Internationale universiteit dreigt met vertrek uit Boedapest

Als de Hongaarse regering voor 1 december geen garantie geeft dat de Central European University (CEU) in Boedapest kan blijven, dan verhuist de universiteit per 2019 naar Wenen.

Dat maakte Michael Ignatieff, de rector van de internationale universiteit donderdag bekend. „We worden een land uitgewerkt dat al 26 jaar ons thuis is”, zei Ignatieff op een persconferentie in Boedapest.

De Engelstalige CEU, die sinds 1991 actief is in Hongarije en als missie heeft „toekomstige leiders voor te bereiden op het bouwen van open en democratische samenlevingen”, verkeerde sinds begin 2017 in onzekerheid.

Toen kondigde de Hongaarse regering van premier Viktor Orbán een nieuwe onderwijswet goed die het voortbestaan van de universiteit direct bedreigde. Volgens de universiteit was deze wet een ‘CEU-wet’, op maat gesneden om haar te treffen. In een reactie zei de Hongaarse regering op donderdag dat het dreigement van de verhuizing naar Wenen een "politiek spelletje" is, waar het niets mee te maken wil hebben.

Haar oprichter, de Amerikaans-Hongaarse miljardair-filantroop George Soros, is het mikpunt van rechts-nationalisten in Europa en de Verenigde Staten. Deze week werd er een explosief bij zijn woning in de buurt van New York aangetroffen. In Hongarije doneert Soros aan de CEU, en ook aan organisaties die zich inzetten voor democratie, mensenrechten en tegen corruptie.

Lees ook: Explosief gevonden bij woning filantroop George Soros

Amerikaans diploma

De universiteit, die zowel Hongaarse als Amerikaanse diploma’s uitreikt, heeft naar eigen zeggen aan alle vereisten van de nieuwe onderwijswet voldaan. Een van die vereisten is het oprichten van een Amerikaanse campus in de staat New York. Maar de Hongaarse regering houdt een akkoord met de staat New York, cruciaal om de accreditatie van de universiteit te waarborgen, nog steeds in beraad.

Als dat akkoord er niet komt, dan zal de universiteit alle studierichtingen die tot een Amerikaans diploma leiden, overbrengen naar een campus in Wenen, die haar deuren zal openen in september 2019. De universiteit wil enkele studierichtingen die tot een specifiek Hongaars diploma leiden wel in Boedapest houden. Studenten die hun opleiding in Boedapest zijn begonnen, kunnen die daar dan ook afmaken.

Druk op EVP-fractie neemt toe

Het ultimatum van de CEU verhoogt de druk op de christendemocratische Europese Volkspartij (EVP), de grootste fractie in het Europese Parlement. Eerder noemde EVP-politici het voortbestaan van de universiteit en het ongestoord kunnen werken van non-gouvernementele organisatiesin Hongarije „rode lijnen” om de steeds onhandelbaarder Fidesz-fractie van Orbán aan boord te houden.

„Het gaat over de vrijheid van de wetenschap, een fundamenteel principe”, zei EVP-fractiechef Manfred Weber, kandidaat om Juncker op te volgen als chef van de Europese Commissie, donderdagochtend. „Ik kan aan niemand in de EU uitleggen waarom de CEU dit soort problemen heeft in Hongarije.”

Maar de vraag blijft hoedefinitief die rode lijnen van de EVP zijn en of Orbán zich iets zal aantrekken van de kritiek.

Artikel 7

De situatie van de CEU was een van de redenen waarom het Europese Parlement in september stemde voor de activatie van een zogenoemde artikel 7-procedure tegen Hongarije. Die procedure kan erop uitdraaien dat Hongarije zijn stemrecht in de Europese Raad van regeringsleiders verliest. Maar steun voor Orbán bij bondgenoten als de Poolse regering, maakt dat onwaarschijnlijk. De Europese Commissie sleepte de Hongaarse regering voor het Europese Hof omwille van de ‘CEU-wet’ .