Vanuit zijn woonplaats Londen stuurde de dan 66-jarige Piet Mondriaan op 2 oktober 1938 een ansichtkaart aan zijn broer Carel. Op de kaart staat een afbeelding van Doc, de brildragende hoofddwerg uit Sneeuwwitje en de zeven dwergen (1937), de eerste lange animatiefilm van Walt Disney.
Carel heeft plannen om zijn broer in Londen op te zoeken, blijkt uit de tekst. „De huisheer heeft je kamer laten schoonmaken door Blanche-Neige (Sneeuwwitjes Franse naam, red.) en de eekhoorn de muren laten witten met zijn staart.” De pionier van de abstracte en non-figuratieve kunst was vanuit Parijs naar Londen verhuisd vanwege de oorlogsdreiging. Hij schreef zijn broer: „De lelijke feeks ‘oorlog’ is gelukkig voorlopig weg.”
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/02/data8847359-325db4-e1486628769307.jpg)
De kaart komt uit wat er nog rest van het familiearchief van de Mondriaan-familie. Ansichtkaarten, briefkaarten, familiefoto’s, brieven tussen de broers van Piet Mondriaan, knipsels. Een substantieel deel is ongepubliceerd. Het geheel, een flinke map vol, wordt op 4 december geveild bij de tiende NRC Veiling, de veilingen die Adams Amsterdam Auctions sinds vijf jaar in samenwerking met NRC organiseert.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38528573-e77821.jpg|https://images.nrc.nl/8LvD_ihjlFJG9mlCX64qC1T1FR8=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38528573-e77821.jpg|https://images.nrc.nl/Be7eFvf8qCWBn8N-gjMCuunE8yA=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38528573-e77821.jpg)
Bieden op het Mondriaan-familiearchief kan vanaf 5.000 euro. De geschatte opbrengst ligt tussen de 10.000 en 15.000 euro.
Piet Mondriaan was onder de indruk van Walt Disney en refereerde in de correspondentie met zijn broer regelmatig aan de Sneeuwwitje-film. De kunstenaar vergeleek de dwergen en sprookjesdieren met huisgenoten, buren en vrienden en ondertekende soms met Sleepy (Dommel), een van de zeven dwergen.
In het archief zitten ook bijzondere foto’s. Een uit 1936 daterend portret van Mondriaan in zijn Parijse atelier, samen met zijn broer Carel en diens verloofde Mary. De enige bekende originele afdrukken van de portretten die in 1867 en 1868 van de ouders van Mondriaan werden gemaakt, de christelijke hoofdonderwijzer Pieter Cornelis Mondriaan en Johanna Christina de Kok. Ook is er een vermoedelijk tussen 1895 en 1900 gemaakte foto waarop Piet Mondriaan is geportretteerd met zijn ouders en zijn broer Louis en zuster Stien.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38528501-0d07c0.jpg|https://images.nrc.nl/x6ajd_3fhf-OUVDDZhO1zzM33Bw=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38528501-0d07c0.jpg|https://images.nrc.nl/jrSbt_uaiTPJxqG_qHxNcKIGyiw=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38528501-0d07c0.jpg)
In het familiearchief zitten ook foto’s en brieven van de naar Zuid-Afrika geëmigreerde Willem Frederik Mondriaan. Deze broer van de kunstenaar vocht in 1899 samen met Cor van Gogh, de broer van Vincent van Gogh, in de slag bij Elandslaagte in de Tweede Boerenoorlog.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/03/BriefPM_WW_1918_Klein-00000002.jpg)
Volgens veilingmeester Piet van Winden hoopt de inbrenger dat het familie-archief „op een goede plek” terechtkomt. De familie heeft over het archief per e-mail contact gehad met het RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis in Den Haag. Dat heeft niet tot een overdracht geleid
Van Winden heeft die e-mails niet onder ogen gehad.
Van Winden was bij dat bezoek niet aanwezig. Maar in het algemeen, zegt hij, is zijn ervaring dat ambtenaren niet altijd even handig met schrijvers- en kunstenaarsarchieven omgaan. „Altijd wordt families direct gevraagd om te schenken. Waarom doet men dat bij een monumentaal pand niet, en bij manuscripten en foto’s wel?”
De familie, zegt Van Winden, is ervan overtuigd dat een veiling leidt tot een waardige plek voor het archief.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38532179-fdeda8.jpg|https://images.nrc.nl/D6UjcKIowUwBaSk7r5jsxDvR5uY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38532179-fdeda8.jpg|https://images.nrc.nl/i4Tc-9oXfu0KyDs6K8TME52xgAg=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data38532179-fdeda8.jpg)