De beschaafde zondagochtendsfeer van Buitenhof

Eigenlijk is Buitenhof de boswandeling onder de actualiteitenprogramma’s. Het kijken komt er weleens niet van door uitgelopen kerkbezoek, hippe brunches of onverwachte familievisite. Maar na afloop neem je je dadelijk voor om er de eerstvolgende zondag wéér op uit te trekken. Immers: in de beschaafde zondagochtendsfeer van Buitenhof (VPRO/AVROTROS/BNNVARA) zijn de gasten net wat deskundiger en hebben de soundbitezoekers in de debatten niet het hoogste woord.

Dit jaar verkaste Buitenhof van de Amsterdamse Hortus naar een oud pakhuis aan het IJ. Het decor doet nu wat minder denken aan het Engeland van veertig jaar geleden en meer aan het Berlijn van twintig jaar geleden. Er zijn twee nieuwe presentatoren aangetrokken: Diana Matroos en Jort Kelder.

Zondag presenteerde Matroos een uitzending die volgde op drie dagen waarin een Russische hackpoging werd onthuld, de afschaffing van de dividendbelasting opnieuw werd gewogen en Alexander Pechtold zijn terugtreden bekend maakte.

Vluchtheuvel

De uitzending begon met een analyserende column van Sheila Sitalsing (de Volkskrant) waarin deze het D66 van Pechtold karakteriseerde als een vluchtheuvel voor rechtse mensen die bezwaar maken tegen de ‘vieze praatjes’ van VVD en CDA en voor linkse mensen die GroenLinks en PvdA te ruig vinden. De vraag is of de partij erin slaagt méér te worden dan een vluchtheuvel.

Meteen daarna schoof minister Ingrid van Engelshoven aan, vertrouweling van Pechtold. Zij kwalificeerde de uittredende leider als één van de grote D66’ers: „Van Mierlo. Terlouw. Pechtold.” Het klonk als een soundbite.

Na Van Engelshoven schoven nog twee D66’ers aan om over D66 te praten. Het waren vertegenwoordigers van de ‘nieuwe generatie’: Reinier van Dantzig (raadslid in Amsterdam) en Gert Jan Geling (van de interne groepering ‘Opfrissing’). Vriendelijke mannen, maar mijn aandacht verslapte. Het was het moment in de boswandeling waarop het begint op te vallen dat die bomen allemaal op elkaar lijken.

Dividendbakzeil

Toen moest de ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk nog komen. Deze Peter Wilson gaf toe dat hij van Marmite hield („it’s a great spread”), maar wilde verder niets over Unilever zeggen. Wel prees hij de samenwerking tussen de Nederlandse en Britse geheime diensten bij de actie tegen de Russen, waarvan hij hoopte dat die ook in de toekomst…. Nu ja, laten we het erop houden dat ambassadeurs niet de meest opwindende bomen in het bos zijn. Zo werd er niets politieks gezegd over het dividendbakzeil of de spionagezaak.

Matroos deed haar best om wat aan te vangen met haar ongelukkige samenloop van gasten. Ze had een fijn gesprek met de Amerikaanse regisseur Roger Ross Williams over diens documentaire American Jail, maar dat redde de uitzending niet. Zo’n slappe Buitenhof is de uitzondering.

Rechtse schijnbewegingen

Een week geleden klopte de opstelling wel, met gesprekken over MeToo, terrorisme en de PvdA. Toen toonde Jort Kelder zich een goede aanvulling op het presentatieteam. Met rechtse schijnbewegingen probeert hij zijn gasten (en de kijker) alert te houden. Dat werkt. Een tussenwerpsel als „geen kwaad woord over Maserati’s” is altijd welkom.

Kelder verleidde ‘feministisch advocate’ Gabi van Driem inzake MeToo tot een opmerkelijke (en aanvechtbare) uitspraak over onschuldige beschuldigden: „Waar gehakt wordt, vallen spaanders.” Om in de beeldspraak te blijven: Kelder is een ijdele boswachter, maar het levert wel wat op.