:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/12/0812culwijntips-illustratie-web.jpg)
Het uitkomen van het decembernummer van Allerhande, het gratis huisorgaan van Albert Heijn, ging dit jaar gepaard met het nodige tromgeroffel. Naar verluidt was de grootste grootgrutter van het land er veel aan gelegen om deze keer de luizen in de vaderlandse supermarktpels, Aldi en Lidl, de loef af te steken met het verkondigen van de kerstboodschap.
Niet alleen moest de Allerhande dikker en rijker gevuld zijn dan ooit tevoren, ook de verschijningsdatum diende voor die van de Duitse deep discounters te zijn. En dat is gelukt. Allerhande ‘Feest’ telt 242 pagina’s met eten en drinken en verscheen op 19 november, voordat de 116 pagina’s van Lidl van de persen rolden. Aldi verspreidde rond die tijd nog een foldertje met kruidnoten en herenslips op de voorkant. Everybody Appie in Zaandam.
„Allerhande (oplage 2,2 miljoen) is tijdens de feestdagen de grootste kookhulp van Nederland. Ruim 33 procent van alle Nederlanders kookt er met kerst uit”, jubelde een persbericht. En de media pikten het op. Maar wellicht niet helemaal zoals gepland. Op Twitter ontstond een weinig genuanceerde discussie over de redactionele invulling: er was te veel aandacht voor groenten. Vleeseters eisten hun biefstuk terug en werden beschimpt door leden van de Groene Kerk. En deze vega-fanatici werden vervolgens weer voor quinoakauwende deugtrutten versleten. Het leidde tot krantenkoppen en in DWDD mochten vier jonge chef-koks die ook in tv-serie De Nieuwe Garde te zien zijn, hun licht laten schijnen op een kerstmenu waarin iedereen zich kon vinden.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/11/data38428069-b016c8-1.jpg)
Ik ben bang dat dat niet het geval zal zijn. Een chef zei dat hij ‘een item met zalm’ ging maken. Een ander had een mooi dooraderd stuk wagyu-rund meegenomen, dat hij liefdevol streelde.
Hoe dan ook, ook de andere supers hebben inmiddels hun kerstmenu’s vrijgegeven. En door die naast elkaar te leggen ontstaat er een vrij nauwkeurig beeld van wat er in Nederland zoal op tafel komt tijdens de feestdagen. Daaruit heb ik een top-4 gedistilleerd, waarbij ik antwoord geef op de prangende vraag ‘wat drinken we erbij?’ Daarin kunnen de supermarktwijnen niet ontbreken. Al is het maar omdat ruim 90 procent van alle wijn voor thuisgebruik in de supers wordt gekocht. Maar bij iedere wijn uit de supermarkt zet ik een alternatief afkomstig van de specialist. Anders heb je voor je het weet weer ruzie op Twitter.
Gourmetten
Welbeschouwd hebben we hier te maken met shared dining avant la lettre. De kant-en-klaarpakketten dan wel de benodigde ingrediënten ontbreken dan ook in geen enkele aanbiedingsfolder. Van recht-door-zeeproposities tot gastronomische voor de fijnproevers.
Nu vormt gourmetten een wijnuitdaging. Er is een veelheid aan smaken, met name door de inzet van de diverse sauzen. Daarom is het ondoenlijk om bij ieder mini-hamburgertje, kipstukje, zalmzijtje, garnaal of paddestoel een aparte wijn te schenken. Maar er zijn kameleonwijnen die zich moeiteloos aanpassen aan de caleidoscoop aan smaken.
