Buma leidde de partij sinds 2012, maar kreeg sinds een half jaar steeds openlijker kritiek op zijn conservatief-rechtse koers. Het gerucht dat hij naar Friesland zou gaan, waar eerder ook zijn vader en grootvader burgemeester waren, deed al een tijdje de ronde.
Van Haersma Buma komt uit een Fries patriciërsgeslacht. Zijn vader was burgemeester van Workum en Sneek. Hij werd Tweede-Kamerlid in 2002, en fractievoorzitter in 2010. Als Kamerlid staat hij bekend als rechtlijnig. Hij stippelde, ondanks verzet in de partij, een sociaal-conservatieve partijkoers uit.
Ik ben zeer vereerd met de voordracht voor het burgemeesterschap van Leeuwarden. Als geboren en getogen Fries voel ik me daar thuis. Ik zal mij ten volle inzetten voor alle inwoners.
— Sybrand Buma (@sybrandbuma) May 16, 2019
Met het vertrek van Buma verliest Rutte III (een coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) in ruim anderhalf jaar tijd al de tweede fractievoorzitter en de derde mede-onderhandelaar van het kabinet. D66-leider Alexander Pechtold stapte afgelopen najaar op als fractievoorzitter. Meer dan een jaar geleden trad VVD’er Halbe Zijlstra af als minister. Zijlstra was naast Mark Rutte in de formatie van Rutte III de onderhandelaar van de VVD.
Opvolger
In Den Haag zal de Tweede Kamerfractie van het CDA nu op zoek gaan naar een andere fractievoorzitter. De CDA-ministers Wopke Hoekstra en Hugo de Jonge, die vaak worden genoemd als mogelijke opvolgers van Buma, komen daarvoor niet in aanmerking omdat ze in 2017 niet op de kandidatenlijst stonden voor de Tweede Kamer en dus niet waren gekozen.
De CDA-staatssecretarissen Mona Keijzer en Raymond Knops waren dat wel. Eerst zal aan Keijzer worden gevraagd of ze wil terugkeren naar de Kamer omdat ze hoger op de lijst stond dan Knops. Dat zal ze alleen doen, zeggen CDA’ers, als ze er zeker van is dat ze wordt gesteund als de volgende fractievoorzitter. Volgens betrokkenen is die steun er niet voor haar, wel voor Knops.
Pas voor de volgende Tweede Kamerverkiezingen zal het CDA dan een lijsttrekkersverkiezing organiseren of een politiek leider voordragen.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/09/data35988652-c74de7.jpg)