„We zijn de laatste generatie die iets aan klimaatverandering kan doen, en we zijn de eerste die er de consequenties van ondervindt.” Dat zegt Kristalina Georgieva, de directeur van de Wereldbank. Zij neemt zitting in de top van de nieuwe Global Commission on Adaptation, die dinsdag door premier Mark Rutte in Den Haag wordt gelanceerd.
Verdragen, initiatieven en organisaties die zich bezighouden met het terugdringen van broeikasgassen om de opwarming van de aarde tegen te gaan zijn er al genoeg. De Global Commission on Adaptation, die wordt gehuisvest in Rotterdam en Groningen, gaat zich bezighouden met de toekomstige gevolgen van klimaatverandering die hoe dan ook al zullen plaatsvinden. Naast de Bulgaarse Georgieva, voormalig lid van de Europese Commissie, nemen ook oud-VN-chef Ban Ki Moon en Microsoft-miljardair Bill Gates in het bestuur plaats.
„Tot dusverre, en dat is ook wel gerechtvaardigd, is de meeste aandacht naar het voorkomen van een overmatige temperatuurstijging gegaan”, zegt Georgieva in een gesprek tijdens de IMF-top op Bali. „We doen alles wat mogelijk is om naar een wereldeconomie te gaan die minder kooldioxide uitstoot en klimaatbestendig is. Maar het lukt nog niet om aanpassing, de andere noodzaak, daarmee op gelijke voet te krijgen. Regeringen zijn ontvankelijker voor het bestrijden van de oorzaken van klimaatverandering, dan voor het omgaan met de gevolgen ervan.”
Onder zeeniveau
Dat Nederland dit initiatief naar zich toegetrokken heeft, is voor Georgieva niet meer dan logisch. „Nederland is een land dat al eeuwen onder zeeniveau leeft. Er is hier veel kennis waar andere landen hun voordeel mee kunnen doen.”
Aanpassing kost geld: het IPCC calculeerde vorige week dat de totale schade van de klimaatverandering kan neerkomen op 54.000 miljard dollar, een onvoorstelbaar groot bedrag dat vergelijkbaar is met tweederde van de huidige omvang van de wereldeconomie. Hoe kan Georgieva dit soort sommen bij elkaar krijgen? „We kunnen die kosten verlagen door te investeren in weerbaarheid. Elke investering in aanpassing betaalt zichzelf terug, door het voorkomen van schade. Dat is niet alleen verstandig, maar ook onvermijdelijk. We hebben in een recent rapport gecalculeerd dat betere weerbaarheid een voordeel oplevert van 176 miljard dollar per jaar.”
Lees ook deze factcheck: 'Klimaatverandering zorgt niet voor meer schade in Europa'Georgieva noemt landbouw die rekening houdt met veranderende weerpatronen, beter watergebruik, stormbestendige bouw en watermanagement. „We moeten meer doen met wat we al hebben, en strategische investeringen doen voor de toekomst.”
Investeren in kolen
De Wereldbank investeert in kolencentrales in ontwikkelingslanden. Neemt de ene hand hier wat de andere geeft? „Nee, we zijn daar inmiddels mee gestopt. En vanaf volgend jaar wordt er helemaal niet meer geïnvesteerd in alles wat met fossiele brandstoffen te maken heeft.”
Georgieva benadrukt juist dat er bij de Wereldbank steeds meer gedaan wordt aan klimaatbeheersing én de bestrijding van de gevolgen. „Die twee staan bij ons nu op gelijke voet. We hadden ons verplicht om per 2020 28 procent van alle Wereldbankprojecten klimaatgerelateerd te laten zijn. Daar zijn we nu, met 33 procent, al overheen.” De Wereldbank werkt ook aan het ontwikkelen van nieuwe financieringsinstrumenten voor landen die rampen meemaken, zegt Georgieva. Die dragen het karakter van een catastrofeverzekering, waarbij bijvoorbeeld landen in de Caraïben en de Stille Oceaan in een pool deelnemen.
Maar is de nieuwe Global Commission on Adaptation niet een capitulatie, een onderkenning dat er weinig meer te doen valt aan klimaatverandering en er dus meer aandacht moet zijn voor aanpassing? Georgieva stelt dat er al een mondiale temperatuurverhoging is van één graad ten opzichte van de tijd voor de industriële revolutie. Ze haalt het jongste IPCC-rapport aan, waaruit blijkt dat het lastig zal worden om de opwarming beperkt te houden tot 1,5 graden. Maar investeringen in klimaatbeheersing en adaptatie zijn volgens haar ook positief: een wereldeconomie die afstapt van fossiele brandstoffen en technieken om de gevolgen van opwarming te voorkomen, kunnen ook nieuwe werkgelegenheid opleveren. „Voor sommige landen en gemeenschappen, van de Stille Oceaan tot de Sahel, is het al zeer laat om in actie te komen. We houden een race tegen de klok.”