Groningers doen verhaal tegen de ombudsman: ‘Dat lucht op’

Om kwart voor negen staat een rij van vier mensen voor de Aldi in Veendam-Noord. Ze wachten op de komst van de Nationale Ombudsman. Sommigen met boodschappentassen vol dossiers.

In Groningen speelt er meer dan alleen de gaswinningsproblemen. Met die boodschap begon de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen dinsdagochtend zijn driedaagse tour door de provincie. Met een team van vijftien medewerkers trekt hij van stad naar stad, waar ze bij winkelcentra een pop-uphuiskamer plaatsen. Een bank en een stoel op een tapijt moeten bewoners uitnodigen hun problemen met de overheid te delen.

Een van de mensen met een tas vol dossiers is Ron (69) uit Annerveenschekanaal. Hij staat als mantelzorger een vrouw bij met psychische problemen die haar huis uit moet. „Die woning is haar enige houvast”, zegt Ron die niet met zijn achternaam in de krant wil om „stress bij de vrouw te voorkomen”. Hij wil haar helpen, maar loopt tegen bureaucratie bij instanties aan. Een medewerker van de Nationale Ombudsman geeft hem een telefoonnummer van de Woonbond. „Dat helpt”, zegt Ron. „En het lucht op mijn verhaal te doen.”

Lees ook: Onderzoek naar de gaswinning komt er, de vraag is wanneer

Soms is een telefoonnummer al genoeg om mensen vooruit te helpen, zegt Van Zutphen. Hij toert twee keer per jaar door een provincie. „In de eerste plaats om mensen te laten weten dat we bestaan.” En daarnaast om de drempel voor het melden van problemen met de overheid te verlagen en te horen wat er lokaal speelt.

Bij de Nationale Ombudsman zijn 263 van de 355 gemeenten aangesloten. Sommige gemeenten zoals Amsterdam, Rotterdam en Groningen hebben een eigen ombudsman. Grofweg is de ombudsman er voor de burger die er met de overheid niet uitkomt. „Maar we kunnen niet alle problemen oplossen”, waarschuwt Van Zutphen.

In Veendam is het vooral het windmolenpark N33 waar het bewoners om te doen is. Willem de Bruijn uit Meeden heeft een tas vol „WOB-verzoeken en advocatendossiers” meegenomen. Ten noorden van zijn huis komen 28 windmolens van 200 meter hoog te staan. Ten zuiden van het dorp nog eens acht. „Het wordt ons door de strot geduwd”, zegt De Bruijn. „We boden alternatieven aan, maar dat kon volgens de overheid niet.”

Ook Marjan Pierhagen (54) uit Veendam vindt de windmolenlocatie bij Meeden „niet ideaal”. Maar je moet iets, zegt ze, „als we het huidige energieverbruik willen vasthouden”. Ze merkt dat het lokaal een gevoelig onderwerp is. „Het is risicovol om je positief uit te spreken over de windmolens. Dan heb je zo een baksteen door de ruit.”

Onduidelijk

De problemen met de windmolens zijn bij Van Zutphen bekend. Hij constateert dat onduidelijk is waar burgers over mee mogen praten, als ze al de kans krijgen om mee te praten. „De tendens is dat windmolenparken aan de grenzen van provincies worden geplaatst”, ziet de ombudsman.

Dan is inspraak van bewoners van de andere provincie niet nodig, maar zij zien de molens wél aan de horizon verschijnen. Volgens Van Zutphen komen de meeste klachten op hetzelfde neer: „De overheid komt zijn beloften niet na, er wordt niet goed naar geluisterd of iemand krijgt geen antwoord op zijn vragen.”

Tussen de straatbijeenkomsten door gaat van Zutphen op werkbezoek. Onder meer bij een boswachter, een zorginstelling en lokale burgemeesters. Hij geeft complimenten over „de heerlijke broodjes” en op straat knoopt hij onvermoeibaar gesprekken aan. Zo vreest een oudere man in Veendam de digitalisering. Hij heeft geen computer en wil zijn belastingaangifte kunnen blijven doen.

Maar het zijn niet alleen persoonlijke problemen die mensen melden. In Winschoten komt bijvoorbeeld wegenbouwdeskundige Piet Muijzert (69) uit Oude Pekela langs, met concrete voorstellen geplande investeringen in de regionale infrastructuur „met miljoenen” te verlagen. Stadsdichter Bianca Holst (53) van de gemeente Oldambt pleit voor meer ecologisch rekenschap in „het wingewest Groningen”.

En de gasproblematiek? Daar gaat het dinsdag nauwelijks over. De ombudsman komt volgende maand terug om alleen daarover te praten.