Bezwaarmakers krijgen hun zin: bewegende reclame verdwijnt weer

Een fel schijnende reclamezuil met bewegend beeld ontnam halverwege vorig voorjaar opeens het zicht vanuit de Damstraat op de Dam en het Paleis. De reclame-uiting, een zogenaamde ‘mupi’ van de Franse firma JCDecaux, staat prominent op de hoek van een van de drukste kruispunten van de stad. Voetgangers- en toeristenstromen moeten eromheen, en komen deels op de straat zelf terecht.

Mupi staat voor mobilier urbain pour l’information maar eigenlijk is het een vorm van reclame: mobilier urbain à publicité illuminé.

Aanvankelijk heeft de gemeente vergunning verleend aan JCDecaux Nederland tot het plaatsen van 28 digitale reclamezuilen in de openbare ruimte van stadsdeel Centrum gedurende 15 maanden. Maar vorige week is de vergunning weer ingetrokken. De zuilen staan op de lijn Stationsplein via De Ruyterkade en Damrak naar Beursplein, Rokin, Koningsplein, Leidseplein, Spui en Rembrandtplein. In 2015 plaatste JCDecaux het eerste digitale reclamenetwerk in Nederland. De firma is wereldleider op het gebied van reclamemeubilair. Volgens JCDecaux bereikt reclame op de route Damrak-Rokin-Munt 60.000 voorbijgangers. Grote merknamen als Chanel, KPN, Ziggo, Samsung, G-Star, Tommy Hilfiger maar ook de Belgische abdijbrouwerij Affligem adverteren met bewegend beeld.

Ze verrommelen het straatbeeld

Tegen de tijdelijke vergunning hebben Bewonersraad Nieuwmarkt/Groot Waterloo, Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, Wijkcentrum d’Oude Stad en omwonenden een bezwaarschrift ingediend. „Het wordt steeds moeilijker om met reclame mensen te bereiken”, zegt Rogier Noyon, voorzitter van Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad. „Dus er worden meer middelen ingezet om aandacht te trekken. Het verbaast me hoe weinig de ambtenaar die de vergunning verleende gevoeligheid bezit voor wat er politiek en maatschappelijk speelt.” De gemeente stelt daartegenover dat de ambtenaar het beleid van het stadsbestuur volgt en in afwachting van het nieuwe beleid is de tijdelijke vergunning verleend. Als een van de belangrijkste bezwaren geldt dat „opzichtige reclame en bewegende beelden het straatbeeld verrommelen”. Ze staan vaak op plekken naast monumentaal erfgoed. Volgens Noyon en mede-ondertekenaars van het bezwaarschrift „is de binnenstad geen verdienmodel voor reclames van het bedrijfsleven. Bovendien heeft de gemeenteraad op 14 maart 2018 een motie aangenomen om bewegende reclamebeelden te verbieden”. Volgens Noyon moet het stadsbestuur de regie overnemen van de openbare ruimte „om daaraan een mooie en rustige inrichting te geven”. In enkele buitenlandse steden wordt reclame geweerd, „tot tevredenheid van de bewoners”.

Zuilen met bewegende reclame staan vaak op plekken naast monumentaal erfgoed

Met het besluit de vergunning voor bewegende reclame te weigeren, geeft het stadsdeel gehoor aan het bezwaarschrift. Een woordvoerder van JCDecaux laat weten dat, lopende deze zaak, er van hun zijde nog geen reactie is.

Stadsdeelbestuurder Micha Mos (GroenLinks) wil de stad graag „behoeden voor visueel spektakel in aansluiting op het nieuwe coalitieakkoord. We moeten een goede afweging maken over de mate waarin we commercie in de stad toelaten”, zegt Mos. Hoewel hij toegeeft dat de gemeente verdient aan reclame mag die de stad, bovendien Unesco Werelderfgoed, niet domineren, zoals dat ook dreigde bij steigerdoekreclame. De bewegende reclame geeft te veel „prikkels die kunnen leiden tot verkeersonveiligheid”. Het is van groot belang, aldus Mos, dat de „Amsterdammers niet het gevoel hebben dat ze de stad verliezen. Door de toevloed van toerisme, de opkomst van Airbnb, de hogere huizenprijzen dreigen Amsterdammers hun band met de stad kwijt te raken. Dat willen we voorkomen. We gaan ons inzetten het publieke domein terug te winnen. Bewegende reclamebeelden doen afbreuk aan de leefbaarheid en verkeersveiligheid.” Uiterlijk juli zullen de zuilen verdwenen zijn. In het officiële persbericht dankt Mos de „betrokken bewoners die de gemeente ervan hebben overtuigd de vergunning aan de 28 mupi’s te heroverwegen”.

Lees ook: Nog even zonder reclame door de Noord/Zuidlijn

Wel bewegende reclame metrostations

Wat nog wel vanaf medio 2019 gaat spelen, zijn 70 digitale reclameschermen in de stations van de Noord/Zuidlijn. Het Amsterdamse bedrijf CS Digital Media heeft via aanbesteding voor 15 jaar een exclusieve concessie verworven. Deze reclame is echter wél bewegend, want „maakt geen deel uit van de openbare weg”, aldus een woordvoerder van de gemeente. „Hoewel de stations rijk voorzien zijn van kunstwerken bijt dit elkaar niet en worden locatie en vormgeving afgestemd met de architect.” Bij de bovengrondse stations, zoals die van Noorderpark en Noord, „mag de reclame vanaf de openbare ruimte niet worden gezien”, wil Mos er graag aan toevoegen.