Vlaamse minister glijdt uit na uitspraak over complot achter klimaatdemo’s

Dat je als minister moet opletten met wat je zegt, ook achter gesloten deuren, was Stef Blok (Buitenlandse Zaken, VVD) al bekend. Zijn uitglijder over Suriname als failed state zorgde afgelopen zomer voor stampij. Nu leert ook de Vlaamse minister Joke Schauvliege (Natuur, Landbouw en Omgeving, CD&V) het, the hard way. Dinsdagavond kondigde ze geëmotioneerd haar ontslag aan. Ze had in een speech op een besloten bijeenkomst van het Algemeen Boerensyndicaat dit weekeinde een loopje genomen met de waarheid.

De afgelopen weken gingen verspreid door heel België tienduizenden mensen de straat op om op te roepen tot actie tegen klimaatverandering. Op een scholierendemonstratie kwamen anderhalve week geleden 35.000 man af. Een paar dagen later kwamen 70.000 mensen naar Brussel voor de grootste klimaatdemonstratie ooit. Toen zei Schauvliege nog – tot verbijstering van velen – dat ze zich door de demonstranten „gesterkt en gesteund” voelde in haar beleid.

Oude bedreigingen

In de toespraak op een nieuwjaarsreceptie, die maandagavond uitlekte, klonk een ander geluid: volgens Schauvliege waren de demonstraties allemaal onderdeel van „opgezet spel”, een georkestreerde beschadigingsoperatie. Er zou een verband zijn met oude bedreigingen van natuurorganisaties, die bij haar aantreden in 2014 zouden hebben gezegd betogingen te zullen organiseren als „wraak” voor politieke verliezen die ze eerder leden door betogingen van landbouwers, beweerde de minister tegenover de belangenvereniging van boeren. „In scène gezet”, zei Schauvliege dan ook.

Geen spoken

Een complottheorie? Ze kon „garanderen” dat ze „geen spoken” zag, zei Schauvliege nog. De Staatsveiligheid, de Belgische inlichtingendienst, had het aan haar bevestigd. Maar dat bleek – zoals Schauvliege maandagavond op Twitter erkende – „te fors” te zijn uitgedrukt. Oftewel: onwaar. Ze had de Staatsveiligheid helemaal niet over de zaak gesproken, en die weet van geen opgezet spel.

Op de Vlaamse Radio 1 probeerde de minister de zaak dinsdag nog te redden: „Ik heb de speech opnieuw bekeken en ben er zelf ook wel van geschrokken”, zei ze in het programma De Ochtend. Ook zei ze „niet het gevoel” te hebben dat ze gelogen heeft. „Ik heb nooit willens en wetens de waarheid verdraaid.” Ze vond dat ze kon aanblijven als minister.

Bestookt met sms’jes

Maar nadat oppositiepartij Groen een motie van wantrouwen aankondigde, en na lang overleg met haar partij, kondigde ze haar vertrek aan. „Ik heb een niet-gecontroleerd gerucht voor waar aangenomen”, zei Schauvliege in tranen. Al had ze er, zo benadrukte ze, wel haar redenen voor: een groep klimaatactivisten riep onlangs op om de vier klimaatministers die België telt sms’jes en mails te sturen om ze aan te sporen hun beleid te wijzigen. Daarbij werden ook hun privénummers gepubliceerd. „De voorbije week heb ik duizenden mails en sms’en op mijn iPhone gekregen. Ik kon geen normale communicatie meer voeren”, aldus de afgetreden minister.