DROOG MOUSSEREND
Van de supermarkt: Marsigny, Blanc de Blancs, Crémant de Bourgogne, Frankrijk | €9,99 Jumbo
Of: Casa Belfi, Naturmente Frizzante, Veneto, Italië (biologisch) | €13,00 vinumnaturale.net
WIT
Van de supermarkt: Gato Negro 2018, Chardonnay, Central Valley, Chili | €4,79-€5,39 Boni, Coop, Dagmarkt, Dekamarkt, Dirk van den Broek, Hoogvliet, Jan Linders, Plus, Poiesz, Spar, Vomar
Of: Schlosskellerei Gobelsburg 2016, Grüner Veltliner ‘Ried Steinsetz’, Kamptal, Oostenrijk | €18,75 qvselect.nl
ROSÉ
Van de supermarkt: Domaine de Saint Ser 2017, Cuvée Prestige, Côtes de Provence, Frankrijk | €9,99 AH
Of: Dal Cero Tenuta di Corte Giacobbe 2017, Ramato, Venezie. Italië | €9,95 gastrovino.nl
ROOD
Van de supermarkt: Château Los Boldos 2017, Merlot Tradition Réserve, Cachapoal Valley, Chili | €5,99 Lidl
Of: Yvon Metras 2017, Madame Placard, Beaujolais, Frankrijk (biologisch) | €20,80 De wijnvriend.nl
Vegetarisch
Onlangs sprak ik iemand uit het oosten van het land die zich zorgen maakte of wij ‘in het westen’ nog wel genoeg aten’. Aanleiding was inderdaad de explosief gestegen belangstelling voor maaltijden met groenten, kruiden en paddestoelen en met vlees- en visvervangers. Maar het antwoord valt op te maken door de supermarktmagazines naast elkaar te leggen. Een vegetarische maaltijd of in ieder geval een deel ervan is ‘landelijk’. En ook onder wijnen zijn grote groenteliefhebbers te vinden. Bovendien is er een groeiend aanbod van soorten die nog strenger in de leer zijn: die zijn zelfs vegan.
WIT
Van de supermarkt: Saint Roche 2017, Muscat-Vermentino, Gard, Frankrijk (biologisch) | €6,09 AH
Of: Domaine Lafond 2017, Roc-Epine, Lirac, Frankrijk | €10,95 henribloem.nl
ROSÉ
Van de supermarkt: Ademas 2017, Garnacha, Cariñena, Spanje | €3,99 Plus
Of: Château de Roquefort 2017, Corail, Côtes de Provence, Frankrijk (biologisch-dynamisch) | €12,95 vinoblesse.nl
ROOD
Van de supermarkt: MezzaCorona 2017, Teroldego Rotaliano, Italië | €5,99 Jumbo
Of: Le Naturel 2017, Garnacha, Navarra (biologisch) | €10,95 wellofwine.nl
Het klassieke menu
Het klassieke menu – zo staat het geafficheerd – ontbreekt niet in de decemberedities van de supermarktbladen. Dat leidt tot oesters (Lidl biedt nota bene een dozijn Zeeuwse creuses aan voor €6,99) of de herintredende garnalencocktail. Vanzelfsprekend ontbreken hert, eend en biefstuk niet, en ook de rollade – voor kerst gevuld – lijkt bezig aan een comeback. En er is geen ontkomen aan de zalm en kabeljauw.
