Rechter: Jumbo moet zich aan cao houden

Supermarktketen Jumbo moet zich aan zijn eigen cao voor distributiemedewerkers houden, ook al is de looptijd van die cao al meer dan anderhalf jaar verstreken. Het Brabantse bedrijf besloot begin vorig jaar de vakbonden te passeren en rechtstreeks met het personeel te onderhandelen over nieuwe arbeidsvoorwaarden. De rechtbank in Den Bosch heeft donderdag bepaald dat de oude afspraken nog steeds van kracht zijn, omdat Jumbo die cao nooit formeel heeft opgezegd.

Hoe Jumbo de vakbonden buitenspel zette

Jumbo en vakbonden FNV en CNV sloten in april 2016 voor het laatst een cao, voor een periode van een jaar. Toen het een jaar later tijd was voor nieuwe arbeidsvoorwaarden konden beide partijen het onder meer niet eens worden over de loonsverhoging. De bonden wilden in één keer 2,5 procent extra, Jumbo wilde die verhoging over twee jaar uitsmeren.

Na maanden van geruzie en acties besloot Jumbo de bonden terzijde te schuiven en in gesprek te gaan met de eigen ondernemingsraad. Dat leidde begin vorig jaar tot een zogeheten arbeidsvoorwaardenregeling (AVR). Iedere werknemer moest individueel akkoord gaan met die afspraken. Wie niet akkoord ging, kreeg ook de in de AVR afgesproken loonsverhoging niet.

Niet correct opgezegd

Vakbonden FNV en CNV kwamen tegen die gang van zaken in verweer. Zij betoogden bij de rechter dat een cao met een einddatum in principe stilzwijgend telkens een jaar doorloopt, tenzij een betrokken partij de afspraken formeel in een brief opzegt. Dat moet volgens de wet ten minste één maand voordat de oude afspraken aflopen.

Jumbo heeft een dergelijke brief nooit verstuurd, stellen de bonden, wat betekent dat de oude cao nog altijd van kracht is. De rechter gaf FNV en CNV daarin gelijk. Of daarmee de gesloten AVR ongeldig is, wordt uit de uitspraak niet duidelijk. Over de geldigheid van die afspraken hebben de bonden in hun aanklacht geen vragen gesteld.

Volgens FNV-bestuurder Ali Aklalouch staat vast dat de arbeidsvoorwaardenregeling van de baan is. Bij het distributiecentrum van Jumbo is namelijk sprake van een minimum-cao, stelt hij. Dat wil zeggen dat een bedrijf in aanvullende afspraken alleen betere arbeidsvoorwaarden mag bieden, maar niet ónder een cao mag gaan zitten.

Geen straf voor stakingsbreken

In de AVR staan volgens Aklalouch verschillende afspraken die een verslechtering zijn ten opzichte van de oude cao. Zo is het bedrijf gaan werken met nieuwe functies en loonschalen, waardoor nieuwe werknemers minder loon krijgen. Ook mist de AVR heldere afspraken over werken op zondag, aldus de bestuurder.

Jumbo laat in een reactie weten de uitspraak van de rechter te respecteren en de cao te zullen volgen. Maar bij de eerstvolgende gelegenheid, op 1 april van dit jaar, zal Jumbo „de cao alsnog rechtsgeldig opzeggen”, aldus een zegsvrouw. Het bedrijf zegt dat in de AVR afspraken zijn gemaakt over loonsverhoging en „een betere generatieregeling”. Van de 3.000 logistieke werknemers heeft zo’n 80 procent de AVR nu ondertekend.

Naast de geldigheid van de cao ging het tijdens de rechtszaak van woensdag ook over de poging de stakingen van de bonden te frustreren. Toen werknemers van het distributiecentrum in het voorjaar hun werk neerlegden, regelde uitzendorganisatie OTTO Work Force personeel ter vervanging van de stakers. Volgens de rechter is niet Jumbo, maar OTTO schuldig aan stakingsbreken.