Goedemorgen! Politici reageren op het Russische spionnenverhaal in de Hofstad. Een ING-lobbyist probeert de plooien glad te strijken. En wat is de bestuurlijke erfenis van Eberhard van der Laan?
SPIONNEN: Een map met bewijs om aan te tonen dat de vier Russen, in de woorden van MIVD-baas Onno Eichelsheim,“hier niet op vakantie waren”. Het hacken van de OPCW op afstand was mislukt, dus probeerden ze het van dichtbij. Zo hoopte ze, vermoedelijk, wijzer te worden over de onderzoeken naar gifgas in het Syrische Douma en de aanslag op dubbelspion Sergej Skripal. Het spionnenavontuur zat vol blunders: bonnetjes met bewijs, overduidelijke links met de Russische militaire dienst GROe en apparaten die hackpogingen in andere landen verraden.
SPIONNEN II: Door “schijnwerpers” op de mislukte operatie te zetten, hoopt Nederland dat Russen zich wat minder overmoedig gaan gedragen. Zo legde minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA) de ongewone openheid uit. Tweede Kamerlid Joël Voordewind (CU) noemt het nieuws “schokkend”. Geert Wilders (PVV) spreekt van een “onacceptabele Russische operatie”. D66’er Sjoerd Sjoerdsma wil meer sancties tegen Rusland en CDA’er Hanke Bruins Slot zegt: “Laat iedereen de naïviteit voorbij zijn, Rusland spioneert in onze eigen straten.” Premier Mark Rutte wil in overleg met bondgenoten over stappen tegen Rusland. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou vindt het maar “spionnenmanie”.
UNILEVER: Mark Rutte zag zijn belangrijkste argument voor het afschaffen van de dividendbelasting in rook opgaan. Unilever schrapt de plannen om het hoofdkantoor in Londen samen te voegen met dat in Rotterdam. De Volkskrant meldde gisteren dat de steun onder Britse aandeelhouders rap was afgenomen. Die steun is vanochtend ook de officiële reden dat de maker van merken als Knorr en Dove z’n plannen wijzigt. Shell zal niet vertrekken zonder dividendtaks, is de verwachting, dus Rutte krijgt het een stuk lastiger met zijn omstreden maatregel. Na de ministerraad krijgt hij ongetwijfeld moeilijke vragen.
ONGEMAK: De ING is ongemakkelijk met de uitspraken van commissaris Henk Breukink. Hij maande in NRC en het FD politici een toontje lager te zingen met hun kritiek op de bank. Het was olie op het vuur voor Kamerleden. De vaste lobbyist van ING probeert het nu te blussen: hij heeft contact opgenomen met onder meer de financieel woordvoerder van VVD, CDA en D66. Publiekelijk distantieert de bank zich overigens niet van Breukink. Minister Wopke Hoekstra (Financiën, CDA) zegt geen behoefte te hebben aan contact met ING over de aantijgingen van Breukink.
ERFENIS: De Amsterdamse burgervader Eberhard van der Laan overleed vandaag een jaar geleden. NRC onderzocht hoe het met zijn bestuurlijke erfenis gesteld is. Het robuuste Top-600-beleid om hardnekkige veelplegers aan te pakken met straf en zorg, staat nog altijd als een huis. Femke Halsema zet ook zijn overtuiging dat het recht op demonstreren “bijkans heilig” is voort. De GroenLinkse nam wel een andere afslag in het radicaliseringsbeleid: ze wil niet samenwerken met organisaties van salafistische moslims.
WAT WIJ VOLGEN I: Als de ministerraad akkoord gaat, komt vandaag de kabinetsreactie op de eerste voorstellen van het Klimaatberaad en de analyses van het Centraal Planbureau en Planbureau voor de Leefomgeving. Het AD meldt op basis van bronnen dat de hoge verhoging van de gasbelasting die Diederik Samsom had voorgesteld het niet haalt. Ook zou er groen licht komen voor de overstap naar elektrische auto’s. Vandaag is ook de presentatie van het Nationaal Programma Groningen in Den Haag. De Groningse provinciebestuurder Eelco Eikenaar (SP) blijft demonstratief weg. Hij vindt dat op met zo’n “Haags feestje” de indruk wordt gewekt dat het allemaal goed geregeld is in Groningen. “Dat is allerminst het geval.”
WAT WIJ VOLGEN II: Zaterdag zijn wij bij het D66-congres in Den Bosch. De regeringspartij moest veel wegslikken onder kabinet-Rutte III. Hoe kijken leden nu naar hun partij? En wat stemmen ze over de gevoelige dividendmoties, nu Unilever van de plannen afziet? De leden hebben in ieder geval een nieuwe voorzitter: Anne-Marie Spierings. Ze is gedeputeerde in Noord-Brabant en actief voor de partij op het gebied van duurzaamheid. Zaterdag wordt het stokje aan haar overgedragen.
QUOTE VAN DE DAG:
“Zeg van de Russen wat je wil, maar bonnetjes bewaren kunnen ze beter dan Fred Teeven”
Dat schrijft Guus Valk, chef van de Haagse redactie van NRC, op Twitter.