Mislukking van Hanoi mag niet het einde zijn van gesprekken

Het was een flop. Eén leider zat dagen in de trein voor een van de belangrijkste vergaderingen uit zijn jonge carrière. De ander vloog voor het gesprek duizenden kilometers naar de andere kant van de wereld. Als het dan niet tot een gezamenlijke slotverklaring komt, is dat een domper.

De tweede nucleaire top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un vorige week in Hanoi leverde geen vooruitgang op. Het beste wat je er over kunt zeggen is dat Trump de verleiding heeft weerstaan onverantwoordelijke concessies te doen, alleen maar om te bewijzen dat hij de beste dealmaker ooit is. Gezien Trumps snoeverij over zijn onderhandelingstalent was dit een reëel gevaar.

Trump heeft de hoofdprijs – volledige denuclearisering van Noord-Korea – nog lang niet binnen. Veel Azië-specialisten betwijfelen ook of dat er ooit van zal komen. Want, waarom zou Pyongyang zijn belangrijkste machtsinstrument uit handen geven? En als Kim daar al toe over zou gaan, dan hoogstwaarschijnlijk in een lang, moeizaam en stapsgewijs proces.

Uit een reconstructie van de Hanoi-diplomatie die The New York Times zaterdag publiceerde blijkt dat Trump alle kaarten had gezet op een omvangrijke deal: volledige ontmanteling van het nucleaire arsenaal in ruil voor het beëindigen van sancties. Ondanks waarschuwingen van zijn geheime diensten, zijn minister van Buitenlandse Zaken Pompeo en veiligheidsadviseur Bolton dat de Noord-Koreanen dat niet zouden accepteren, probeerde Trump het toch.

De Koreanen misrekenden zich ook. Ze boden aan een nucleair complex te ontmantelen in ruil voor opheffing van de meest ingrijpende economische sancties. Ook al hadden Amerikaanse diplomaten dat aanbod vooraf van de hand gewezen, probeerde Kim er toch over te onderhandelen.

De leiders begonnen dus aan de top in de wetenschap dat hun inzet bij de andere partij slecht lag. Blijkbaar hebben beiden erop gegokt dat ze er samen wel uit zouden komen, blijkbaar waren ze zo overtuigd van hun eigen kunnen én van hun onderlinge band dat ze er blindelings van uitgingen dat de ander wel een concessie zou doen.

Lees ook: Keuze voor Vietnam is slim van Kim

De ‘persoonlijke diplomatie’ is mislukt. Traditioneel worden onderhandelingen van dit kaliber nauwgezet voorbereid buiten het zicht van camera’s. Pas op het allerlaatst komen de leiders er aan te pas. Trump zette die aanpak op zijn kop door eerst in Singapore en nu in Hanoi zelf te onderhandelen. Hij nam veel risico en verloor.

Toch is Trumps aanpak van de afgelopen twee jaar niet helemaal zonder resultaat. Hij heeft Kim met een combinatie van sancties en dreigementen aan tafel gekregen en de Noord-Koreanen hebben raket-testen gestaakt. Praten is beter dan escaleren.

De twee zijn niet met slaande deuren uit elkaar gegaan. De gematigde toon opent de weg naar nieuwe gesprekken. De beslissing van de VS en Zuid-Korea om grootschalige militaire oefeningen af te blazen en slechts kleinere manoeuvres te houden werkt ook ontspannend. Noord-Korea heeft op zijn beurt na afloop van de gesprekken in Vietnam gezegd het testen van wapens voorlopig niet te hervatten.

Er is dus ondanks de mislukking van Hanoi ruimte om de gesprekken weer op te pakken. Hanoi mag niet het einde zijn van pogingen het Noord-Koreaanse gevaar in te dammen.

In het Commentaar geeft NRC zijn mening over belangrijke nieuwsfeiten. De commentatoren schrijven deze artikelen in samenspraak met de hoofdredactie.