Mijn dochter is zo snel beledigd

Vader: „Mijn dochter van 19 is heel snel beledigd. Als we een gesprek voeren over haar studiekeuze, en vragen naar haar drijfveren, roept ze meteen: laat maar zitten. Ze ontploft onmiddellijk als ze denkt kritiek te krijgen. Het is niet zo dat we haar pushen, we proberen er alleen achter te komen waarom ze zich voor een bepaalde opleiding wil inschrijven, omdat ze met haar vorige is gestopt.

„Ze wil alles zelf bepalen, dat heeft ze van kinds af aan. Alles wat we zeggen voelt voor haar als druk. Als kind gooide ze al met een stoel, of stormde ze woedend de trap af als ze voelde dat ze iets moest van ons.

„Als ze een cola krijgt die ze niet besteld heeft, reageert ze meteen beledigd. Ik erger me daaraan, ik vind dat verwend gedrag, en dan wordt zij weer kwaad op mij. Als we op reis zijn, en het gaat niet zoals zij wil, loopt ze weg.

„Ze heeft de diagnose ADHD gekregen, maar volgens ons is ze eerder hoogsensitief dan hyperactief. Als het druk is geweest, heeft ze tijd nodig om te herstellen. Ze lijkt dingen tien keer harder te ervaren dan anderen. Hoe kan ik met haar praten zonder dat we allebei meteen in de emotie schieten?”

Naam is bij de redactie bekend. Deze rubriek is anoniem, omdat moeilijkheden in de opvoeding gevoelig liggen. Wilt u een dilemma in de opvoeding voorleggen? Stuur uw vraag of reacties naar opgevoed@nrc.nl

Verplaats u in uw dochter

Marga Akkerman : „Het beeld ontstaat van een meisje met weinig impulsbeheersing. Iemand met een zwak zelfbeeld in wellicht een hoger opgeleid milieu, die zich met een grote bek probeert te handhaven. Heeft u al eens haar intelligentieprofiel laten bepalen?

„U lijkt zich afgewezen te voelen door haar boosheid, ik hoor er een veroordeling in. ‘Verwend gedrag’. Kennelijk schiet u zelf ook snel ‘in de emotie’. De irritaties zijn opgestapeld geraakt, het klinkt alsof u haar een beetje bent kwijtgeraakt.

„U kunt in contact blijven door u helemaal in haar te verplaatsen als ze baalt. Een kind mag voelen wat het voelt. Als u weet dat uw dochter zich snel onder druk gezet voelt, kunt u gevoelsmatig beter naast haar gaan staan dan tegenover haar. Een gesprek over haar studiekeuze zal anders verlopen als u meeleeft met haar teleurstelling over de opleiding: ‘Het lijkt me best een tegenvaller voor je’. En: ‘Als je wilt dat we met je meedenken voor een volgende opleiding, laat het ons weten. Het gaat ons om jou.”

Eerst begrip tonen

Esther Bergsma : „Komen de woedeaanvallen van uw dochter voort uit prikkelgevoeligheid of iets anders? Kinderen die we ‘hoogsensitief’ noemen, verwerken informatie gedetailleerder en intenser. Dat vraagt veel energie, dus dan kan het gebeuren dat ze in stressvolle situaties sneller op tilt slaat, tijdens vakanties bijvoorbeeld.

„Wat voor álle kinderen met korte lontjes goed werkt, is om eerst begrip te tonen. ‘Ik snap dat je daar van baalt’. We zijn als ouders geneigd meteen te begrenzen, maar op het moment van een woede-aanval is contact moeilijk. Beter is het om in verbinding te blijven door de emotie te accepteren, en die niet te veroordelen. Pas als de drift is afgenomen, kun je met haar praten over jullie grenzen. Ze mag best balen, maar een ober afblaffen kan niet. Vervolgens is het zinvol met haar te bespreken hoe ze óók zou kunnen reageren in zo’n situatie.

Lees ook: Gun je kind ook eens een teleurstelling

„Door uw begripvolle reactie snapt het kind zelf ook beter waarom ze ontploft, daardoor krijgt ze een beter beeld van zichzelf. Als je een positief zelfbeeld hebt, kun je ook beter kritiek incasseren.”