Inlichtingendiensten: stop je intimiderende bezoekjes

Je bent ons positief opgevallen.” Zo begonnen de gesprekken met ons, klimaatverdedigers die actief zijn bij de bewegingen Fossielvrij, Code Rood en Extinction Rebellion. Daarna kwam de vraag of we informant wilden worden. Of we een relatie wilden opbouwen om op regelmatige basis informatie te delen over de klimaatbeweging. „Dat kan bijvoorbeeld op en bankje in het park. Dan zeggen we dat we oud-collega’s zijn.” We mochten met niemand over het bezoek praten.

Een van ons werd gevolgd op weg naar zijn werk en in de bus aangesproken. Een ander kreeg een brief thuis en werd in zijn voortuin verrast met een bezoekje van twee geheim agenten. Waarom hij nog niet had gereageerd op de brief. En bij weer een ander stonden twee agenten in burger opeens voor de deur. De agenten vertelden dat ze op het politiebureau werkten, op een afgesloten afdeling waar ook de politie niet bij kan. Deze afdeling, de inlichtingendienst, onderhoudt nauwe banden met de AIVD.

Dit opiniestuk was aanleiding voor verder onderzoek: Hoe de politie informanten werft onder klimaatactivisten

Deze onverwachtse benaderingen zijn intimiderend en ongelijkwaardig: de ‘agenten’ weigerden hun echte identiteit prijs te geven en gebruikten nep-legitimatie. Tegelijkertijd lieten ze duidelijk merken dat ze veel over ons wisten. Zo beschreven ze foto’s van onze social media-accounts en wensten ze ons „veel plezier morgen” bij een evenement dat in het gesprek niet ter sprake was gekomen.

Zulke bezoeken van een inlichtingendienst grijpen ook op persoonlijk vlak in: wildvreemden lopen door je huis, ze scannen je boekenkast en laten je heel expliciet weten dat ze je Facebook strak in de gaten houden. In alle gesprekken werden we stilzwijgend bedreigd: we weten wie je bent. Niet meewerken kan consequenties hebben.

Maar binnen onze beweging staan zorg voor elkaar en solidariteit hoog in het vaandel. We bespreken deze intimiderende ervaringen en vinden steun bij elkaar. Dit is ons gezamenlijk en publieke antwoord aan de inlichtingendienst.

We vinden dit handelen van de politie buitengewoon ongepast. Onze organisaties zetten zich in voor veiligheid, nu en in de toekomst en brengen nooit mensen in gevaar. We hechten aan transparantie en openheid; noodzakelijke ingrediënten om uit te groeien tot de brede burgerbeweging die nodig is om de klimaatcrisis nog enigszins binnen de perken te houden. We zijn soms burgerlijk ongehoorzaam, maar doen dat met open vizier.

Lees ook: Extinction Rebellion legt Londen plat voor het klimaat

Wij zetten ons in voor een rechtvaardige wereld en een eerlijke energietransitie. We eisen dat vervuilende multinationals stoppen met ons klimaat en onze leefomgeving kapot te maken. De inlichtingendienst van de politie heeft de opdracht om onveiligheid te voorkomen in een maatschappij waarin de fossiele industrie gewoon z’n gang kan gaan. Maar dat brengt deze dienst in een lastig parket. Want welke kant moet ze kiezen als onze maatschappij een gevaar voor zichzelf vormt?

Zolang onze overheid de verwoestende fossiele industrie als partner blijft zien, zolang de overheid kolen door biomassa vervangt en olie door gas, voedt die overheid de klimaatcrisis. Dus tegen wie moet de politie de maatschappij beschermen? Tegen de burgers die de klimaatcrisis binnen de perken willen houden? Of toch tegen de partijen die – nu het nog kan – zo veel mogelijk geld willen binnenharken met fossiele brandstof?

Een ding is zeker: als we de klimaatcrisis niet weten te beteugelen, als we falen, dan raakt onze maatschappij zodanig ontregeld dat er geen inlichtingendienst tegenop kan boksen.

Onze beweging brengt geen mensen in gevaar, is transparant en open. Wij roepen de inlichtingendienst op om te stoppen met de intimiderende benadering van burgers die opkomen voor onze leefomgeving. Als de inlichtingendienst met ons wil praten, nodig ons dan uit voor een publiek gesprek, zonder aliassen en nep-identificatie. Wij hebben ook wel wat vragen voor u. U weet ons te vinden.