Intrigerend teksttoneel, waarover je nog lang kunt napraten

Grootvader Isaac is trots op het familiefortuin, vergaard in Nederlands-Indië. Hij is trots op het statige pand in Den Haag dat de familie bezit en dat zijn zoon Marius (Mark Rietman) recent heeft gerenoveerd. Kleinkinderen Bas en Suzanne (Bram Suijker en Yela de Koning) laten opa (Stefan de Walle) begaan als hij het fotoalbum uit de kast trekt en vertelt hoe de plantages „welvaart brachten onder de inheemse bevolking”. De drie generaties proberen het namelijk een beetje netjes te houden. Maar dat blijkt niet te doen, als ze samenkomen voor de herdenking van Robbie, de zoon van Isaac die een jaar eerder zelfmoord heeft gepleegd. Al snel zoemt de vraag over de bühne: wat bindt deze familie eigenlijk nog, voorbij het kapitaal?

We zijn hier voor Robbie van Het Nationale Theater en de Theateralliantie werd geschreven door Maria Goos, en dat merk je aan haar kenmerkende schrijfstijl en aan onderwerpen die ook voorkwamen in Oud Geld, De familie Avenier en Cloaca: wringende familiebanden, een nieuwe generatie die worstelt met een zakelijke erfenis en financiële tegenslagen die iemand tot het uiterste drijven.

Lees het interview met Maria Goos over We zijn hier voor Robbie: ‘‘In juni werd het onaangenaam’’

De samenwerking van Goos met regisseur Eric de Vroedt belooft wat. Zeker na zijn bejubelde voorstellingen Race (2016) en The Nation (2017), die de artistiek leider van het Nationale Theater hiervoor maakte. The Nation was volgens deze krant ‘de theatergebeurtenis van 2017’: „een indringende en relevante voorstelling over de botsing van culturen”.

“We zijn hier voor Robbie” met Yela de Koning (links), Mark Rietman, Mariana Aparicio Torres, Bram Suijker en Tamar van den Dop. Foto Kurt van der Elst

In de regie van Eric de Vroedt staan in We zijn hier voor Robbie de relaties onder hoogspanning en sluimert oud zeer onder hun gesprekken. Over Robbies zelfmoord blijken nogal wat (schuld)vragen en verwijten te bestaan.

Het herdenkingsdiner is dus al beladen, maar dan is ook nog Marius’ ex-vrouw (Tamar van den Dop) van de partij en heeft Suzanne voor het eerst haar vriendin (sterke rol van Romana Vrede) meegenomen.

Steekspel

Toch is het vooral kleinzoon Bas, die maar olie op het vuur blijft gooien. Hij is weliswaar gezond verklaard na een psychose, maar schiet nog steeds van de ene heftige emotie in de andere. Hij raust als een bezetene over het toneel. Ja, ze zijn hier voor Robbie, maar wie is hier eigenlijk voor hem?

Lees ook: LONGREAD over 8 weken repeteren en hoe regisseur Eric de Vroedt acteurs laat excelleren: ‘Ze worden wel eens gek van me’

Suijker speelt zijn rol fenomenaal. Hij houdt zich niet in en wekt toch sympathie voor zijn pogingen om door de façade van keurigheid te breken, die binnen zijn familie heerst. Ook is hij als enige begaan met het lot van zijn grootouders, die zich hebben teruggetrokken op de zolderkamer en nauwelijks nog eten.

Iedereen blijkt zijn eigen motieven te hebben om bij het diner te zijn; het herdenken van Robbie lijkt voor niemand de voornaamste reden. Wie wil eigenlijk wat, en van wie? En wie weet er meer over die zelfmoord? Constant ruisen twijfels over het toneel. De personages draaien om elkaar heen, bijten en troosten – en zo ontstaat een mozaïek van emoties, die de acteurs aanzetten of juist subtiel spelen. Een goed voorbeeld is de aanvaring tussen Marius’ ex-vrouw en zijn nieuwe vriendin (Mariana Aparicio Torres). In de keuken verwordt hun confrontatie tot een steekspel, waarbij de vrouwen elkaar afwisselend paaien en aanvallen. Op dat soort momenten vallen tekst en spel prachtig samen, en is We zijn hier voor Robbie een magistrale voorstelling.

“We zijn hier voor Robbie” met Yela de Koning (links), Tamar van den Dop, Stefan de Walle, Romana Vrede, en Bram Suijker. Foto Kurt van der Elst

Doordat alle personages een omvangrijke binnenwereld hebben – die stevig wordt uitgebuit in de regie – is het soms wat veel. Niet alle wendingen zijn even goed te volgen. Zo komt het vertrek van Suzannes vriendin nogal plotseling, hoewel Vrede haar rol als buitenstaander mooi heeft opgebouwd. Te midden van al het (onderdrukte) emotionele geweld raken sommige ontwikkelingen nu eenmaal wat ondergesneeuwd.

Uiteindelijk duikt Robbies buurvrouw (Jessica Zeylmaker) op, als een ware ‘deus ex machina’. Zij schept helderheid, een deel van de kluwen aan vermoedens wordt razendsnel ontward.

Na Race en The Nation, voorstellingen van Eric de Vroedt die in deze krant beide vijf ballen kregen, heeft de regisseur zich nu wellicht enigszins laten beperken door Goos’ tekst. Dat maakt We zijn hier voor Robbie weliswaar tot intrigerend teksttoneel, waarover je nog lang kan napraten, maar het levert minder spektakel op dan zijn voorgangers.