BIJ OESTERS
Van de supermarkt: Château de la Botinière 2017, Muscadet-Sèvre et Maine sur Lie, Frankrijk | €5,99 Jumbo
Of: Julie Brocard 2017, Vigne la Boissonneuse, Chablis, Frankrijk | €22,95 levineur.com
BIJ GARNALENCOCKTAIL
Van de supermarkt: Gran Mar 2017, Chardonnay-Torrontés, Argentinië | €4,99 Plus
Of: La Vrille et le Papillon 2017, Viognier, Vin de France (biologisch-dynamisch) | €16,50 wildewijnen.nl
BIJ HERT EN REE
Van de supermarkt: Indomita 2018, Cabernet Sauvignon Gran Reserva, Maipo Valley, Chili | €5,07-€5,49 Boni, Coop, Deen, Hoogvliet, Jan Linders, Nettorama, Plus, Poiesz, Vomar
Of: Battenfeld-Spanier 2015, Spätburgunder ‘Holzfass’, Rheinhessen, Duitsland (biologisch-dynamisch) | €16,50 wijnhandelkoninginneweg.nl
BIJ EEND
Van de supermarkt: Colinas de Uruguay 2016, Tannat, Maldonado, Uruguay | €6,99 Albert Heijn
Of: Sylvain Pataille 2015, Pinot Noir, Bourgogne | €23,75 debruijnwijnkopers.nl
BIJ BIEFSTUK
Van de supermarkt: Cru de Macqueline 2016, Bordeaux, Frankrijk | €7,99 Jumbo
Of: Merum Priorati 2015, Priorat, Spanje | €22,95 degoudenton.nl
BIJ ROLLADE
Van de supermarkt: Stellenbosch Vineyards 2016, Pinotage ‘Bush Vines’, Stellenbosch, Zuid-Afrika | €8,99 AH
Of: Errázuriz 2015, Carmenère Alto ‘Max V Vineyard’, Aconcagua Valley, Chili | €19,95 wijnkring.nl
BIJ ZALM
Van de supermarkt: Ana 2017, Sauvignon Blanc, Marlborough, Nieuw-Zeeland | €5,99-€6,99. Boni, Coop, Dekamarkt, Dirk van den Broek, Hoogvliet, MCD, Plus, Poiesz,
Of: Longridge 2016, Chardonnay, Stellenbosch, Zuid-Afrika (biologisch-dynamisch) | €16,50 vojacek.nl
BIJ KABELJAUW
Van de supermarkt: E. Guigal 2016, Côtes du Rhône Blanc, Frankrijk | €9,99 AH
Of: Marangona 2017, Trebbiano di Lugana, Lugana, Italië (biologisch) | €14,00 eckenmaurick.nl
Midden-Oosters
De keuken van het Midden-Oosten. Afgelopen jaar werd Souq van Nadia Zerouali en Merijn Tol gekozen tot kookboek van het jaar. Dit jaar is Yotam Ottolenghi de bestverkopende kookboekenschrijver. Jigal Krant debuteerde succesvol met TLV. In Amsterdam openen de Israëlische restaurants in hoog tempo. Welbeschouwd valt de Midden-Oostenkeuken onder het containerbegrip shared dining. Bekendste verschijningsvorm: mezze. Veel hapjes en schaaltjes tegelijkertijd op tafel. Kikkererwten, baba ganoush, tabouleh, lamsworstjes, kip, verse kruiden, salades, granaatappelpitten. Ook hier is het ondoenlijk (en niet de bedoeling) om verschillende wijnen te schenken. Maar evenals bij ons eigen gourmetten zijn er wijnen te vinden die graag aanschuiven.
ORANGE WINE
De ideale allemansvriend bij de keuken van het Midden-Oosten. Wordt nog niet door de supermarkten gevoerd. Daarom eentje uit een wijnspeciaalzaak:
Podere Sequerciani 2017, Ansonica-Vermentino, Toscane, Italië (natuurwijn) | €12,99 grapedistrict.nl
WIT
Van de supermarkt: Plus Oeroud Druivenras 2017, Pecorino, Terre di Chieti, Italië | €4,69 Plus
Of: Gamla 2015, Chardonnay-Viognier, Golan Heights, Israel | €12,99 perfectewijn.nl
ROSÉ
Van de supermarkt: Château Coulon 2017, Corbières, Frankrijk | €5,99 AH
Of: Château la Croix Martelle 2017, ‘Capfinada’, Minervois, Frankrijk (biologisch) | €11,50 biowijnclub.nl
ROOD
Van de supermarkt: Porta 6, 2016, Lisboa, Portugal | €5,99 Coop, Vomar
Of: Cantine Due Palme 2015, Negroamaro, ‘Squinzano’, Puglia | €7,75 Lesgenereux.nl
Dessert
DESSERTWIJN ALGEMEEN
Moscato d’Asti is een vriend van het zoet. Zelfs van de budget- uitvoeringen is de kwaliteit vaak goed. Extra voordeel: het is laag-alcoholisch.