DNB: woningtaxaties zijn systematisch te hoog

De Nederlandsche Bank concludeert dat 60 procent van de woningen wordt overgewaardeerd. Dat werkt onder meer een oververhitte woningmarkt in de hand.

Een passant bekijkt het woningaanbod van Makelaardij Van Daal in Delft.
Een passant bekijkt het woningaanbod van Makelaardij Van Daal in Delft. Foto Guus Schoonwille/ANP

Woningtaxaties zijn systematisch te hoog en komen vaak niet onafhankelijk tot stand. Dat zegt de Nederlandsche Bank (DNB), die de kwaliteit van woningtaxaties onderzocht. In het dinsdag gepubliceerde onderzoek schrijft DNB dat de overwaardering van huizen onder meer oververhitting van de woningmarkt in de hand werkt.

DNB onderzocht tweehonderdduizend woningtaxaties en concludeerde dat in 60 procent van de gevallen de taxatiewaarde hoger was dan de koopsom. Gemiddeld ligt de overwaardering op 5 procent. Volgens de toezichthouder hebben alle betrokken partijen - koper, makelaar, hypotheekadviseur en kredietverstrekker - baat bij een hogere huizenwaarde omdat ze er allemaal belang bij hebben dat de aankoop doorgaat.

Een paar duizend euro extra nodig, maar de bank zegt ‘nee’

Er bestaan al langer zorgen over de manier waarop woningtaxaties tot stand komen. De DNB concludeert dat de zelfregulering onder taxateurs onvoldoende werkt en pleit voor wettelijke normen om de overwaardering in te perken.

Overkreditering

Opmerkelijk is dat eenderde van de onderzochte taxaties tot op de euro nauwkeurig overeenkwam met de koopsom. Ook dat zet vraagtekens bij de onafhankelijkheid van de taxatiewaarde, aldus DNB. Taxateurs zouden zich in deze gevallen laten leiden door de koopsom.

Een te hoge taxatie ondermijnt bovendien de zogenoemde Loan-to-value (LTV) limiet, de verhouding tussen de hoogtevan de hypotheek en de waarde van de woning. Begin vorig jaar is besloten dat huizenkopers geen hogere hypotheek mogen afsluiten dan de waarde van het huis. Dit om te voorkomen dat kopers te hoge hypotheken afsluiten.

Hoewel overkreditering bij wet verboden is, kan er door de overwaardering alsnog te veel geld geleend worden. In dat geval lopen zowel huizenkopers als banken risico, omdat het huis eigenlijk minder waard is en instellingen de kredietrisico’s van hun hypothecaire leningen onderschatten.