Betogen tegen links, voor het klimaat

Zestig, misschien zeventig klimaatbetogers hebben zich verzameld voor een kantoorgebouw in Manhattan. Het plan is, legt actievoerder Nicole de groep uit, om zingend (‘We are standing for our future’) de lobby binnen te gaan en daar te blijven totdat de politie hen sommeert te vertrekken. Is Shell soms gevestigd in dit gebouw? Zitten de klimaatontkenners van de Republikeinse Partij hier? Nee. Dit is het kantoor van Chuck Schumer, een Democratisch senator voor de staat New York. Wat heeft Schumer gedaan om deze demonstratie over zich af te roepen? Hij heeft zich niet uitgesproken voor de Green New Deal.

Deze werd in februari door de Democratische afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez en senator Ed Markey als wetsvoorstel geïntroduceerd. Het is een veelomvattend investeringsprogramma voor een duurzame economie en infrastructuur, met grote reikwijdte. Er moet niet alleen een energietransitie worden volbracht, welvaart moet ook eerlijker worden verdeeld. Jonge betogers in New York dragen T-shirts met ‘Wij hebben recht op goede banen en een leefbare toekomst’.

De Sunrise Movement wil dat klimaat voor de Democraten hét verkiezingsthema voor 2020 is

Met name Ocasio-Cortez is het politieke gezicht geworden van de Green New Deal. Maandag zal zij een mars in Washington leiden waar enkele duizenden mensen worden verwacht. Het is het slotakkoord van een reeks betogingen dit jaar, in meerdere steden, georganiseerd door de Sunrise Movement. Deze milieu-organisatie, verantwoordelijk voor het protest bij Schumers kantoor, bedacht ook de Green New Deal. „Nou, de term is geloof ik gemunt door columnist Thomas Friedman”, zegt de officieuze woordvoerder van de beweging, Garrett Blad, telefonisch vanuit Illinois. „Maar wij hebben er wel een andere inhoud aan gegeven.”

Wat ze vooral hebben gedaan, is eind vorig jaar een alliantie smeden met de toen al immens populaire Ocasio-Cortez, waardoor het tamelijk radicale plan ineens volop media-aandacht kreeg. „Na de midterm-verkiezingen in november zijn we gaan samenwerken met haar team”, zegt Blad. Een maand later stormden zo’n duizend activisten het kantoor van de Democratische leider Nancy Pelosi in het Huis binnen. Ocasio-Cortez liep daar binnen om te zeggen „hoe trots ik op ieder van jullie ben, dat jullie jezelf en je lijf en leden op het spel zetten om onze planeet te redden”.

Lees meer over Alexandria Ocasio-Cortez: Het nieuwe gezicht van progressief Amerika

Democratisch establishment doelwit

Daarmee was de toon gezet. De Sunrise Movement richt zich op gematigde Democraten om hen te dwingen tot een klimaatbeleid. „Het klinkt ongelooflijk voor een progressieve partij, maar ze hebben dus geen klimaatbeleid”, zegt Blad. „Wij jonge mensen verwachten dat van hen, niet van de Republikeinen. Dat zijn over het algemeen ontkenners van klimaatverandering, met hen in discussie treden is tamelijk zinloos.”

In februari stuurde de Sunrise Movement een groep schoolkinderen af op de Californische senator Dianne Feinstein, ook al zo’n prominente Democraat die zich wel sterk zegt te maken voor het milieu, maar er sinds haar aantreden in 1992 nooit beleid voor heeft gemaakt. Een video van de verhitte discussie, waarbij Feinstein tamelijk neerbuigende opmerkingen maakte („Hoe oud ben je?” „Ik ben zestien jaar.” „Dan heb jij niet op mij gestemd.”), werd door de Sunrise Movement op Facebook en Twitter gezet.

In New York is duidelijk dat Schumer heeft geleerd van de strikken die de Sunrise Movement voor collega’s had uitgezet. De demonstranten, met borden waarop onder meer het telefoonnummer van Schumer staat en teksten als ‘Doe iets of stap op’, komen de lobby niet in, twee beveiligers staan in de weg. Schumer, die op zijn website een enkele zin aan het milieu wijdt: „We zijn het aan onze kinderen en kleinkinderen verplicht om onze natuurlijke omgeving te behouden en te beschermen”, laat zich deze ochtend niet zien. Na anderhalf uur maakt de politie een eind aan de blokkade van het kantoor.

De beweging kiest het oude Democratische establishment als doelwit. „Als het aan ons ligt”, zegt Garrett Blad, „wordt klimaat voor de Democraten hét verkiezingsthema voor 2020. Wij jagen de publieke opinie op; als het publiek om deze maatregelen roept, moeten de Democraten wel omgaan.”

Van de 22 Democraten die zich nu kandidaat hebben gesteld voor de presidentsverkiezingen van 2020 hebben zeker zes belangrijke de Green New Deal al omarmd. De huidige senator en presidentskandidaat Cory Booker noemde het voorstel even belangrijk als „tegen nazi’s vechten”. Maar de voorlopige koploper bij de Democratische kandidaten, Joe Biden, generatiegenoot van Pelosi, Feinstein en Schumer, houdt zich verre van vergaande milieumaatregelen.

Blad: „Onder de presidentskandidaten die nu in de Senaat zitten, hebben wij vrij algemene steun. Sommige van hen dragen de Green New Deal echt uit, en dat doen ze omdat onze organisatie de energie van een beweging kan leveren. Het kan alles revolutioneren. Dat hadden we niet in 2008 met Obama. Die voerde campagne met geld van de fossiele brandstofindustrie. Dat is corrupt. Zolang je dat doet, zal er nooit iets veranderen. Wij hebben misschien niet het geld van die bedrijven, maar wij hebben de mensen wel.”