Campagneleiders: Baudet kampioen sociale media

Woensdagnacht ging hij nog „vrolijk naar bed”, toen het erop leek dat zijn VVD de grootste zou blijven. De volgende ochtend in perscentrum Nieuwspoort kan campagneleider Bas Erlings zijn teleurstelling moeilijk verbergen. Dat de VVD in de Eerste Kamer uit lijkt te komen op 12 zetels, één minder dan nu, is nog verteerbaar. „Maar we waren natuurlijk liever vóór Forum uitgekomen.”

Veruit de meeste campagnestrategen zijn donderdagochtend komen opdraven voor het ‘ontbijtdebat’ dat traditiegetrouw in Nieuwspoort volgt op verkiezingen. Gekreukeld, met bleke gezichten, want geslapen is er nauwelijks. De grote winnaar is tevens de grote afwezige: de campagneleider van Forum voor Democratie is niet gekomen. En dat hoeft ook niet: het gesprek gaat toch wel over de stormachtige opkomst van zijn partij. Waaróm gaat het daar toch altijd over? Dat is de vraag die de overige campagneleiders bezighoudt, zo niet achtervolgt.

Volgens Diederik ten Cate van GroenLinks is FvD kampioen sociale media. „Op YouTube lopen ze voor op andere politieke partijen.” Het algoritme van die website werkt volgens Ten Cate in het voordeel van een partij als FvD, waarvan de filmpjes soms honderdduizend views hebben. Hij plaatst Baudet in het rijtje Trump en Macron: politici die elk op hun eigen manier het politieke landschap van hun land hebben opgeschud. „De winnaars van de verkiezingen zijn degenen over wie iedereen het heeft en deze keer had iedereen het over Forum”, zegt Ten Cate. Zo ook na de moordpartij maandag in Utrecht, toen FvD besloot om als enige partij de campagne níet stil te leggen.

‘Enorm’ budget voor Forum

PvdA-campagneleider Sebastiaan Timmermans (geen familie van eurocommissaris Frans Timmermans) zegt dat FvD „een enorm budget” heeft. Iedereen heeft de reclameborden langs de wegen gezien, de spotjes op tv en radio. Waar al dat geld vandaan komt? „Geen idee”, zegt Timmermans. Ten Cate denkt dat er stichtingen in het spel zijn. „Politieke partijen zijn verplicht om donaties van meer dan 4.500 euro openbaar te maken, maar het is mogelijk dat te omzeilen als je via stichtingen laat doneren aan je partij.”

Forum deed aan „geen enkel provinciaal debat” mee, zegt Niko Koffeman van de Partij voor de Dieren. Maar FvD heeft wél „enorm campagne gevoerd”. Zichtbaarheid levert veel meer op dan meedoen aan debatten, concludeert Koffeman droogjes. En zichtbaar zijn kan op vele manieren. Baudet, zeggen de campagneleiders, trok aandacht door ostentatief tv-optredens af te blazen of juist wel te komen, maar dan opzettelijk te laat, met het campagnezweet bij wijze van spreken nog op het voorhoofd, zoals vrijdag tijdens een Nieuwsuur-uitzending met Klaver en Jetten.

Lees ook: Politicus moet nog altijd naar Hilversum

Hoe dan ook: veel tijd om wonden te likken is er niet. De volgende grote campagne dient zich alweer aan, voor de Europese verkiezingen van 23 mei. De strategen weten nog niet precies wat ze anders gaan doen. Ja, de SP gaat doen wat zij nu ook al doet: jacht maken op de proteststem. De PvdA rekent op de star power van ‘spitzenkandidaat’ Frans Timmermans. GroenLinks wil praten over klimaat, D66 over de Nexit-fantasieën van FvD. Of het genoeg is? Erlings, van de VVD: „Ik vind terugkijken op een campagne wel leuk, maar vooruit kijken – daar moet ik nog even over nadenken.”