Piet van Dijk wandelde vorige week vrijdag langs de Nijmeegse Waal. Daar, in het water, zag hij een oude granaat liggen - zestig centimeter lang, dertig kilo zwaar. Hij maakte er melding van bij de politie, tekende De Gelderlander op, waarna het leger het explosief iets verderop ingroef en liet ontploffen.
Nu het water in de Rijn, IJssel en Waal sinds de zomer laag staat, komen delen van de rivieren bloot te liggen. Afval en rommel komen aan de oppervlakte, in het Gelderse Lent verschenen zelfs verroeste fietswrakken aan de oevers. En dus munitie, gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Niet alleen in Nijmegen werd een bejaarde granaat gevonden. Zo zagen twee vissers dinsdag in de uiterwaarden onder Deventer roestige stukken ijzer in de IJssel liggen. Meerdere granaten, bleek later. Niet aanraken, is het devies, de politie bellen en wachten op de opruimingsdienst van het leger.
„Tijdens de Tweede Wereldoorlog is in Nederland veel gevochten, 10 tot 15 procent van de munitie heeft geweigerd en ligt nu onder onze bodem, zowel op het land als in het water”, vertelt Dirk van de Vleuten, manager bij Bodac, een opsporingsbedrijf in explosieven. „Het kan zijn dat munitie, die op of deels in de rivierbodem ligt, door de waterdaling bloot komt te liggen.”
De kans bestaat dat er meer meldingen gaan komen, zegt Kim Wijnja, woordvoerder van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) – de dienst die bij aangetroffen explosieven het materiaal onschadelijk maakt. Al verwacht de EOD niet een enorme stijging. „De afgelopen tijd zijn er maar een paar meldingen geweest.”