De beste bieren gids

De gordijnen in het Utrechtse café DeRat zijn nog gesloten, het is 12 uur. Barman Sebastiaan Soetermans opent de deur voor het proefpanel dat zo komt. Hij is zelf net terug uit Oostenrijk, om internationaal erkend biersommelier te worden. Hij heeft het examen gehaald, maar proeft straks niet mee. „Even een maandje alcoholvrij.” Hij begint vast met het spoelen van de glazen. 36 stuks, 12 voor iedere proever, die per ronde 12 bieren zal proeven. Er staan er nog een paar reserve. Nogal een opgave, want wijn mag je uitspugen, maar bier slik je door om het goed te kunnen proeven.

Kim Lentjes komt als eerste panellid binnen. Zij geeft met haar bedrijf Dutch Beer Academy biertrainingen en -workshops. Dan komen ook Dennis Kort en Maurus Wijman binnen. Kort is eigenaar en brouwer van Oldskool Brewery. Wijman geeft les bij Stibon, dat bieropleidingen verzorgt. Alledrie zijn ze internationaal biersommelier. Ze kennen elkaar; het wereldje van Nederlandse brouwers van speciaalbier is klein. Ze hebben hun voorkeuren – de één is dol op Weizen, de ander houdt van koffie-achtige smaken – maar alledrie kunnen ze proeven of het technisch klopt en een brouwfout onderscheiden van ‘in de etalage gestaan’. Of smaken in balans zijn, of ze een verkeerde vergisting of toch echte frambozen proeven.

Afzonderlijk van elkaar hebben ze van tevoren suggesties gedaan voor Nederlandse bieren die landelijk verkrijgbaar zijn, verdeeld over vijf categorieën die ook in veel winkels worden gehanteerd. Ze proeven ze allemaal blind, om onbevooroordeeld een oordeel te geven. Uit die vijf lijstjes bevelen ze er na het proeven steeds 8 aan: bieren die technisch goed gemaakt zijn en er qua smaak bovenuit steken.

Het valt niet altijd mee. In Nederland wordt na pak ’m beet dertig jaar ‘craftbrouwen’ veel moois gemaakt, maar er wordt ook veel geëxperimenteerd – met wisselende resultaten. Zo is er even discussie over de alcoholvrije bock van Vandestreek. Misschien niet het beste bock ooit gemaakt, ook niet het beste alcoholvrije bier. „Maar het is zó goed dat dit eindelijk gebeurt, en ze maken wél goed alcoholvrij bier”, zegt Lentjes. „Die trend moet aangemoedigd worden.” Een dilemma voor het panel, want „je wilt beginnende speciaalbierdrinkers niet afschrikken met mislukte experimenten”, zegt Wijman. Of zoals Kort zegt: „Je hebt hier wel drie kritische eikels bij elkaar.”

Tegen half vijf hebben de drie zich door 66 bieren gebeten. Serieus tot aan de laatste slok. Ze hebben bieren afgekeurd („Schimmel kan écht niet.”) en de hemel ingeprezen („Wow, dit is porno!”). Er zijn bananensnoepjes, nagellak, appelstroop en babykots over tafel gegaan. De gordijnen gaan open. Het café begint langzaam vol te lopen, de gasten hebben ook een mening, Wijman moet zich haasten om les te geven. Om half vijf is het tijd om te stoppen. „En nu een biertje”, zegt Lentjes. „Doe mij maar een Orval.”