Bewegen
Neem een hond
In ons welvarende land lijkt de calorie volksvijand nummer één geworden. Ruim de helft van de Nederlanders heeft overgewicht en een kleine minderheid zelfs obesitas. Over het algemeen is dat niet het gevolg van een ziekte, maar van een gebrek aan lichamelijke activiteit. Wie Polygoon journaals uit de jaren zestig bekijkt, ziet hoe slank de mensen waren, terwijl er toch genoeg te eten was. Destijds had maar een minderheid een auto, scooter of brommer. Ook hadden de meeste woningen en kantoren geen lift, en de warenhuizen geen roltrappen. Ook Schiphol had nog geen tapis roulants.
Diëten beklijven niet en e-fietsen zijn gevaarlijk. Ze kunnen niet op tegen dagelijks lichamelijke activiteit zoals traplopen en fietsen. 2019 zal in het teken moeten staan van elke dag meer bewegen in de strijd tegen overgewicht. Niet één keer per week naar de sportschool, maar iedere dag minstens dertig minuten bewegen. Wat dacht u van een hondje, dat drie keer daags moet worden uitgelaten, weer of geen weer? Een hond verlengt het leven na een hartinfarct, dat is bewezen. En is nog gezellig ook.
praat met elkaar
Omarm het ongemak
Wat zou het mooi zijn als we in 2019 inzetten op ‘onderling contact’. Echt contact. Met mensen die we nu niet spreken, maar van wie we ons wel een beeld hebben gevormd. En als we het bijbehorend ongemak daarbij voor lief nemen. Zo zou het aangenaam verrassen als politici weer eens in gesprek zouden durven gaan, zonder hun politieke jas te dragen. Om met anderen hardop na te denken over het grotere verhaal. Even niet gericht op peilingen en zetels en met de pers op afstand. Ongemakkelijk maar bevrijdend? Het zou ook een boost geven als beslissers in het bedrijfsleven weer met ‘gewone mensen’ zouden praten. Om gevoel te krijgen bij wat er op dit moment leeft. Niet via Twitter, niet in talkshows, niet geïnstitutionaliseerd. Gewoon, face-to-face. Onwennig, maar nuttig? En wat zou het helpen als we wat vaker het gesprek met ‘de ander’ voeren. In de trein, op de pont, in de rij voor de kassa. Gewoon uit interesse. Beetje eng, maar verrassend? Wat een energie zouden we samen opwekken als we dat ongemak, met een beetje lef, zouden omarmen. En als we er ook nog om kunnen lachen. Wat zou 2019 leuk worden.
verbinding
Verhef je stem
Hoe kan je je stem gebruiken zonder te schreeuwen? In 2019 is hetzelfde aantal Nederlanders boos en schreeuwt het opnieuw het ongenoegen van zich af. Politici en mediabazen gaan mee in deze boosheid. Hierdoor neemt ons gevoel van onrust in 2019 nog niet af. Tegelijk beseffen meer mensen in 2019 dat ze niet boos zijn. Zij zijn overtuigd dat verbinding van essentieel belang is voor vrede en veiligheid en zijn bovendien bereid de eigen vooroordelen en gemakzucht onder de loep te nemen. Deze groeiende groep mensen begrijpt dat ze zelf de ‘stem van de zachtheid’ harder moeten laten horen. Voor hen geldt de vraag uit de eerste zin: Hoe kan je je stem verheffen zonder te schreeuwen?
kloof
Zeur toch niet
Wat ik verwacht van 2019? Geen idee. Ik ben het Orakel van Delphi niet. Ik weet alleen dat ik ‘het ergste’ niet vrees. Bijna iedereen van mijn leeftijd (74) of ouder heeft ‘het ergste’ al achter de rug: de crisis, de oorlog, de benepen jaren vijftig, de reactionaire chaos in de jaren zestig en zeventig, de doelloze jaren tachtig. En sinds die tijd groeit de kloof tussen maatschappelijk geslaagden en achterblijvers. Dat wel. Toch denk ik dat de achterbuurten nu kleiner en minder ellendig zijn dan vroeger. Dat er meer instanties zijn die hulp bieden, voor mensen die lijden aan armoede, eenzaamheid of een ziekte. Wel moeten we er nog voor zorgen dat de schaamte om hulp te zoeken afneemt en dat de zorg-op-maat professioneler wordt. Nee, ik tel mijn zegeningen en zeg met Annie M.G. Schmidt: ‘Zeur niet!’
