Het sloop-de-aarde-niet-verder-dieet

Wat mag je nog eten, als je niet alleen jezelf maar ook de aarde met vogels, vlinders en atmosfeer in goede conditie wilt houden? Eén portie rood vlees per week; 500 gram groenten en fruit per dag; dagelijks 100 gram bonen of noten (voor het plantaardige eiwit) en wekelijks matige hoeveelheden kip, vis, ei en melk. Dagelijks minder dan 31 gram toegevoegde suikers. Relatief veel olie (onverzadigd), maar weinig vast vet (verzadigd). En precies genoeg, zodat je een jaar later nog hetzelfde weegt.

Als alle mensen zich daaraan houden is de aarde in 2050 misschien nog leefbaar. Een leefbare aarde is een aarde die genoeg voedsel oplevert voor de 8,5 tot 10 miljard mensen die er dan zijn. Die smoren niet in een te hete broeikasatmosfeer. En ze kunnen voldoende vogels, planten en insecten horen, zien en voelen, zodat ze merken dat voorjaar, zomer, herfst en winter elkaar afwisselen. Dat is een aarde die binnen zijn milieulimieten blijft, met genoeg zoet water, niet te veel CO₂ in de atmosfeer, genoeg landgrond, en leefruimte voor de mens.

Lees ook: Wat als we stoppen met vlees eten?

Treedt de aarde buiten zijn milieulimieten, dan gaat het mis. Dan „kunnen de ecosystemen destabiliseren en hun regelfuncties, waar de bevolking afhankelijk van is, verliezen.” Eenvoudig gezegd valt op den duur niet meer te leven op de aarde die zijn milieulimieten te buiten gaat.

Om dat te vermijden is dieetaanpassing naar plantaardiger voedsel nodig, maar dat is niet genoeg. Dat rekende een grote groep milieu- en voedingsonderzoekers ons op 10 oktober voor in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Om in 2050 de voedselvoorziening op peil en de aarde leefbaar te houden zijn ook maatregelen nodig die mensen in hun eentje minder makkelijk voor elkaar krijgen. De voedselverspilling moet met de helft tot driekwart worden teruggedrongen. Het waterverbruik moet spaarzamer. De terugwinning van de stikstof- en fosformeststoffen moet worden verbeterd. En het ‘management’ in de voedselproductie, -bereiding en -distributie moet verbeteren, zodat alles duurzamer wordt.

Gaan we door zoals nu, dan houdt de aarde dat niet vol. In 2050 ligt de CO₂-uitstoot van de landbouw dan 110 procent boven de aardse milieulimiet. Het waterverbruik zit er 50 procent boven, er is 70 procent te veel landbouwgrond in gebruik en er wordt ook ongeveer tweemaal te veel stikstof en fosfor in kunstmest uitgestrooid.

Dag in dag uit kiezen we wat we eten, maar op irrigatiewater en kunstmest hebben we weinig invloed. Er zijn voedselkeurmerken voor van alles, maar niet voor duurzaam watergebruik en CO₂-beperking. Ook biologische groothandels importeren onbekommerd groente uit Afrika. Het is vooral aan regeringen en actievoerders om de productie te veranderen.

Maar het dieet aanpassen kan iedereen zelf alvast doen. Dus op naar het flexitarisme. Niet alleen voor de eigen gezondheid, maar ook voor die van de aarde. Voor de verstokte groentehatende vleeseter zal het niet makkelijk zijn, maar alles went. Na twee jaar vind je een bord vol groente lekker, en protesteren je darmen als er veel vleesresten langskomen.