Reportage

Het is Thanksgiving in Amerika, en inmiddels ook een beetje in Nederland

Traditie Thanksgiving is de volgende Amerikaanse feestdag die Nederlanders ‘vieren’. Commercie speelt daarbij een rol.

Grizzlybeer Brutus is aangeschoven voor het Thanksgiving-diner in een opvangcentrum voor grizzlyberen in de staat Montana. De foto werd in 2006 gemaakt ter promotie van een tv-programma.
Grizzlybeer Brutus is aangeschoven voor het Thanksgiving-diner in een opvangcentrum voor grizzlyberen in de staat Montana. De foto werd in 2006 gemaakt ter promotie van een tv-programma. Foto John Ross / Associated Televiion International

Zo ziet de avond eruit in restaurant Dimples in Best (Noord-Brabant): op tafel ligt een kalkoen gevuld met een mengsel van brood, selderij, ui en kruiden. Het restaurant is versierd met pompoenen, herfstboeketten en kaarsjes. De hele familie is aanwezig, ook vrienden uit de buurt zijn welkom. Zelfs een paar Amerikanen met heimwee schuiven aan.

En dit is vanavond De Groote Griet in Groningen:

Wie Turkey Day zegt, ‘kalkoendag’, zegt ook Turkey Bowl, deze donderdag in sportcafé De Groote Griet. Iedere vierde donderdag van november komen de American Football-spelers van de Groningen Giants en tientallen studenten hier bijeen om de jaarlijkse wedstrijden van de National Football League te kijken. Het café is aangekleed in de kleuren rood, wit en blauw, aan de muur hangt een star-spangled banner.

Proeflokaal BeerTemple in Amsterdam combineert Thanksgiving met pumpkin ale, ‘pompoenbier’:

De geur van bier komt je tegemoet als je het donkere proeflokaal binnenloopt. Achter de bar 35 taps met opvallende hendels, van de Cross Eyed Jack tot de Red Angel. Vanavond staan de pumpkin ales centraal. Bij het eerste biertje van de avond noemt iedere bezoeker iets waar hij of zij dankbaar voor is.

Amerikaanse feestdagen hebben de perfecte mix van exotisme en herkenbaarheid

Anne Martinez, universitair docent American Studies

Het is 22 november Thanksgiving in de Verenigde Staten. En inmiddels ook een beetje in Nederland. De afgelopen jaren maakten Valentijnsdag, Halloween en Black Friday, de dag na Thanksgiving, de oversteek. Nu wordt ook de dag van de dankbaarheid op verschillende plekken gevierd. Vriendengroepen grijpen de dag aan om uitgebreid te koken en samen te eten, commerciële partijen spelen voorzichtig in op de feestdag. Organisatoren richten zich op Nederlanders met interesse voor de Amerikaanse vrije feestdagen, de holidays. En ze bedienen Amerikaanse studenten, expats en immigranten met heimwee.

Commercie

Geen wonder, zegt de Amerikaanse Anne Martinez, universitair docent American Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen. Volgens haar hebben Amerikaanse feestdagen de perfecte mix van exotisme en herkenbaarheid. „Mensen hebben behoefte aan unieke ervaringen. Ze willen dingen doen die anders zijn dan gemiddeld.” Er zit wel een grens aan: als een evenement te exotisch is, haken mensen af. Volgens Martinez kennen Nederlanders Thanksgiving van Amerikaanse films en tv-series, maar kennen ze weinig mensen die de dag daadwerkelijk vieren. „Het feest is dus anders genoeg om je interesse te wekken, maar voldoende herkenbaar om niet te buitenlands te zijn.”

Ook speelt commercie een grote rol, zegt ze. Bedrijven spelen in op de aantrekkingskracht van Amerikaanse feestdagen en profiteren zo van de opbrengsten van Halloween-feestjes, Valentijnsdag-cadeaus en Black Friday-uitverkopen. „Het commercialisme steekt samen met de feestdagen de oceaan over.”

Als we in Nederland op zoek gaan naar nieuwe dingen, kijken we allereerst naar de Verenigde Staten

Van van den Berg

Commercie is inderdaad een van de redenen waarom Thanksgiving in Groningen gevierd wordt, zegt Van van den Berg (30). Hij was tot voor kort bedrijfsleider bij de Groote Griet, waar sportfanaten al jaren de drie National Football League-wedstrijden op de dag van Thanksgiving kijken. „We merkten aan de omzet dat de traditionele Nederlandse feestdagen minder gevierd worden. Toen kwamen al snel de Amerikaanse feestdagen in beeld.”

Dichter bij elkaar

Hij ziet „een bepaalde aantrekkingskracht” van Amerikaanse feestdagen. „Nederlanders hebben van oudsher een voorliefde voor de VS. Het heeft een van de grootste economieën ter wereld en is politiek toonaangevend. Als we in Nederland op zoek gaan naar nieuwe dingen, kijken we allereerst naar de Verenigde Staten.” Volgens Van den Berg vieren we om die reden wel Halloween en Thanksgiving, maar bijvoorbeeld geen Quatorze Juillet of Día de Muertos.

Voor sommigen is heimwee de reden om Thanksgiving te vieren. Zoals voor Susan van der Veer (47) , die twintig jaar in de VS woonde. Ze organiseert sinds 2015 het Dutch Thanksgiving Dinner in Best. Dat wordt ieder jaar groter, dit jaar wordt het vanwege ruimtegebrek voor het eerst gehouden in een restaurant.

Behalve heimwee is ook het stilstaan bij bijzondere gebeurtenissen belangrijk voor haar. Tijdens het diner benoemt iedereen daarom iets waar hij of zij dit jaar dankbaar voor was. Door deze soms persoonlijke of emotionele gedachten te delen, „komen families en vrienden dichter bij elkaar”, denkt ze.

Toast

In proeflokaal BeerTemple, waar bierliefhebbers bijna driehonderd Amerikaanse bieren kunnen krijgen, spreken alle aanwezigen bij de eerste toast hun dank uit voor iets wat dit jaar hun heeft gebracht. BeerTemple-bedrijfsleider Dena Elsafty (26) organiseert het feest na een succesvolle eerste editie dit jaar voor de tweede keer.

Lees ook: Hoe vier je Thanksgiving met je Trump-stemmende familie?

Sinds de oprichting in 2009 worden in het proeflokaal zoveel mogelijk Amerikaanse feestdagen gevierd, van the Fourth of July tot Black Friday. En nu ook Thanksgiving. Elsafty: „Als je eenmaal een Halloween-feestje hebt gegeven, rol je al snel door in de andere feestdagen.”