Ook in de bibliotheek woedt nu de identiteitsstrijd

Dolly Bellefleur zit in een roze prinsessenjurk onder het systeemplafond van de Nijmeegse bibliotheek. Straks gaat ze voorlezen aan kleuters, als onderdeel van het programma ‘Kleurrijke verhalen’. Dolly Bellefleur is het alter ego van Ruud Douma, die al dertig jaar optreedt als vrolijke vrouw. „Ik ben zenuwachtiger dan gebruikelijk, in de aanloop werd de sfeer nogal grimmig.’’

In december, toen dragqueen Marcella zou komen voorlezen, demonstreerden leden van de extreemrechtse beweging Identitair Verzet op het plein voor de bibliotheek. Enkelen van hen waren het gebouw binnengegaan, waardoor de bibliotheek zich genoodzaakt voelde om de voorleessessie af te gelasten. De demonstranten zeiden dat ze dragqueens ongepast vonden, en dat ze het indoctrinatie vonden van kinderen.

Ook in oktober werd er geprotesteerd toen een travestiet te gast was, toen door de christelijke organisatie Civitas Christiana. Beide keren waren er snel tegendemonstranten op de been. Door die onrust werd besloten dat Dolly Bellefleur extra beveiligd zou worden. De bibliotheek heeft drie beveiligers ingehuurd. De gemeente, die voor de veiligheid op het plein moet zorgen, heeft vier agenten ingeschakeld.

Lees ook: Vlaggen in Amsterdamse kroegen na de mishandeling van een dragqueen

„Ik heb opgetreden in voetbalkantines voor alleen maar testosteronbommen,” zegt Dolly. „Dan wist ik altijd door dat haantjesgedrag heen te prikken en een glimlach op het gezicht van die jongens te toveren.” In de aanloop naar het voorlezen kreeg ze dreigende berichten via Twitter en waren er verschillende blogs die het evenement bekritiseerden. „Gemeentelijke bibliotheek Nijmegen gaat peuters weer indoctrineren met transgendergif’’, kopte Fenixx, een site die bekend staat om het verspreiden van nepnieuws.

Dolly staat op en loopt naar het raam. Op haar witte hakken is ze meer dan twee meter lang. Op het plein voor de deur staan een uur voordat het voorlezen begint tientallen mensen in kleurige outfits, die haar een hart onder de riem willen steken. „Voor vrijheid van kledingsuiting.’’ Dolly zwaait naar ze. Er zijn ook antifascisten. Andere demonstranten zijn er nog niet. „,Het lijkt wel alsof die mensen die hier tegen protesteerden vinden dat ik hun mannelijkheid afpakt, door mij als vrouw te verkleden’’, zegt Dolly. Ze constateert dat „de LHTB-plus-beweging’’ de laatste jaren mondiger is geworden. „Misschien wordt het protest ertegen daardoor ook harder.’’

Dolly heeft in het begin van haar carrière, dertig jaar geleden, eens een vuistslag gekregen van een man die het niet eens was met haar levenshouding, maar sindsdien is ze nooit vervelend benaderd, zegt ze. „De woede nu doet me denken aan de woede die ontstond toen de NS aankondigde dat ze ‘beste reizigers’ ging zeggen in plaats van ‘dames en heren’.” Toen leek het ook wel alsof mensen zich „uitgewist’’ voelden.

Kleine protesten, groot effect

Dolly neemt plaats in een grote groene fauteuil en klapt haar boek open. Ze leest een verhaal voor van Janneke Schotveld, over twee koningen die met behulp van een boon en een fee een kindje krijgen. „Een heel normaal kindje’’, wordt in het boek benadrukt. Op de achtergrond klinkt het geklik van camera’s. Er zijn ongeveer twintig kinderen en zo’n vijftien persfotografen, cameramensen en journalisten.

Burgemeester Hubert Bruls is net aan komen lopen en slaat het geheel gade. „Dit is niet de aandacht die je wil.’’ Hij zegt dat hij sinds ongeveer twee jaar iets heeft zien veranderen bij demonstraties in Nijmegen. Dat er vaker, al is het maar voor kleine protesten, tegendemonstraties worden georganiseerd. „Het zijn geen veldslagen met honderden mensen, maar ze hebben een groot effect.’’

In november verbood Bruls demonstranten van Kick Out Zwarte Piet om langs de route van de intocht te gaan staan. In 2017 liep een demonstratie uit de hand toen enkele tientallen aanhangers van de anti-islambeweging Pegida werden geblokkeerd door antifascisten. Bruls constateert dat mensen in de huidige samenleving „vanuit onzekerheid sneller gepolariseerd denken en handelen’’.

Directeur Bert Hogemans heeft er moeite mee dat zijn bibliotheek het decor is geworden van een identiteitsstrijd. „Verschillende mensen met lange tenen gaan zo dicht bij elkaar staan dat je niet meer kunt voorkomen erop te gaan staan’’, zegt hij in een nagesprek. „De bibliotheek is een openbare instelling. We zijn geen platform voor levensstijlen, we verspreiden informatie om bij te dragen aan een samenleving waarin vooroordelen er niet zijn.’’

Er is niemand komen opdagen om tegen de komst van Dolly Bellefleur te demonstreren. De politie heeft wel een paar mensen toegang tot het plein ontzegd omdat zij zich niet konden identificeren.