‘Daymohk’: fraai inkijkje in het Tsjetsjeense regime

Masha Novikova filmde in 2002 jeugddansgroep Daymohk voor Jos de Putters documentaire Dans Grozny, dans. Het Russische leger had twee jaar eerder de Tsjetsjeense hoofdstad met de grond gelijk gemaakt en de rebellen de bergen ingejaagd. Die sloegen terug met zelfmoordaanslagen door ‘zwarte weduwen’ en bloedige gijzelacties in een Moskous theater en een school in Beslan.

Tsjetsjenen waren in de ogen van de wereld gevaarlijke fanatici. De dynamische jeugddansgroep Daymohk van danser en choreograaf Ramzan Achmadov, opgericht tussen de ruïnes, toonde een ander gezicht. De Poetin-getrouwe leider van Tsjetsjenië, Achmat Kadyrov, zag in de folkloregroep een mooi visitekaartje, zijn zoon Ramzan zette de patronage voort.

Novikova keert nu terug naar Grozny. Dansgroep Daymohk blijkt een steunpilaar van het regime. Achmadov is onderminister van Cultuur, zijn dochter Aminat de derde echtgenote van grote leider Ramzan Kadyrov, wiens lof ze zingt. De dansers van toen rijden in dure auto’s en wonen in weidse, crèmekleurige villa’s met kroonluchters en zuchtende sofa’s, formaat nijlpaard.

Daymohk biedt een fraai inkijkje in het Kadyrov-regime, een islamitische Sovjetparodie met gangstertrekjes: Koran, kooigevechten en folklore. Moskou spaarde kosten noch moeite om op het puin van Grozny een fraaie Potemkinstad te bouwen; er wordt nu geschermd met een 435 meter hoge ‘Akhmat Tower’.

Minder uit de verf komen Novikova’s suggesties dat choreograaf Achmadov een halve gijzelaar is die worstelt met zijn ‘collaboratie’. Dat zal zo zijn, maar ze kan dat alleen zeer indirect suggereren, met licht dreigende muziek, poëzie en shots van een peinzende Achmadov. Vermoedelijk wil Novikova iedereen zo problemen besparen. In dat geval illustreert Daymohk ook hoever Poetins Sovjetrestauratie al is gevorderd.