Toen ik las over bier gemaakt van brood sloeg mijn fantasie op hol

Groen doen Elke week gidst NRC je richting een duurzaam leven.

Op de basisschool was ik verliefd op Herman. En op Sebastiaan, Marcel en Allard, maar dat was geheim. Mijn liefde voor Herman was openbaar: ik dweepte met hem op het schoolplein, en deelde hem onbaatzuchtig met mijn klasgenoten.

Herman was een vriendschapsbrood. Of preciezer: een gistdeeg. Ik kreeg hem in een plastic bakje, met een handgeschreven instructie erbij. Ik moest hem toedekken met een theedoek, elke dag liefdevol doorroeren met een houten lepel en hem bloem, suiker en rozijnen te eten geven. Daarna moest ik hem vierendelen. Drie delen gaf ik aan mijn beste vriendinnen, het vierde stopte ik in de oven.

Hoewel hij lekker smaakte, herinner ik me vooral Hermans geur. Die zurige gistwalm die onze keuken dagenlang vulde, terwijl zijn deeglijf onder de theedoek lag te dampen. Gist en vriendschapsbrood zijn sindsdien voor mij onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Lees ook: Hop hop hoera! De wederopstanding van de Nederlandse biercultuur

Dus toen ik laatst las over bier dat van brood gemaakt werd, sloeg mijn fantasie op hol: zou dit een brouwsel zijn van overjarige, gistende restjes Herman?

In werkelijkheid bleek het om bier te gaan waarbij het mout (ontkiemd, gedroogd graan) deels wordt vervangen door oud brood. Volgens Bammetjesbier, een van de broodbierproducenten, wordt per jaar in Nederland zo’n 380 miljoen kilo brood weggegooid, en dit zou een duurzame manier zijn om die verspilling tegen te gaan. Geen broodliefhebber? Dan hebben de makers van Bammetjesbier een alternatief: bier van aardappels met een schoonheidsfoutje.

750 kilo oud brood

In het Verenigd Koninkrijk, waar sinds 2016 het prijswinnende Toast Ale wordt gebrouwen, schijnen dagelijks 24 miljoen sneetjes brood in de afvalbak te verdwijnen. Een hoop potentiële biertjes. Op de website van Toast Ale is daarom een recept voor thuisgebrouwen broodbier te vinden: voor 25 liter heb je ongeveer 1,5 kilo oud brood nodig, ter vervanging van eenderde van de hoeveelheid mout.

Lees ook: Een korte cursus voor wie door de bieren het bos niet ziet

In 2016 bracht Toast Ale ongeveer 25.000 flesjes broodbier op markt. Als je uitgaat van een halve liter per flesje, kom je uit op 750 kilo oud brood. Dat zet nog niet echt zoden aan de dijk, zelfs al zijn er wereldwijd tientallen broodbierbrouwerijen. Wie weet moet het idee nog even rijpen, net als Herman. Als we nou allemaal onze vrienden een paar vriendschapsbroodbiertjes cadeau doen, kunnen we straks proosten op duurzaam bier én op duurzame relaties.