Melody Klaver versus ‘Fort Europa’

Na een aantal documentaires en korte films is Rafaël van Ben Sombogaart pas de eerste grote Nederlandse speelfilm die zich met verhalen rondom de huidige vluchtelingencrisis bezighoudt. Het verhaal over de Tunesische Nazir en de Nederlandse Kimmy, die van elkaar worden gescheiden door de chaos van gebeurtenissen die veel weg hebben van de Jasmijnrevolutie in Tunesië, is waargebeurd. Maar de grootste troef is natuurlijk dat de film de sympathiekaart speelt: Nazir is niet zomaar een illegaal, maar getrouwd met een Nederlandse.

Dat is een manier om de gebeurtenissen dichterbij te brengen. Maar het creëert ook een status aparte. Dat Nazir met een bootje de Middellandse Zee oversteekt en eindigt op Lampedusa, is het verhaal van velen. Dat zijn vrouw (een onverschrokken Melody Klaver) hem zwanger tegemoet reist en blijmoedig de strijd aangaat met wegkijkende bureaucraten is het verhaal van dit ene individu.

Is dat verhaal universeel genoeg om de bredere context van de migratiestromen rondom ‘Fort Europa’ inzichtelijk te maken? Sombogaart regisseerde de afgelopen jaren vooral grote kostuumfilms. Zijn redding is dat hij Rafaël klein houdt. Veel semi-documentaire en dicht op de huid en de levens van de hoofdpersonen geschoten scènes werken zowel intiem als indringend.