natuurlijk, maar moeten die, soms, niet wijken ten gunste van de sport?

Er is vaker ophef over de regels, elk weekend fulmineren coureurs ertegen, zich vaak ergerend aan de inconsistentie. Als ware het een echte jurysport. Maar de ophef hierover heeft meer te maken met de omstandigheden. Bij Vettel en Ferrari, dat na de testweken in Barcelona kans zag de hegemonie van Mercedes te doorbreken. Vervolgens werden de eerste zes races gewonnen door een van beide Mercedescoureurs. Behaalde Vettel in Canada voor het eerst in zeventien races weer eens poleposition, wordt hem en het worstelende Ferrari de winst afgenomen.

Nog meer komt de woede voort uit de frustratie over de staat van de Formule 1. Een voorspelbaar seizoen, saaie races, de hunkering naar de ‘Grote Hervorming’ van 2021 waarover teams het maar niet eens worden. En dan wordt op zo’n manier de lucht uit een spannend slot van een race gelaten. Het is momenteel niet de Formule 1 die de coureurs willen, maar wel de Formule 1 waar ze het mee moeten doen.

Correctie 13 juni: In een eerdere versie van dit artikel stond dat Kimi Raikkonen de laatste was die het overkwam dat na de race de zege werd afgepakt. Dit klopt niet. Het overkwam Lewis Hamilton in 2008 in België nog.