Kim de Koning (30) zet net haar kinderen in de auto tegenover het gemeentehuis van Westland in Naaldwijk. Over de nieuwe islamitische basisschool die in Westland komt, heeft ze wel iets gehoord. „Ik ben benieuwd hoe dat hier gaat vallen. Misschien is het wel goed voor Westlanders en kan het iets moois brengen. Gooi die deuren maar open.”
De nieuw op te richten islamitische basisschool in Westland is het idee van stichting Yunus Emre. Eerder opende zij vier islamitische basisscholen in Den Haag, waar nu in totaal 1.300 leerlingen naar school gaan. Om voor financiering in aanmerking te komen, vroeg de stichting de gemeente in 2016 om opgenomen te worden in het plan van scholen.
Omdat in Westland nog geen islamitisch basisonderwijs bestaat, was Yunus Emre volgens de wet verplicht om een vergelijkbare gemeente te vinden waar wel al islamitisch onderwijs wordt gegeven. Zo kan via een prognose worden gekeken of de nieuwe basisschool de stichtingsnorm voor het minimale leerlingenaantal haalt.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/06/data32478499-246c97.jpg)
Yunus Emre droeg hiervoor Maastricht aan. De gemeente vergeleek Maastricht op vier vlakken – bevolkingssamenstelling, aantal inwoners, leerlingdichtheid en ligging – met Westland en concludeerde dat de nieuwe islamitische basisschool de stichtingsnorm zal halen.
Maar tot tweemaal toe – eerst door toenmalig staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs, VVD) en later door minister Arie Slob (Basisonderwijs, ChristenUnie) – werd geoordeeld dat de vergelijking tussen Westland en Maastricht niet correct was. Yunus Emre tekende beide keren beroep aan, met succes. Een week geleden oordeelde de Raad van State dat de minister de islamitische basisschool in Westland moet bekostigen.
Busjes inzetten
Wanneer de school er gaat komen weet Abdelsadek Maas, dagelijks bestuurder van Yunus Emre, nog niet. „We zijn ook bezig met een nieuwe basisschool in Zoetermeer, en met het lerarentekort is één school openen al genoeg werk.” Met de gemeente zal Maas gaan kijken in welke kern van Westland de basisschool gevestigd kan worden. Maas: „Bij de eerste aanvraag hebben we aangegeven dat Naaldwijk onze voorkeur heeft.”
Juist de geografie van de gemeente is volgens coalitiepartij LPF het grootste probleem voor islamitisch onderwijs in Westland. De partij verzet zich tegen de vestiging van de school. Fractievoorzitter Dave van Koppen constateert dat Westland misschien genoeg islamitische jongeren heeft, maar dat ze allemaal in verschillende kernen wonen. „In de praktijk werkt dat niet. Je zult zien dat de school busjes gaat inzetten omdat de school er móét komen. Of gaan de ouders hun kinderen jarenlang naar school brengen?” Van Koppen hoopt dat hij met zijn partij het besluit nog kan tegenhouden in de gemeenteraad.
Dat is volgens hoogleraar onderwijsrecht Paul Zoontjens van de Tilburg University onmogelijk. „De Raad van State heeft besloten. Als de gemeenteraad niet instemt, zal de minister dat besluit vernietigen.” Zoontjens vindt wel dat de procedure voor het verkrijgen van financiering voor bijzondere scholen niet meer van deze tijd is. „De wet stamt uit 1920. Door herindelingen zien gemeenten er nu totaal anders uit. Veel logischer zou zijn om bij de aanvraag een vergelijking op wijkniveau te hanteren.”
‘Conservatief’ en ‘rechts’
In Naaldwijk vragen buurtbewoners zich hardop af of de nieuwe school in de „conservatieve” en „rechtse” plaats een succes zal zijn. Miriam Koppe (47) betwijfelt of een islamitische basisschool de integratie van kinderen met migratieachtergrond bevordert. „Het is juist belangrijk om met elkaar in contact te zijn, niet alleen voor de kinderen. Ik ben jarenlang overblijfmoeder geweest met Turkse en Marokkaanse moeders. Op die manier krijg je veel beter begrip voor elkaar.”
Leerkracht Marietje Beemsterboer, die vorig jaar aan de Universiteit Leiden promoveerde op de invloed van islamitische basisscholen op de identiteit van jongeren, begrijpt die twijfel. Maar ze ziet ook dat op een niet-islamitische basisschool islamitische jongeren in de knel kunnen komen met het verschil tussen cultuur op school en cultuur thuis. „Een islamitische basisschool kan juist een brug vormen tussen die twee. Zo worden jongeren voorbereid op hun toekomst in Nederland, terwijl ze ook hun islamitische waarden kunnen behouden.”
Twee Marokkaans-Nederlandse vrouwen met hoofddoek, die liever niet met hun naam in de krant komen, zijn blij met de nieuwe basisschool. Voor hun eigen kinderen, met wie ze richting het centrum van Naaldwijk lopen, komt deze echter te laat. „Over de katholieke basisschool waar ze nu zitten, zijn we erg tevreden. Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit van het onderwijs, maar het is wel fijn om te kunnen kiezen. Een islamitische school hoort er gewoon bij, net als een katholieke.”
Ook Abdelsadek Maas benadrukt dat kwaliteit van onderwijs het belangrijkste is. „Zonder de goede resultaten die de inspectie rapporteert, zouden we nooit met negentig leerlingen per jaar kunnen groeien.” De verschillen met andere basisscholen zijn helemaal niet zo groot, vindt hij. „We voeren gewoon een Nederlands curriculum en veel van onze leraren zijn zelf geen moslim. Alleen onze godsdienstlessen en de feesten die we vieren verschillen van andere scholen.”