Multinationals binden strijd aan met plastic zwerfafval

Dit initiatief van bedrijven om plastic zwerfafval tegen te gaan, is „uniek in zijn omvang en reikwijdte”. Dat zei Peter Bakker, hoofd van de internationale duurzame bedrijvenkoepel WBCSD woensdag. Hij sprak in Londen bij de oprichting van de ‘Alliance to End Plastic Waste’.

28 internationale bedrijven zetten zich de komende vijf jaar in voor het terugdringen van plastic afval. De alliantie verenigt vooral grote chemische bedrijven zoals Dow, LyondellBasell en Sabic, en oliereuzen met een chemietak, zoals Shell en Total. Ook Nestlé (voeding), Procter & Gamble (schoonmaakmiddelen) en afvalverwerkers Suez en Veolia doen mee.

Ze hebben toegezegd om de komende vijf jaar samen ruim een miljard dollar (0,9 miljard euro) uit te geven aan het opruimen en inzamelen van vuilnis, innovatie voor recycling en hergebruik, en onderwijs. Doel is om de investeringen uit te breiden naar 1,5 miljard dollar, als meer bedrijven zich verbinden.

Greenpeace noemt het „opvallend” dat zo veel grote bedrijven de handen ineen slaan tegen plastic, maar is kritisch. Campagneleider plastic Meike Rijksen: „Zulke bedrijven kunnen veel bijdragen aan de oplossing van het probleem van plastic afval, maar ik denk dat ze het op de verkeerde manier doen. De industrie en overheden richten zich vooral op end of pipe-solutions. De bedrijven blijven plastic produceren.”

Lees ook over het initiatief van Nederlander Boyan Slat, die de oceanen wil schonen van de groeiende hoeveelheid plastic: Het vissen op plastic kan nu echt beginnen

Peter Bakker, die met WBCSD (World Business Council for Sustainable Development) initiatiefnemer is en een toezichthoudende rol heeft in de alliantie, zegt dat juist deze bedrijven „het meest te winnen en te verliezen hebben” bij het probleem van plastic afval. „Anders keren consumenten zich tegen deze bedrijven, of stellen overheden verboden in.”

De alliantie zet zich in tegen „unmanaged” plastic afval (zwerfafval) en richt zich met name op Zuidoost-Azië. Vooral daar komt plastic afval op grote schaal in rivieren en in zee terecht. Het bedrag dat de multinationals aan investeringen hebben toegezegd, bedraagt slechts een fractie van hun miljarden-omzet: circa 7 miljoen dollar per bedrijf per jaar.

„Je kunt er ook anders tegenaan kijken”, zegt Bakker. „Voor zover ik weet komt geen enkel ander initiatief in de buurt van dit soort bedragen.”

Hoe dan ook lijkt een trend te zijn ingezet. Afgelopen oktober sloten meer dan 250 grote bedrijven al een vergelijkbaar verbond. Zij spraken met de Ellen MacArthur Foundation (een Britse denktank tegen plastic) af om „plasticvervuiling bij de bron aan te pakken”. Met name voedingsbedrijven, zoals Coca-Cola en Unilever, zegden toe doelen te stellen voor onder meer recycling en vermindering van verpakkingsmateriaal, en daarover jaarlijks te rapporteren.

Rijksen van Greenpeace vindt echter dat ook die beloften nog niet ver genoeg gaan. „Harde maatregelen blijven uit.” Rijksen wijst erop dat wetenschappers voorspellen dat de hoeveelheid plastic afval tot 2050 zal verviervoudigen. „Daar valt niet tegenop te recyclen.”