Wat heeft het Europarlement voor u gedaan?

Telecomwet
Roaming gratis

Als de Britten er moeilijk afscheid van nemen, dan weet je dat een Europese regel geslaagd is. Sinds 15 juni 2017 is roaming in de EU kostenloos. Europeanen kunnen bellen, sms’en en internetten tegen binnenlands tarief zolang ze de EU niet verlaten. Britten rekenden al uit dat ze, als ze na Brexit weer voor roaming in de EU moeten gaan betalen, dit al snel meer zou kosten dan het hele Britse lidmaatschap van de EU, omgerekend naar de kosten per persoon. Europese Commissie en Parlement vierden het afschaffen van roamingkosten in 2017 als een groot succes. Maar het duurde wel elf jaar voordat het zover was. En passant werd in dezelfde wet ook de netneutraliteit geregeld, tot tevredenheid van D66’ er Marietje Schaake, die zeven jaar met het dossier bezig was. Later volgden meer wetten over digitale communicatie, onder meer een modernisering van het auteursrecht.

Privacywet
Meldplicht voor datalekken

Onze privacy is al vele malen dood verklaard, maar de EU doet een serieuze poging haar nieuw leven in te blazen. In 2013 was de ontzetting groot toen bleek dat de NSA alles en iedereen bespioneerde via Amerikaanse techbedrijven. De onthullingen van Edward Snowden vormden een belangrijke stimulans voor de nieuwe privacywet waar Europa aan werkte. Die werd in 2016 aangenomen door het Europees Parlement en vorig jaar in Nederland van kracht als Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Aan de AVG danken we onder meer de meldplicht datalekken, die organisaties verplicht om het uitlekken van privacygevoelige informatie te openbaren. Ook kunnen nu forse boetes worden opgelegd. Het is te vroeg om te bepalen of de nieuwe wet succesvol is. Naleving ervan staat of valt met handhaving door de Autoriteit Persoonsgegevens. Die is vorig jaar uitgebreid van 109 naar 157 voltijd medewerkers.

Sociale rechten
Vaderschapsverlof

Als er een Europese manier van leven bestaat, zal daar straks bij horen dat vaders recht hebben op tien dagen betaald verlof rond de geboorte van een kind, en daarna minimaal nog eens twee maanden betaald verlof. Ook zal iedereen vijf werkdagen per jaar kunnen besteden aan mantelzorgen in zijn naaste omgeving. Dat de EU verder integreert, zie je goed aan deze Europese regels die in april dit jaar werden aangenomen. Ze horen bij de pijler van sociale rechten die de EU-landen en de Commissie in 2017 afspraken. Nederlandse Europarlementariërs zijn er verdeeld over. Voorstander Agnes Jongerius (PvdA) vindt het ouderschapsverlof „een lesje in bescheidenheid”, omdat Nederland nu eens niet voorop liep met sociale wetgeving. PVV’er Auke Zijlstra spreekt van „een typisch geval van ‘Kijk toch hoe Sinterklaas EP (Europees Parlement, red.) deugt!’”

Detacheringsrichtlijn
Minimumloon in gastland

Gelijk loon voor gelijk werk: dat was het principe waarmee West-Europese politici de onrust wilden wegnemen over arbeidsmigratie en oneerlijke concurrentie door goedkope arbeidskrachten uit arme landen uit het oosten van de Unie. De onvrede over arbeidsmigratie speelde een belangrijke rol in het referendum over Brexit in 2016. Het gaat om minder dan 1 procent van de Europese werkende bevolking, maar sommige sectoren, zoals de bouw, logistiek en de agrarische sector, veranderden er ingrijpend door. Midden- en Oost-Europese landen verzetten zich aanvankelijk hevig tegen aanpassingen van de detacheringsrichtlijn, maar uiteindelijk werd deze in 2018 toch vernieuwd. Werknemers krijgen daardoor onder meer het CAO-loon in het gastland, en aanvullende voorzieningen. Medio 2020 moeten alle landen de nieuwe regels hebben omgezet in nationale wetten. Vrachtwagenchauffeurs zijn voorlopig uitgezonderd.

Verbod wegwerpplastic
Vaarwel roerstaafjes

De Europese Unie neemt de eerste stappen om de verspreiding van plastic in het milieu tegen te gaan. Het Europees Parlement en de lidstaten werden het onlangs eens over een verbod op wegwerpplastic voor populaire producten. Het gaat onder meer om rietjes, roerstaafjes, borden en bestek. Het verbod moet in 2021 van kracht worden. In 2016 werden EU-landen al verplicht het gebruik van plastic tassen terug te dringen. In Nederland mogen die in winkels niet meer gratis worden weggegeven. Maar er is nog een lange weg te gaan. In Europa wordt minder dan eenderde van het plastic afval momenteel gerecycled. Het verbod op wegwerpplastic is een eerste stap om de geesten rijp te maken voor meer vergaande maatregelen. Zo wil de Europese Commissie dat in 2030 alle plastic verpakkingen worden hergebruikt.

Klimaatwetten
Minder uitstoot

Ook de Europese milieuministers en het Europees Parlement hebben het klimaatakkoord van Parijs geratificeerd. ‘Parijs’ beoogt de temperatuur op aarde maximaal twee graden te laten stijgen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Om de doelen te halen, nam het Europees Parlement vorig jaar een reeks nieuwe klimaatwetten aan. Er gaan strengere normen gelden voor de uitstoot van broeikasgassen in de transport-, landbouw-, afval- en bouwsector en voor bestaande gebouwen. Vanaf 2021 gaan de nieuwe regels in.

Ook de luchtvervuiling door fijnstof en stikstofdioxide wordt harder aangepakt. Van de Europeanen in steden wordt 90 procent blootgesteld aan luchtverontreiniging die schadelijk is voor de gezondheid. Mede door inzet van het Europees Parlement gelden sinds september vorig jaar strengere normen voor de uitstoot van auto’s.