Chinese Nederlanders treden online uit bubbel

Chinese Nederlanders vormen een gesloten gemeenschap, wordt vaak gedacht. Veel autochtonen kennen ze van de afhaal, niet als vrienden. Van de Chinatowns in de grote steden, niet als buren. Ze worden gezien als harde werkers, maar slecht geïntegreerd.

Een bijzonder onderzoek van de Koninklijke Bibliotheek, waarin 446 websites van de Chinese gemeenschap in Nederland werden verzameld, nuanceert dat beeld sterk. Veel websites gaan over Nederlandse cultuur, over Chinees-Nederlandse relaties en zijn geschreven in het Nederlands. Ter ere van het Chinees Nieuwjaar op 5 februari publiceert de KB deze speciale webcollectie.

De Chinese stagiair Kitty Lin uit Macau, masterstudent Erfgoedstudies aan de UvA, verzamelde de sites. „Een mooie gelegenheid om eens uit onze bubbel te komen”, zegt Kees Teszelszky, conservator digitale collecties, over deze inventarisatie. De collectie is volgens de KB de eerste van een Chinese minderheid ter wereld. En slechts de tweede van een diaspora. De British Library verzamelde ooit 116 sites van de Franstalige gemeenschap in Londen.

Webarchivering is belangrijk voor toekomstig cultuurhistorisch onderzoek. Nu steeds meer cultureel erfgoed alleen online verschijnt, probeert de Koninklijke Bibliotheek zo veel mogelijk sites van culturele waarde te archiveren. Zo zit in de nieuwe collectie een site van de enige Chinese boekhandel in Nederland. Sinds 2007 verzamelde de bibliotheek ruim 15.000 websites.

Lees ook: Het online nieuwsarchief zit vol gaten

Bloggen over Jip en Janneke

Honderd jaar geleden kwamen de eerste Chinese immigranten aan, tegenwoordig zijn er zo’n 100.000 Chinese Nederlanders, inclusief de migranten uit Suriname en Indonesië met een Chinese achtergrond. Zij worden gezien als een geslaagde culturele minderheid: economisch succesvol, hoogopgeleid, weinig sociaal-culturele problemen.

De verschillen tussen de eerste en tweede generatie zijn groot. Waar de eerste vaak laagopgeleid is, weinig contact heeft met autochtonen en vaak in de horeca werkt, zijn hun kinderen doorgaans hoogopgeleid, goed geïntegreerd en bezetten ze hoge functies. Eenvijfde spreekt geen Chinees meer, volgens een inmiddels wat gedateerd SCP-onderzoek uit 2011.

Die twee werelden zijn ook te zien in de webcollectie. Er zijn websites van Chinese restaurants (8 procent), over Chinese geneeswijzen (3 procent) en over feesten (1 procent). Maar een groot deel (15 procent) is van ‘professionals’. 40 procent is in het Nederlands. „Eén gaat over Nederlandse kinderliteratuur, van een Chinese moeder die kinderboeken bekend wil maken onder de Chinese gemeenschap”, zegt Kitty Lin. Ook is er een Chinese site over het Mauritshuis, staan op een aantal sites artikelen over Nederland in het Chinees en blogt een Chinese oud-studente over Nederland. 60 procent heeft een .nl-extensie. Er zijn drie Chinese kranten(sites) over Nederland. De United Times, Asian News en China Times.

British Library volgt voorbeeld

Het buitenland is ook geïnteresseerd. Toen de British Library hoorde van het KB-project organiseerde ze een conferentie over digitale diaspora. De bibliotheek brengt nu de digitale cultuur van de Russische gemeenschap in het Verenigd Koninkrijk in kaart.

De KB wil meer collecties aanleggen over minderheden, „ook de minder succesvolle”, zegt Teszelszky. Het betrekken van de gemeenschap is cruciaal daarbij, is gebleken.

Teszelszky hoopt ook dat andere gemeenschappen beseffen dat hun websites van hoge culturele waarde zijn en zich melden. Op die manier archiveerde de KB maroc.nl, een groot blog en forum voor Marokkaanse Nederlanders uit 2000. „Daar kom je als conservator niet zomaar op.”