kerncentrales
Van het gas af
Wat gaat er in 2019 gebeuren? De regeringspartijen raken hun meerderheid in de Eerste Kamer kwijt, terwijl de harde Brexit grote gevolgen heeft op de financiële markten. Het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving komen tot de conclusie dat Nederland niet aan de hogere vraag naar elektriciteit kan voldoen. De voorgenomen sluiting van de kolencentrales betekent dat er steeds meer gasturbines moeten worden ingezet. Iedere kubieke meter gas die aan de huishoudens wordt onttrokken, zal moeten worden ingezet voor elektriciteitsopwekking. Onder de bevolking, die dacht dat de situatie rond het Groninger aardgas oorzaak was van ‘van het gas af moeten’, ontstaat een storm van protest.
Windmolens blijken aanzienlijk minder rendement op te leveren dan verwacht. Windmolens remmen bovendien de windkracht af, waardoor de gemiddelde windsnelheid afneemt. Ernstiger is dat meteorologen hierbij ook een verband ontdekken met de toename en kracht van tornado’s. De regering besluit de bouw van nieuwe windmolens te stoppen en voorrang te geven aan de bouw van nieuwe kerncentrales. Met een bouwtijd van tien jaar kunnen die dan in 2030 net op tijd worden ingezet om aan de eis (de CO2 uitstoot met 49 procent te verminderen) te voldoen.
Palestina
Veel geluk?
De kaarten zijn verstuurd. Zoals elk jaar heb ik weer even stilgestaan bij de vele mensen die ik voor het volgend jaar het beste toewens. Gezondheid, vrolijkheid, geluk, etc. Voor mijn vrienden in Palestina ligt dat anders. Dat begint al met het adres dat ik op de kaarten schrijf: Oost-Jeruzalem, Bethlehem, Ramallah, Acca, Ramallah. Alle adressen eindigen met landsnaam Israël. Palestijnse plaatsen in Palestina. Al eeuwen oud. En toch moet bij het adres het land van de koloniale bezetter er achter, anders komt geen enkele kaart aan. Dat is pijnlijk. Voor mij om te schrijven, voor mijn vrienden om te lezen.
En dan de tekst op mijn kaarten. Wat wens ik hen toe voor 2019? Een gelukkig nieuwjaar? Hoe zal dat eruit zien in Palestina? Dat ze nog leven? Dat hun familie niet wegkwijnt in een Israëlische gevangenis? Dat hun kinderen wel naar school kunnen? Dat hun huizen of die van hun familie niet worden opgeblazen door het leger? Dat er een eind komt aan alle mensonterende vernederingen die Israël hen elke dag laat ondergaan? Dat kolonisten niet je boomgaarden omver rijden of in brand steken met hulp van het leger? Dat jouw familiebezit van jou blijft en niet op een quasi-legale manier gestolen wordt? Dat je kritiek op de handelingen van de staat Israël mag hebben zonder voor antisemiet uitgemaakt te worden? Dat de internationale gemeenschap, de regering van Rutte-III incluis, nu eindelijk tegen Israël zegt: tot hier en niet verder en daar ook consequenties aan verbindt? Dat respecteren van internationale mensenrechten ook voor Israël geldt?
Poeh, ook dit jaar kom ik er niet uit.
het nieuwe jaar
Laat je verrassen
Je kunt voor je kledingkast staan en je afvragen: ‘Wat zal ik vandaag aandoen?’ Je kunt ook voor je kledingkast staan en denken: ‘Ik ben benieuwd wat ik vandaag aan ga doen’. Want je weet toch wel dat je niet in je blootje het huis uit gaat. Zo kun je ook het nieuwe jaar in; je hoeft niets te kiezen of te plannen, het jaar ontvouwt zich toch wel, te beginnen op de eerste januari. Zo zal het jaar je verrassen en kan 2019 niet mislukken – hooguit wordt het anders dan verwacht.