Raad voor de Rechtspraak wil schuldenaanpak verbeteren

Rechters maken zich zorgen over een grote groep Nederlanders met schulden, die steeds weer in juridische procedures verwikkeld raakt. Die procedures maken de problemen vaak alleen maar erger, schrijft de Raad voor de Rechtspraak maandag in een nieuw rapport. Hierin doet de raad een aantal aanbevelingen om de schuldenproblematiek aan te pakken. Zo moet er onder meer een speciale schuldenrechter komen. Het kabinet begon vorig jaar al met een proef met een schuldenrechter.

De raad waarschuwt dat de overheid de zelfredzaamheid van burgers niet moet overschatten. Die zelfredzaamheid is namelijk de kern van de plannen waarmee minister Sander Dekker (Rechtsbescherming, VVD) de rechtsbijstand wil hervormen. Een groot deel van de bevolking is niet zelfredzaam genoeg, schrijft de raad. Deze mensen krijgen te maken “met een opeenstapeling van problemen (met geld, de overheid, relaties) die zich vaak vertalen in juridische procedures”.

Lees ook: Rechtshulp? Het mag vooral niet méér kosten

Lang niet iedereen is volgens de raad in staat om “de snelle informatisering en digitalisering bij te houden en tegenslagen (zoals het verlies van werk) te overwinnen”. Kleine schulden worden groot door de boetes, rente en incasso- en deurwaarderskosten die er bovenop komen. “Er wordt vaak vanuit gegaan dat mensen niet wíllen betalen, terwijl ze dat veelal niet kunnen.” Eerdere rapporten van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) bevestigen dit beeld.

Problematische schulden

In totaal zijn er 1,4 miljoen huishoudens met problematische schulden. Veel van die mensen krijgen geen hulp, omdat de mogelijkheden voor schuldhulpverlening ondoorzichtig zijn, aldus de raad. Ook komt er veel ingewikkeld papierwerk bij kijken.

Om hier verandering in te brengen pleit de raad voor betere voorlichting, makkelijkere toegang tot de rechter en betere samenwerking met gemeentes. Het onderwerp van schuldenproblematiek staat al enige tijd op de politieke agenda. Ook publiceerde de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen afgelopen weekend een advies waarin hij stelt dat overheidsinstanties bij het innen van schulden te weinig rekening houden met de menselijke maat.