Regering Nieuw-Zeeland maakte begroting op welzijn, niet groei

Niet economische groei, maar een betere kwaliteit van leven en algemeen welzijn voor de bevolking zijn de uitgangspunten van de nieuwe begroting in Nieuw-Zeeland. Donderdag presenteerde de regering de budgettering, naar een idee van premier Jacinda Ardern. Zij had al eerder aangekondigd de nationale begroting radicaal anders te willen aanpakken.

In de plannen voor de ‘wellbeing‘-begroting is extra geld opgenomen voor maatregelen voor de geestelijke gezondheid (1,2 miljard euro), en tegen jeugdarmoede en huiselijk geweld. Volgens cijfers van de organisatie Unicef leeft 27 procent van de kinderen in Nieuw-Zeeland in armoede: zij hebben daardoor niet een stabiel thuis en krijgen niet de juiste zorg en voedsel. In het land komt in vergelijking met andere ontwikkelde landen veel huiselijk en seksueel geweld voor, zo blijkt onder meer uit statistieken van de OECD.

Zorgen na Christchurch-aanslag wogen mee

Ministeries kregen van de regering de opdracht beleid te ontwerpen dat zich richt op die thema’s. Ardern heeft zich ontfermd over het dossier armoede. Verder wordt ook geld vrijgemaakt voor een meer klimaat-neutrale economie en voor de sociale status en kansen voor leden van inheemse volkeren.

Lees ook dit profiel van Jacinda Ardern

Minister van Financiën Grant Robertson vat het budget samen als een manier „om het gat te dichten tussen de haves en de have-nots”. De plannen werden volgens hem ook opgesteld in de nasleep van de dubbele aanslag in Christchurch in maart, waarbij een man in twee moskeeën vijftig mensen doodschoot. Over de totstandkoming van de begroting zei Robertson donderdag in het parlement:

„Dit is meestal het moment waarop een minister van Financiën de economische en fiscale vooruitzichten bespreekt. Maar bij het toepassen van een welzijnsbenadering hebben we voor deze begroting niet alleen gekeken naar onze economische en financiële prestaties, maar ook naar het welzijn van onze mensen, de gezondheid van ons milieu en de kracht van onze gemeenschappen. Dat is dus de visie die dit budget biedt.”

‘Voor de vorm’

De oppositie in het parlement is minder onder de indruk van het budget. Volgens oppositieleider Simon Bridges willen Nieuw-Zeelandse families geld voor voedsel, benzine en de huur, maar gaat dat geld nu naar spoorwegen, defensie en bomen. Hij omschreef Arderns plannen als „vorm boven inhoud”. Kritische parlementariërs wijzen erop dat de grote bedragen die voor de uitgelichte thema’s opzij zijn gezet, waarschijnlijk betekenen dat veel belastingen omhoog gaan.

Saillant daarbij is dat een voorbeeld zich direct aandiende: Nieuw-Zeelandse media melden dat het model op de kaft van de brochure over het budget, een vrouw met een meisje op de schouders, een alleenstaande moeder is die met haar dochter naar Australië verhuisde omdat het leven in Nieuw-Zeeland te duur was.

Premier Ardern en minister Robertson over de begroting:

On Thursday, we'll be releasing our first Wellbeing Budget. We're doing things differently by starting to tackle New Zealand’s long-term challenges. Here's PM @jacindaardern and @NZFinMin @grantrobertson1 to tell you a little more… pic.twitter.com/cf3Tbg4BGz

— New Zealand Labour (@nzlabour) May 27, 2019