Zij kwamen op de tweede plaats

In de luwte tussen Koningsdag en Bevrijdingsdag wordt er met ontroerende nuchterheid en dronken baldadigheid stilgestaan bij de Vaderlandse geschiedenis. De VPRO-documentaire De Erfenis van een Verzetsheld kondigt zich aan als een ongeromantiseerd oorlogsverhaal over Johannes Post (1906 – 1944), een gewapende verzetsleider tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Grijze muren, een petroleumlamp, een houten tafel en banken zonder leuningen. Met de beschrijving van de vier overgebleven kinderen van Johannes Post reconstrueerde regisseur Geertjan Lassche de woonkeuken van het ouderlijke huis na de oorlog. In dit decor halen de kinderen de herinneringen op die ze hebben aan hun vader. Ze vertellen hoe ze leerden leven met zijn nalatenschap; redder van honderden Joden en de grote verzetsheld, maar ook een vader die, om te doen wat juist was, zijn kinderen achterliet. „Hij moest het doen. Dat hebben we geaccepteerd. Wij kwamen op de tweede plaats.”

Posts kinderen geven antwoord op vragen van kleinkinderen, achterkleinkinderen en de documentairemaker. Lassche, bekend van documentaires als Hemelbestormers, over een expeditie naar de top van de Cho Oyu in de Himalaya en De uitverkorenen, over jonge rekruten van het Korps Mariniers, creëert een knap document, waarin verschillende opvattingen over dezelfde man elkaar niet in de weg zitten. Hij geeft zo een bredere blik op Posts rol in de oorlog.

Zo denkt schoonzoon Riekus dat Post over de juiste capaciteiten beschikte om het verzet aan te voeren, terwijl dochter Trijneke kritischer is: „Hij was zoveel met het verzet vereenzelvigd dat hij te weinig objectief kon kijken naar het werk.”

Gaandeweg ontstaat een boeiend en indringend beeld van de vergaande impact van Posts keuzes. Het is jammer dat er daarbij weinig beeldmateriaal beschikbaar was. Lassche kiest ter aanvulling voor gedramatiseerde scènes in zwart-wit. Ondanks dit zijpad beklijft de documentaire zeker; de ongekende moed van een man die voor zijn overtuiging stond en daarmee honderden levens redde, in onmogelijke omstandigheden.

Op Comedy Central wordt een volstrekt andere toon aangeslagen met de controversiële serie Drunk History, waarin BN’ers met veel drank op een verhaal uit de vaderlandse geschiedenis navertellen. Na een geslaagde aflevering met Loes Luca en rapper Keizer, die bekende Nederlandse acteurs de moord op Willem van Oranje lieten naspelen (in straattaal), is deze week Rob Kamphues aan de beurt. Met een glas tequila in zijn hand begint hij zijn verhaal over de Leidse gifmengster Goeie Mie- Maria Swanenburg. Zij werd verdacht van maar liefst negentig moorden in 1880. Het verhaal wordt nagespeeld door acteur Frank Lammers, die giftige gortepap voert aan zijn schoonfamilie. Het waargebeurde verhaal leent zich goed voor comedy, maar Kamphues slaagt daar niet in. Ter compensatie beroept hij zich dan op scheldwoorden. Kamphues kwade dronk voegt weinig toe aan het verhaal.

Dominique van Varsseveld vervangt deze dag Arjen Fortuin