Het is hypocriet om Huawei te kruisigen

Het nieuws dat massale spionage heeft plaatsgevonden bij een afdeling van ASML in San Jose, stond vorige week volop in de aandacht. Enkele voormalige ASML-medewerkers hebben unieke kennis gestolen. De Tweede Kamer stelde vragen. Onze hightech kennis is gestolen en Nederlandse belangen zijn beschadigd! Werkelijk?

Afgelopen kerstmis wandelde ik over de winkelboulevards in San Jose en verbaasde me erover dat er nauwelijks blanke klanten in het hart van Silicon Valley liepen. Bijna iedereen had zijn wortels in Azië en onder hen waren veel Chinezen. De bedrijven in deze regio vertonen hetzelfde patroon. In verschillende kantoren is Mandarijn of een Indiase taal de werktaal. Ooit was Silicon Valley een bolwerk van blanke mannelijke ingenieurs, nu is ze grotendeels Aziatisch geworden.

De Nederlandse hightech scene beweegt in dezelfde richting. Nederlandse technische tijdschriften stappen over op de Engelse taal en volgen daarmee onze universitaire opleidingen. Deze beweging is de logische consequentie van het veranderende tech-landschap.

In de eerste vier jaar dat ik college gaf aan de TU Delft, tussen 2009 en 2012, was er onder de 106 studenten maar een Nederlander in mijn publiek: de zoon van een immigrant. Meer dan de helft van de studenten was Chinees. De rest kwam uit India, Iran, Zuid-Europa of nog andere landen. Ik kon niet nalaten op te merken dat je in een willekeurige bar in Bangkok meer Nederlands kon horen dan in de kantine van een Nederlandse technische universiteit.

Technische kennis niet gewaardeerd

Vandaag leveren universiteiten voor elke drie ingenieurs die met pensioen gaan maar één vervanger. Bovendien zijn de Nederlandse technologiesalarissen structureel lager dan in de ons omringende landen, waardoor er een aanzienlijke uitstroom is. Over het beschadigen van Nederlandse belangen gesproken.

De hightechindustrie, zowel in Silicon Valley als in Nederland, kan niet overleven zonder die Aziatische alumni van onze universiteiten. Die zullen op een dag natuurlijk terugkeren naar hun thuisland, om ‘iets’ te beginnen met hun opleiding en kennis. Ongeacht of die kennis is opgedaan in San Jose, bij bedrijven of aan Nederlandse universiteiten. Is dat erg? Zijn ze schuldig aan ongeoorloofd hergebruik van intellectueel eigendom? Laat het volgende feit een waarschuwing zijn: Abdul Qadir Khan werd ooit in Nederland opgeleid, waarna hij in Pakistan de vader van de atoombom werd.

De Nederlandse samenleving hecht veel minder waarde aan technische kennis dan Aziatische landen. Onlangs gaf ik in China elektronicales aan een groep van ruim vijftig enthousiaste jonge ingenieurs. In Nederland is het vak elektronica al lang doodverklaard, afgezien van een paar zombies die de wereld rondzwerven. Dat lot trof al eerder andere traditionele technische disciplines. De sloop van die kennisbanken op hogescholen en universiteiten heeft nooit vragen opgeroepen in de media of in het parlement. Het verdwijnen van Neerlandistiek haalde alle kranten, maar niemand zag gevaar bij het uitwissen van deze cruciale, technische specialisaties op onze universiteiten. En nu zijn er te weinig ingenieurs om de vacatures in de industrie op te vullen.

Philips heeft zijn consumententak, zijn defensieactiviteiten, zijn componentenproductie en halfgeleideractiviteiten afgestoten. Werd er in de Kamer ooit een vraag gesteld over welke strategische kansen verloren gingen? Grote delen van halfgeleiderfabrikant NXP, met unieke radio frequency-ontwerpkennis voor bijvoorbeeld 5G-netwerken, werden verkocht aan Chinese investeerders. Niet alleen de octrooien, maar ook de knowhow en zelfs de fysieke hersenen werden niet relevant geacht voor de nationale belangen van Nederland.

Echte Nederlandse belangen nooit belangrijk

Nu wordt het Chinese telecombedrijf Huawei gekruisigd als een potentieel veiligheidsrisico. Hoe waar ook, dat is wel heel hypocriet. Eerder werden Fokker, Daf, Organon, scheepsbouwers, chemische en farmaceutische bedrijven in buitenlandse handen gegeven. Niet altijd Chinese handen, maar het beschermen van de Nederlandse intellectuele eigendomsbelangen was nooit bijzonder belangrijk.

Blijkbaar zien noch politici, noch de overheid, noch de media of het grote publiek enig probleem in het vernietigen van onze technische kennisbasis. Zolang de zakelijke elite maar geld kan verdienen. De koopman regeert!

Lees ook: ASML-topman: ‘Niet bang zijn voor Chinese spionage’

De Nederlandse media-aandacht voor de diefstal van bedrijfsgeheimen bij ASML is dus alleen maar voor de krantenkoppen. Terwijl deze diefstal een hele serieuze misdaad is die onze ogen zou moeten openen voor de ware bedoelingen van supermachten. Maar ASML-topman Peter Wennink zei zich in een interview te ergeren aan politici die van staatsspionage spreken: geef de Chinese overheid niet de schuld, we doen meer zaken met hen! De kooplui zijn alweer naar voren gestapt, en de rest van Nederland richt zich op de krantenkoppen van morgen.