Dicht bij elkaar blijven op het grootste festival ter wereld

Paniek. Een kleine vrouw met de haren nog nat van het Gangeswater grijpt mijn arm en wijst met smekende ogen naar mijn notitieboekje. „Ze wil een papiertje”, zegt mijn lokale collega Vandana, die hier in het noorden van India als mijn stem fungeert. De menigte om ons heen duwt ons steeds dichter tegen elkaar aan.

Murat heet ze, ergens in de vijftig, en ze is haar man kwijt. Ze heeft gehoord dat ze zijn naam op een papier moet schrijven. Maar ze heeft geen papier en ze kan ook niet schrijven. Murats vingers klemmen zich om mijn pols. Kunnen we haar helpen, alsjeblieft?

We staan te midden van de verzamelde mensheid. Althans, zo voelt de Kumbh Mela, een religieus festival dat eens in de zoveel jaar plaatsvindt aan de oever waar de rivieren de Ganges en Yamuna samenvloeien en dat een maand lang pelgrims vanuit heel India trekt.

Op de dag waarop volgens de hindoekalender de planeten het gunstigst staan, zijn dat er zo’n 55 miljoen, melden de lokale autoriteiten trots. Ze zijn allen gelokt door de gedachte dat ze nu extra kans maken een paar zonden lichter uit het heilige water tevoorschijn te komen.

De Kumbh Mela is berucht om deze massa’s. En om de duizenden die elkaar daarin kwijtraken. Vandana en ik, geen van beiden uitzonderlijk lang, hadden er vooraf nog grappen over gemaakt. Dicht bij elkaar blijven, je weet maar nooit.

Heiligmannen

Eenmaal aangekomen bij de Sangam, de plek waar pelgrims en in as bedekte heiligmannen zich in de rivier storten, blijkt dat zo makkelijk nog niet. Aan alle kanten zijn er mensen die zich in slingers naar het water proberen te wringen. Van groepjes mannen tot hele families, inclusief kleine kinderen die aan hun handjes worden voortgesleept.

Palen voorzien van nummers en kartonnen uitsneden van de premier Narendra Modi moeten als herkenningspunt dienen. Dat werkt niet voor iedereen, getuige de stroom van namen die door krakende luidsprekers klinkt, soms afgewisseld met een huilend kind.

Voor hen is er een enorme ballon die boven de menigte zweeft. Het touw eronder leidt naar een speciale tent voor kwijtgeraakte mensen. Daar zijn er vijftien van, verspreid over de 3.200 hectare aan festivalterrein plus het nabijgelegen bus- en treinstation. Voorheen waren dat er een stuk minder, zegt de verantwoordelijk politieagent Rahul Srivastar trots.

Digitale vooruitgang

Ook nieuw: speciale software en een app die alle locaties op de hoogte houdt van de verloren zielen die zich melden. Vroeger kon het voorkomen dat de familie bij tent A stond, maar de vermiste bij tent B en dat ze daar pas uren later achter kwamen.

Maar die digitale vooruitgang botst deze ochtend op de Indiase werkelijkheid. Voor de tent bij de Sangam is het chaos. Er moeten gegevens worden ingevuld, maar dat kan lang niet iedereen zelf. Mensen duwen, klimmen op hekken bedoeld om rijen te maken. De medewerkers, overmand door de toestroom, zijn gestopt de formulieren uit te delen.

Mast Ram (60) had er nog net een kunnen bemachtigen. Daarop staat nu: Dhauli Devi, 75 jaar, woonplaats Chopal. Zijn moeder. Ram is haar in alle vroegte bij het water verloren. Een mobieltje heeft ze niet, dus heeft Ram zijn hoop op de luidsprekers gevestigd. Daardoor heen klinkt de stem van een luid snikkend jongetje. „Papa! Waar ben je?”

Lees ook welke rol de Kumbh Mela speelt in de campagne van premier Modi