‘Iran houdt zich nog aan deal, maar uraniumvoorraad neemt toe’

Iran houdt zich nog aan de voorwaarden van het nucleaire akkoord, maar vergroot wel zijn voorraden lichtverrijkt uranium en zwaar water. Ook lijkt Teheran de grenzen op te zoeken van de afspraken, door meer geavanceerde centrifuges in te zetten. Dat staat in een rapportage van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA), die vrijdag is ingezien door persbureau AP.

De hoeveelheid lichtverrijkt uranium nam sinds februari toe van bijna 164 naar circa 174 kilo, waar 200 kilo de limiet is. Lichtverrijkt uranium kan gebruikt worden in kerncentrales, maar niet voor de productie van kernwapens. Eenzelfde toename was volgens de IAEA-inspecteurs te zien bij de voorraad zwaar water, dat wordt gebruikt in kernreactoren.

Het rapport laat zien dat Iran zijn dreigementen van de afgelopen weken, toen de spanningen met de Verenigde Staten opliepen, nog niet heeft waargemaakt. Het land zei bijvoorbeeld de productie van lichtverrijkt uranium te verhogen als de VS hun sancties tegen Iran niet vóór 7 juli zouden verlichten. Ook dreigde het overtollig lichtverrijkt uranium en zwaar water niet meer te verkopen. Beide acties zouden een schending van de afspraken opleveren.

Centrifuges

Vorige week zei Iran zelfs dat het zijn productie van lichtverrijkt uranium al had verviervoudigd. Dat daarvan in de IAEA-rapportage nog niets is gebleken, zegt niet alles, aldus een anonieme hoge diplomaat tegenover AP. Een eventuele verviervoudiging zou volgens hem pas aan het licht komen in een volgend rapport. De diplomaat zegt dat Iran in elk geval wel de capaciteit heeft om het dreigement waar te maken.

Lees ook dit vragenstuk: Waarom escaleert het conflict tussen Iran en de VS steeds weer

Volgens het IAEA-rapport heeft Iran ook 33 geavanceerde IR-6-centrifuges in gebruik genomen voor het verrijken van uranium. De Iraniërs zelf zeggen dat de machines tien keer zo snel zijn als hun huidige centrifuges, van het type IR-1. Onder de afspraken van het akkoord mag Iran pas over een enkele jaren dertig IR-6-centrifuges testen. Als de 33 machines inderdaad nu al zijn geïnstalleerd, kan dat dus een overtreding zijn. Het is echter niet duidelijk of de centrifuges ook daadwerkelijk al gebruikt worden.

Sinds de Amerikaanse president Donald Trump zijn land vorig jaar terugtrok uit het in 2015 gesloten nucleaire akkoord met Iran, is de relatie tussen dat land en de VS flink verslechterd. De Iraanse economie heeft veel last van sancties die Trump in navolging van zijn besluit instelde. Iran probeert de Amerikanen er via de andere partijen in het akkoord - het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland - toe te bewegen de sanctiedruk deels weg te nemen. Het gebruikt dreigementen over opvoeren van zijn nucleaire productie daarbij als pressiemiddel.