:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data43779663-76a31a.jpg)
Najib Amhali is clean. Twee jaar geleden moest hij een tournee van 120 voorstellingen afzeggen, omdat hij door een jarenlange verslaving aan drank, cocaïne en gokken niet langer kon optreden. Maar nu is hij afgekickt – en hij hervat zijn carrière met een nieuwe voorstelling die Waar was ik? heet.
Die titel valt op verschillende manieren uit te leggen. Waar was hij gebleven toen hij van het toneel moest verdwijnen? En in welke situatie bevond hij zich toen?
Najib Amhali (48) laat die zaken niet onbesproken. Hij was, zegt hij, een slaaf van zijn verslaving. Hij leed een dubbelleven vol eenzaamheid, schaamte en zelfbedrog, met overal in huis verstopte flessen en heimelijke contacten met een dealer in zijn woonplaats Abcoude. En toen hij zich had voorgenomen af te kicken, ging hij kliniek in, kliniek uit: „Ik leek wel een cliniclown op een gegeven ogenblik.”
Toen collega-cabaretier Javier Guzman ruim tien jaar geleden een vergelijkbare lijdensweg had afgelegd, maakte hij daarover twee programma's onder de titel Delirium. Zo navrant, zo ontluisterend is Amhali niet; daar is hij het type niet voor. Anders dan Guzman is hij veeleer een entertainer die sympathie wekt en het publiek in de palm van zijn hand weet te houden. Gevoelens van ongemak gaat hij liever uit de weg. Zijn grondtoon is goedaardig.
Kinderjaren
Bovendien is Amhali's verslavingsverslag in deze comebackshow allerminst overheersend. Het is onderdeel van een luchtige autobiografie die teruggaat naar zijn kinderjaren – ook in beeld, want op het toneel staat een ietwat scheefgetrokken model van de flat in Krommenie waar hij opgroeide. Hij beschrijft de mensen van allerlei afkomsten die daar destijds woonden, en constateert dat die nu plaats hebben gemaakt voor Roemenen, Bulgaren en Polen. Om daar glimlachend aan toe te voegen: „Wij Marokkanen voelen ons niet meer veilig in dit land.”
Toen hij bijna 25 jaar geleden als komiek debuteerde, was Najib Amhali de eerste Marokkaan met succes op het cabaretpodium. Hij blonk uit met guitige grappen die evenzeer zijn mede-Marokkanen bespotte als oorspronkelijke Nederlanders. En dat is ook nu nog zijn specialiteit. In deze show legt hij bijvoorbeeld uit wat de Nederlanders allemaal van de Marokkanen hebben geleerd – en hoe profijtelijk de komst van de Marokkanen is geweest voor de Nederlandse werkgelegenheid.
Goed dat hij er weer is.