Foto’s schieten van de jacht

‘Ik ben opgegroeid in de stad. De natuur, dat was om een wandeling in te maken – heel iets anders dan de ervaring van de jager, die zich echt ín de natuur begeeft. Door de jacht voelde ik voor het eerst dat ik ook deel ben van de natuur.”

Fotografe Isabella Rozendaal (35) is vanaf haar afstuderen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag bezig met de verhouding tussen mens en dier. Eerst in haar afstudeerproject On Loving Animals, vervolgens met Animalia Amsterdam waarvoor ze in opdracht van het Stadsarchief ruim honderd huisdieren fotografeerde. De afgelopen tien jaar is ze bezig geweest met de jacht. Dit grote internationale project is uitgemond in de tentoonstelling Isabella Hunts die volgende week opent in het Fotomuseum Den Haag en later dit jaar verschijnt haar eerste boek, Op jacht. Ze is op pad gegaan met jagers in Nederland en Duitsland, maar ook in de VS, het Midden-Oosten en Brazilië.

Het begon met nieuwsgierigheid naar het beeld van de jacht als bloeddorstige hobby. „In Nederland hoeven wij niet te jagen om te eten, we kunnen naar de supermarkt. Maar de dieren die keurig in plastic verpakt in de schappen liggen zijn ook gedood, op grootschalige industriële wijze – alleen zien we dat niet. De flexitariër die zich moreel verheven voelt boven de jager… dan houdt het gesprek voor mij op.”

Rozendaals project confronteert ons met onze dubbelzinnige verhouding tot de natuur. „Wij hebben al millennia een antropocentrisch beeld van de wereld, waarbij we onszelf buiten en boven de natuur hebben geplaatst. De jacht doorbreekt die afstand.”

Weidelijkheid

Om zich voor te bereiden heeft Rozendaal de opleiding gevolgd van de Stichting Jachtopleidingen Nederland. Het studieboek bevat hoofdstukken als Haarwild, Veerwild, Wapens en munitie en ‘Weidelijkheid’, dat wil zeggen de gedragscode van de verantwoordelijke jager. Rozendaal: „Het Nederlands landschap is heftig geïndustrialiseerd, en dat heeft impact op de wildstand – méér dan de jacht.” Zie het dilemma van de Oostvaardersplassen. „Het idee van échte natuur in Nederland is een fantasie. We hebben daar zo lang aan vastgehouden dat het ecologisch evenwicht daar verstoord is. We hadden eerder moeten beslissen én ingrijpen.”

In Amerika, en zeker in het Amazonegebied, is het jagen minder aan regels gebonden, al is het maar omdat de natuur wilder en groter is – „de jacht is immers een uitdrukking van de cultuur”, zegt Rozendaal. In de VS is ze meegegaan met jagers in Texas, Louisiana, Californië en Oregon. De jachtcultuur in Texas is eerder een uiting van commercie én van machismo dan van weidelijkheid. „Op ranches zo groot als Groningen worden herten om de grootte van hun gewei gefokt. De klanten mogen ze tegen betaling gewoon bij de voedermachine afschieten. Dat heeft niets met de jacht te maken.” In Louisiana daarentegen sluiten de scholen zodat de kinderen meekunnen op eekhoornjacht. De buit wordt geslacht, bereid en opgegeten bij gezellige squirrel cookouts in het bos.

In het Braziliaanse Amazonegebied verbleef de fotografe enkele weken bij de Nukini-stam. Het was vijf vluchten en tien uur van Nederland vandaan. „Het was een totaal vreemde wereld, maar daardoor ook verfrissend. De hele ideologische lading van de jacht is daar irrelevant. Jagen = eten. Aap, vis, gordeldier, alligator – wat het oerwoud biedt, dat eet je.”

Kill It & Grill It

Het hele traject van jagen, slachten en bereiden is een eigen niche in de kookboekenwereld. Ze legt een hoge stapel op tafel met titels als Nose to Tail Eating, Kill It & Grill It en het Southeastern Wildlife Cookbook uit Louisiana met recepten voor bever en wasbeer.

Ja, ze eet zelf vlees. Wel is ze door het meemaken van de jacht, en door de dieren die ze zelf heeft geslacht, anders gaan denken over onze vleesconsumptie. „Na de kleinwildjacht krijgt iedereen iets mee. Dat moet je wel zelf slachten. Ik sta aan de slachttafel en denk: dit is de hele vogel, veren en al, wat kan ik ermee? Heel anders dan een recept dat voorschrijft: 200 gram filet. Er zitten filets aan die vogel, ja, maar ook de maagwand, de poten, de botten.”

Ze merkte dat ze ook anders ging denken over smaak. „Wij denken dat ‘kip’ één smaak is, maar wild smaakt steeds anders omdat de natuur steeds anders is.”

Het slachten was een indringende ervaring. „Je wordt je er diep van bewust dat je eten een levend wezen is geweest, met botten, veren, gewrichten. Door dit hele project ben ik veel meer gaan nadenken: wat is mijn plek in de voedselketen? In de natuur? Het zette mij ook aan tot het denken over mijn eigen sterfelijkheid.”

Zie voor nog meer foto’s deze In Beeld: Isabella Hunts: op jacht in de hele wereld

Vooropgesteld: ze heeft nooit zelf geschoten. In Nederland kon dat al niet omdat ze het praktijkdeel van de jachtopleiding niet heeft gedaan („te duur”) en dus geen vergunning zou krijgen. „Een echte jager is daar het hele jaar door mee bezig. Ik weet niet of ik dat ben.” Maar er was een nog diepere reden. „Als die ervaring van het slachten al zo veel met mij doet, dan wil ik niet ook nog zelf schieten. Ik durf het niet aan. Dus uiteindelijk weet ik niet hoe het is om zelf een dier te doden.”

Isabella Hunts, 9 febr. t/m 12 mei in Fotomuseum Den Haag, fotomuseumdenhaag.nl. Haar schrijfdebuut, Op jacht, verschijnt dit najaar bij Atlas Contact.