Chroom-6
De onderste steen boven
Staatssecretaris Visser en de burgemeester van Tilburg maakten excuses omdat medewerkers van defensie en werklozen werden blootgesteld aan het giftige chroom-6 (‘Afgescheept’ met een ‘flutbedrag’, 4/6). Inmiddels is veel geld uitgekeerd aan de zogenaamde chroomslachtoffers. Die zijn niet tevreden en vinden het een fooi. Het FNV meldde dat er in Nederland nog veel bruggen, sluizen en windmolens geverfd zijn met chroom-houdende verf. Dat wordt nog wat!
Uit het onderzoek, gecoördineerd door het RIVM, is niet met zekerheid gebleken dat de blootgestelde groepen meer kans hadden op ziekte dan niet-blootgestelden. Evenmin dat het werk veilig was. Een aanvankelijk in het programma opgenomen onderzoek dat deze informatie had kunnen geven, is helaas door het RIVM afgeblazen wegens methodologische bezwaren. Argumenten van een minderheid van de Inhoudelijke Klankbordgroep werden van tafel geveegd. Het is nog niet te laat. Er is al veel voorwerk gedaan en daarom kan het cohort-onderzoek alsnog binnen relatief korte tijd uitgevoerd, voor een fractie van de aan het hele onderzoek uitgegeven kosten. Dan kan bepaald worden hoe waarschijnlijk het is dat de ontstane ziekten samenhangen met de blootstelling. Als er een positieve correlatie is, kunnen beter gefundeerde en meer recht doende schadebedragen worden toegewezen. Als er geen extra ziekten in de blootgestelde groep worden gevonden, hoeft alleen het leed gecompenseerd. In dat geval is er wellicht meer opluchting dan leed.
KNO-arts, ex- lid van de Inhoudelijke Klankbordgroep Chroom-6
Hersenspoelen
De schaduwkanten
Stine Jensen neemt ons mee in haar zoektocht naar de zin van het leven, de wens tot overgave en de schaduwkanten van yoga en meditate (Laat je niet hersenspoelen, 9/2). Het verlangen van het individu blijkt de boosdoener. We willen ontsnappen uit deze wereld met „toenemende prikkels, onzekerheid en chaos”. We zijn op zoek naar een betere wereld, fysiek of mentaal; we zoeken verlichting, ontspanning via welke vorm dan ook: meditatie, drugs, yoga... Dat verlangen maakt ons manipuleerbaar, daar betalen we een hoge prijs voor. Een prijs die we (on)bewust bereid zijn om te betalen ten koste van het lichaam. Dát zijn de schaduwkanten van het individu. Er is geen oplossing. Zoals Stine schrijft: door kleine stappen te zetten, oefen je overgave. Dat noem ik leven, hier en nu.
Waterschappen
Knalgroene infiltranten
Ik deel Jaffe Vinks oproep om te stemmen voor het waterschapsbestuur, maar ben het oneens dat er méér ingenieurs nodig zijn (Woedend water smeekt om ingenieurs, 9/2). Dat remt vooruitgang. Met techniek alleen lossen we geen probleem op. Tweeduizend jaar terug lagen delen van Nederland acht meter boven zeeniveau. Door ontginning daalde de bodem. Om de cultuurgronden tegen overstroming te beschermen, legde men dijken aan. De bodem bleef dalen; hogere dijken en meer pompen waren nodig. Ook met ingenieurs blijft de bodem steeds dalen. Als we de dijkhoogte van vroeger extrapoleren, hebben we in 2300 dijken van tientallen meters hoog nodig. De knalgroene infiltranten van Vink tonen dat het al decennia anders kan; zoals in het rivierengebied met ruimte voor de rivier; langs de Noordzeekust met zandige vooroevers; met biologische processen in de waterzuivering. Effectief, kostenbesparend en levert nieuwe natuur- en recreatiegebieden op. Deze vernieuwende aanpak komt tot stand met kennis en ideeën van anderen. In de waterschapswereld gaat dat niet vanzelf; ze vertrouwen te veel op de ingenieurs . Dat moet veranderen.
Correcties/aanvullingen
Daklozen
De kop boven het artikel Opvang langdurig werklozen in huurhuis is meestal geslaagd (8/2, p. 2) was onjuist: het artikel ging over de opvang van langdurig daklozen.